Donald Duck (weekblad)

Donald Duck
Genre	stripblad
Doelgroep(en)	iedereen
Frequentie	wekelijks
Eerste editie	25 oktober 1952
Land(en)	Nederland België Luxemburg Frankrijk Griekenland Italië Oostenrijk Portugal Spanje
Uitgeverij(en)	De Geïllustreerde Pers N.V. Oberon b.v. De Geïllustreerde Pers B.V. VNU Uitgevers Sanoma Uitgevers
ISSN	0165-1293
Website

Donald Duck is een wekelijks verschijnend, Nederlands tijdschrift met stripverhalen van Walt Disney-figuren, met name Donald Duck. Het weekblad wordt uitgegeven in de Benelux door Sanoma Uitgevers. Voormalige uitgevers waren De Geïllustreerde Pers, Oberon en VNU Uitgevers.

De Nederlandse versie van Donald Duck kwam pas op 25 oktober 1952 op de markt. In het buitenland was er al langer een maand- of weekblad zoals Topolino in Italië, Anders And & Co in Denemarken, Micky Maus in Duitsland en Walt Disney's Comics and Stories in Amerika. Het eerste nummer werd uitgegeven door Margriet en werd bij elk gezin afgeleverd. Dit eerste nummer was voor de helft in kleur en voor de andere helft in zwart-wit en had 24 pagina's. Het bevatte het verhaal Donald Duck als brandweerman en een verhaal van Wolfje. Abonnees van het tijdschrift Margriet kregen de kans voor 15 cent per nummer ook wekelijks de Donald Duck te ontvangen. Steevast is de Donald Duck voorzien van de aankondiging: Een vrolijk weekblad.

Hoofdrolspelers in het weekblad

Huidige hoofdrolspelers

• Donald Duck
• Katrien Duck
• Kwik, Kwek en Kwak
• Lizzy, Juultje en Babetje
• Oma Duck
• Oom Dagobert
• Guus Geluk
• Gijs Gans
• Mickey Mouse
• Goofy
• De Zware Jongens
• Timon en Pumbaa
• Govert Goudglans
• Minnie Mouse
• Pluto
• Willie Wortel
• Buurman Bolderbast
• Zwarte Magica
• Karel Paardepoot
• Clarabella Koe
• Boris Boef
• Broer Konijn
• Knir, Knar en Knor
• Meneer Beer
• Rein Vos
• Aladdin
• Knabbel en Babbel
• Midas Wolf
• Wolfje
• Hiawatha
• Madam Mikmak
• Joe Carioca
• Panchito
• Tokkie Tor
• Dombo
• Simba
• Ariël (de kleine zeemeermin)
• Rakker
• Puk & Max

Stripverhalen in het weekblad

    Zie ook: Een lijst met strips die in het weekblad Donald Duck voorkomen, zie: Lijst van stripverhalen in de Donald Duck

De decors voor de verhalen zijn afwisselend o.a. Duckstad, Gansdorp, bij het indianen kamp de Rondbuiken, het Duckstadse Bos of Puindorp. Dit kan per personage verschillen.

Hoe de familie Duck zich verhoudt tot andere families in Duckstad is te zien op de stamboom die is getekend door Keno Don Rosa binnen het kader van de serie De jonge jaren van Oom Dagobert. Voor het Nederlandse weekblad is de stamboom nagetekend door Michel Nadorp. Deze stamboom zat als extraatje in Donald Duck 23 1995 en bij Oom Dagobert, avonturen van een steenrijke eend deel 53. De stamboom is ook te bekijken op de website van Donald Duck.

Andere verhalen en series in het weekblad

Naast stripverhalen bevat de Donald Duck ook korte verhalen van bijvoorbeeld Bouke Jagt en vervolgverhalen van bijvoorbeeld Paul Biegel, een brievenbus, een moppenpagina en informatieve pagina's over dieren, spreekwoorden of de geschiedenis. Zo is de Nederlandse geschiedenis verteld in de vorm van een stripverhaal in de serie Van Nul tot Nu. Sinds 1969 verschijnt er een paar keer per jaar ook een krant in de Donald Duck, de Duckstadkrant, vol met nieuwtjes uit Duckstad. Deze krant refereert regelmatig naar stripverhalen in hetzelfde blad.

Tekenaars die werken voor de Donald Duck

Bekende Nederlandse tekenaars van de Donald Duck zijn:

• Wilma van den Bosch
• Sander Gulien
• Mau Heymans
• Bas Heymans
• Daan Jippes
• Mark de Jonge
• Robert van der Kroft
• Endre Lukács
• Michel Nadorp
• Ed van Schuilenberg
• Boudewijn Simons
• Ben Verhagen
• René Windig
• Eddie de Jong

Bekende buitenlandse tekenaars van Donald Duck zijn:

• Amerikaan Carl Barks
• Amerikaan Keno Don Rosa
• Amerikaan William van Horn
• Amerikaan Paul Murry
• Amerikaan Tony Strobl
• Italiaan Marco Rota
• Italiaan Romano Scarpa
• Chileen Vicar Arriagada Rios
• Deen Fleming Andersen
• Deen Freddy Milton.

Codes in de stripverhalen

In alle verhalen van Donald Duck en andere Disney-figuren staat een code, bijvoorbeeld H99105. Dit betekent dat het een Nederlands verhaal is uit 1999 en dat het het 105e verhaal is van dat jaar. Een "H" wil niet altijd zeggen dat de strip in Nederland (Holland) is gemaakt, deze worden ook getekend in de Comicup-studio in Spanje. Een "D" betekent dat het uit Denemarken komt, "WDC" staat voor Walt Disney Comics and Stories, het Amerikaanse maandblad. Een "S" betekent dat het een Amerikaans verhaal is, speciaal gemaakt voor de buitenlandse markt en een "I" dat het verhaal uit Italië komt.

Easter eggs

Een easter egg (Engels voor paasei) is een grap of een verborgen boodschap die in een computerprogramma, een film, een website, een game, een dvd of in een boek is verwerkt. In sommige strips van Donald Duck kun je zo'n easter egg vinden. Dit was meestal het hoofd van Mickey Mouse. Vaak deed de Amerikaanse striptekenaar Don Rosa dit. Op de website van Donald Duck staan ook een paar Mickeys.

De geschiedenis van Donald Duck-weekblad

De Donald Duck begon in 1952 met 24 pagina's afgewisseld in kleur en zwart-wit. Nummer 10 uit 1954 was het eerste nummer dat geheel in kleur werd uitgegeven. Eind 1958 kwam het eerste blad met 32 pagina's uit. Het zou heel lang duren voor de Donald Duck weer dikker werd. Er kwamen wel dikkere nummers uit bij bijzondere gelegenheden. Zo was het feestnummer van 1977 om te vieren dat Donald Duck 25 jaar bestond maar liefst 84 pagina's dik. Het jubileumnummer van 1987 telde 64 pagina's en bevatte een speciaal verhaal van Carl Barks waar dinosauriërs in voorkwamen. In 1989 werd de Donald Duck 40 pagina's. Dat duurde niet zo lang, want in het 50-jarige jubileumjaar van Donald Duck (2002) werd het verhoogd tot 44 pagina's. In de tussentijd had alleen het jublieumnummer van 1992 42 pagina's in plaats van 40, en bevatte bovendien een gratis extra nummer.

In 1971 kwam het 1000e nummer uit, in 1991 het 2000e. In het hoofdverhaal van dit nummer wordt Donald bij wijze van reclamestunt tot "Kerel 2000" verkozen. In 2000 verscheen het 2500e nummer.

Donald Duck had in 2004 ongeveer 302.000 abonnees. In 2009 werden er een paar veranderingen doorgevoerd: er stond steeds een stukje uit de krant in de brievenbus, Donald Duck stond zelf het hele jaar op de achterkant (in 2008 waren dit nog De Zware Jongens). In 2009 waren ook de eerste letters van de opgenomen brieven groot gedrukt in plaats van klein.

Uitgaven buiten het weekblad

Naast Donald Duck-weekblad verschenen er ook andere uitgaven met Disney-figuren in Nederland. In 1971 begon men met de eerste serie pockets, deels in kleur en deels zwart-wit. Deze werd stopgezet in 1975, maar werd in 1977 hervat met een tweede serie. Deze stopte in 1991 om plaats te maken voor een pocketserie geheel in kleur die voor het eerst verscheen in 1992. In 1996 verscheen het dikkere broertje van de pockets, de dubbelpocket. Inmiddels staat er bij de pockets op de achterkant ook een tekening net zoals bij de dubbelpockets, geen gezicht maar een echte tekening van de neefjes, oom Dagobert en oom Donald.

In 1975 begon de uitgever van Donald Duck een albumserie uit te geven met alleen maar verhalen van Carl Barks, deze serie was zo'n succes dat in 1977 begonnen werd met een zelfde albumserie speciaal voor Carl Barks-verhalen waarin Dagobert Duck een belangrijke rol speelde. Deze series heten respectievelijk De beste verhalen van Donald Duck en Oom Dagobert, avonturen van een steenrijke eend. Sinds nummer 31 worden de verhalen in de Dagobert Duck-albums niet meer geschreven door Carl Barks maar door andere tekenaars en sinds nummer 53 worden er verhalen in gezet van Don Rosa.

Andere uitgaven zijn de sinds 1987 verschijnende Donald Duck Extra (als opvolger van het blad Stripgoed), dat langere verhalen bevat, en Katrien dat sinds 1999 verschijnt en speciaal gericht is op meisjes en iedere twee maanden verschijnt.

Daarnaast zijn er nog de BIG FUN mega pockets en de mini pocket. Verder zijn in de loop der tijd ook andere series uitgebracht waaronder: DuckTales, Disney Comix, Duck power, en Duck out.

Eerder verschenen de maandbladen Mickey Maandblad (1977-1989) Willie Wortel's Puzzelparade (1981-1989) en Donald Duck Puzzelparade (1992-1994), maar deze zijn na een aantal jaren stopgezet.

Het weekblad als muze

De impact van het weekblad in de Nederlandse samenleving wordt o.a. verwoord in het werk van diens tekstdichters. Bob Bouber zong ooit: "Ze hebben zomaar zonder tact, het mooiste van me afgepakt ... Ik wil mijn Donald Duckie van ze terug" en cabaretier Harrie Jekkers verhaalde over hoe hij en zijn broer streden om elke week als eerste de Donald Duck te lezen. De Nederlandse band Bertus Staigerpaip beschrijft in het gelijknamige lied (een adaptie van het nummer "The Cover of the Rolling Stone" van Dr. Hook) dat het "met een beitje geluk" mogelijk is "op de veurplaat van de Donald Duck" te staan.

Belangrijke data in het weekblad

1-1952	Donald Duck-weekblad begint in oktober aan zijn bestaan als bijlage van de Margriet. Het weekblad heeft elke week 24 pagina's, afgewisseld in kleur en zwart-wit. Dit jaar heeft slechts 10 nummers. In het eerste nummer wordt het verhaal "Donald Duck als brandweerman" gepubliceerd, waarbij de pagina waarop Donald Duck in zijn blootje de straat oprent, wordt weggelaten.
10-1954	Het weekblad verschijnt geheel in kleur. Om dit te vieren wordt de stunt van 1,5 jaar geleden herhaald en krijgt iedereen een extra Donald Duck in kleur.
1955	Eerste avontuur van een niet-Disneyfiguur, Tom Poes van Marten Toonder, maakt zijn intrede (vanaf nummer 40, met een aankondiging in nummers 37 en 39).
1-1958	De Donald Duck gaat van 24 naar 32 pagina's.
1961	Het blad krijgt een nieuw logo.
4-1963	Introductie van Otto van Drakenstein.
43-1964	Introductie van Diederik Duck.
1966	De letters in de balloons in de stripverhalen zijn voortaan geen gedrukte letters meer, maar echte "comic"-letters. Eveneens verschijnt het eerste avontuur met de Smurfen, genaamd De Zwarte Smurfen.
1969	De Duckstadkrant begint zijn verschijning in het weekblad.
23-1970	Op de voorplaat verdwijnt de subtitel "Een vrolijk weekblad". Vanaf 01-1985 komt deze weer terug.
1971	De eerste serie Donald Duck-pockets verschijnt, half in kleur, half in zwart-wit.
50-1971	Het 1000e nummer van Donald Duck verschijnt.
1972	In dit en het aankomende jaar veel voorplaten van Disneytekenaar Carol Voges. De platen bevatten vaak geen visule grap, enkel een personage dat een bepaalde pose aanneemt.
1975	Eerste album van De beste verhalen van Donald Duck, een albumserie met alleen maar verhalen van Carl Barks.
1-1975	Het allereerste avontuur van Douwe Dabbert.
1976	Het logo van het weekblad Donald Duck verandert; de letters worden voorzien van een schaduwrand. Laatste album van "Donald Duck en andere verhalen", de uitgaven die nog gaan verschijnen, zullen door Vroom & Dreesmann worden uitgegeven.
1977	Twee jaar nadat de eerste serie pockets stopte begint een nieuwe serie. Weer half in kleur en half in zwart-wit. Eveneens verschijnt er een maandblad rondom Mickey Mouse, namelijk Mickey Maandblad.
43-1977	Donald Duck bestaat een kwart eeuw. Om dit te vieren wordt de dikste Donald Duck ooit uitgegeven (84 pagina's). Er verschijnt ook een jubileumboek met daarin de tien nummers uit 1952 als herdruk gebundeld.
1980	In 1980 wordt Oom Donald's Brievenbus twee keer vernieuwd. Vanaf nummer 1, maar ook vanaf nummer 27. Ook wordt de achteropstrip na 26 nummers gewijzigd van "Pluto's jonge jaren" naar "Panchito". Verder keren Tom Poes en Heer Bommel na 11 jaar terug in Donald Duck nummer 34.
1981	Willie Wortel krijgt zijn eigen maandblad Willie Wortel's Puzzelparade. Dit blad zal verschijnen t/m 1989.
1982	Donald Duck bestaat 30 jaar. Er verschijnt een jubileumboek (met zwarte cover) met het beste wat het weekblad tot nu toe heeft voortgebracht. Het boek bevat verhalen van Donald Duck, Mickey Mouse, De Grote Boze Wolf en Broer Konijn, maar ook een puzzelpagina met Douwe Dabbert, een verhaal van Tom Poes en een Duckstadkrant. Bovendien staat er ook het leesverhaal Jonas en Johannes in.
1-1983	De kapitalen in de balloons worden grotendeels in het weekblad vervangen door onderkastletters en alleen kapitalen aan het begin van een zin of een naam. In sommige albums blijven de kapitalen nog een tijdje doorgaan (afhankelijk uit welk jaar van het weekblad ze overgenomen zijn). In de pocketreeks blijven de kapitalen tot op heden voortbestaan.
17-1984	Donald Duck zelf bestaat 50 jaar en dat wordt gevierd in zijn weekblad. De letters van het Donald Duck-logo krijgen vanaf nr. 1 een extra rand mee; dit wordt tot op heden gehandhaafd. Ook Donald Duck 51 van 1975 had al zo'n logo.
01-1985	Op de voorplaat wordt de subtitel "Een vrolijk weekblad" weer vermeld.
1987	Donald Duck Extra is de nieuwe naam van het blad Stripgoed, dat voornamelijk Italiaanse stripverhalen publiceerde.
1-1989	Donald Duck heeft voortaan 40 bladzijden. Mickey Maandblad wordt opgeheven. Wel verschijnen er nog twee nummers van Mickey Mouse presenteert, maar daarna valt definitief het doek voor een eigen tijdschrift voor Mickey.
6-1991	Het 2000e nummer verschijnt.
43-1992	Donald Duck-weekblad viert zijn 40-jarig bestaan. Bij het feestnummer wordt een extra nummer uitgegeven en er vindt een prijsvraag plaats.
1992	De tweede serie pockets stopt om plaats te maken voor de derde serie die in zijn geheel in kleur verschijnt.
1994	Donald wordt 60, met veel aandacht in het weekblad.
1996	De eerste Donald Duck Dubbelpocket verschijnt.
1999	De uitgeverij van Donald Duck begint met een zustertijdschrift voor Donald Duck genaamd Katrien, genoemd naar Donalds vriendin, met vooral verhalen van Donalds neefjes Kwik, Kwek en Kwak en Katriens nichtjes Lizzy, Juultje en Babetje.
36-2000	Het 2500e nummer verschijnt. Alle abonnees ontvangen als cadeau een herdruk van de eerste aflevering uit 1952.
43-2002	Donald Duck-weekblad bestaat 50 jaar. Dat wordt gevierd met een grote prijsvraag in vier delen en het feestnummer telt 50 bladzijden.
1-2003	Donald Duck gaat van 40 naar 44 pagina's.
47-2003	Mickey wordt 75 jaar. Veel aandacht hiervoor in het weekblad, zelfs een speciaal nummer.
24-2004	Donald Duck zelf wordt 70 jaar. Ook weer met veel aandacht in het weekblad.
33-2007	Dagobert Duck trad 60 jaar geleden voor het eerst op in een stripverhaal. Om dit te vieren komt er een speciaal stripalbum uit en wordt er in de Donald Duck een prijsvraag uitgeschreven.
2007	Donald Duck-weekblad bestaat 55 jaar in Nederland. Ter gelegenheid van deze verjaardag verschijnt er een speciale uitgave waarin Donald Duck, oom Dagobert en de neefjes een avontuur beleven in Amsterdam.
47-2008	Mickey Mouse bestaat 80 jaar. Veel aandacht hiervoor in het weekblad.
24-2009	Donald Duck bestaat 75 jaar. In dit nummer verdwijnt hij na een explosie bij Willie Wortel. Het gehele nummer en het volgende nummer gaan over zijn verdwijning.

Uitgevers

Donald Duck is uitgegeven door verschillende uitgevers, waarvan de in Haarlem gevestigde uitgeverij Oberon (een speciale uitgever voor stripverhalen voor de jeugd) waarschijnlijk wel de bekendste was. Toen deze uitgever in de jaren zeventig en tachtig de Donald Duck uitgaf, gaf Oberon daarnaast nog veel meer bladen uit, zoals Eppo, Tina en Bobo. Ook gaf ze diverse stripreeksen uit, zowel onder de vlag van het weekblad Donald Duck als van de Eppo.

Uitgevers van de Donald Duck waren:

• De Geïllustreerde Pers NV
• Oberon b.v. Haarlem (1972 t/m 21/1990)
• De Geïllustreerde Pers BV
• VNU Uitgevers
• Sanoma Uitgevers

Externe links

• De officiële website van het weekblad
• De stamboom van de familie Duck
• Geen officiële, maar wel een zeer uitgebreide stamboom van de familie Duck
• Het eerste Donald Duck weekblad (nr. 1, 1952) in Nederland, waar het verhaal "Donald Duck als brandweerman" in staat
• Gedetailleerd en geïllustreerd overzicht van alle Donald Duck weekblad uitgaven
• ISSN 0165-1293

Bronnen, noten en/of referenties

Noot

Nederlandse Disneytijdschriften