Club van Rome

De Club van Rome is een particuliere stichting die in april 1968 werd opgericht door Europese wetenschappers, om hun bezorgdheid over de toekomst van de wereld voor het voetlicht te brengen.

Doelstellingen van de Club van Rome^[1] zijn:

het onderzoeken van de kwantitatieve en kwalitatieve samenhang van de wereldproblemen (bevolkingsgroei, voedselproductie, industrialisatie, uitputting natuurlijke hulpbronnen, vervuiling; uitgewerkt in een zogenaamd wereldmodel)
de wereld wijzen op de ernst van de problemen
regeringen en politici stimuleren tot gecoördineerde maatregelen ter verbetering van de situatie.

De Club van Rome heeft geen politieke of economische macht. Daardoor verloopt de beïnvloeding moeizaam.

De Club bestond oorspronkelijk uit 36 leden, die in april 1968 voor het eerst bij elkaar kwamen in Rome - vandaar de naam. De oprichting van de Club van Rome werd geïnitieerd door de Italiaanse industrieel Aurelio Peccei en de Schotse wetenschapper Alexander King. Vanaf 1968 kwam het gezelschap elk jaar in een ander land bijeen om over het milieu te praten.

CoR-EU, The Club of Rome EU Chapter, is een onafhankelijke vereniging zonder privé-winst als oogmerk, geregistreerd volgens de Belgische wetgeving en aangesloten bij de Club van Rome. Haar doel is bruggen te bouwen tussen de Belgische samenleving, de Europese instellingen en de Club van Rome als een vooraanstaande think tank op wereldniveau. Haar missie is als een katalysator te fungeren voor reflectie over duurzame ontwikkeling in Europa en op wereldschaal.

De Club van Rome heeft diverse rapporten uitgebracht over het milieu, waarvan De grenzen aan de groei het bekendste is.

De grenzen aan de groei

De Club van Rome kreeg in één klap bekendheid met het rapport De grenzen aan de groei dat in 1972 werd uitgebracht. Hierin werd, in navolging van het boek The Population Bomb van Paul R. Ehrlich, een verband gelegd tussen economische groei en de gevolgen hiervan voor het milieu. Het rapport gaf een prognose van het grondstof- en voedselverbruik in de wereld voor de komende jaren. Daarin werd een beeld geschilderd van in een aantal decennia oprakende grondstofvoorraden. De impact van het rapport werd versterkt door de oliecrisis die in 1973 door de Arabische olieproducerende landen werd veroorzaakt, na de overwinning van Israël in de Jom Kipoeroorlog als vergeldingsmaatregel tegen de overwegend pro-Israëlische Westerse wereld. Velen zagen – hoewel het rapport niet over zo'n korte termijn gerept had – het doemscenario al in vervulling gaan, vooral in Nederland, dat te maken kreeg met een olieboycot. Premier Den Uyl deed er nog een schepje bovenop door op televisie te verklaren dat de wereld nooit meer hetzelfde zou worden. Na afloop van de oliecrisis volgde een zekere ontnuchtering waarin de Club van Rome meer en meer mikpunt van kritiek werd.

Critici van het rapport gaven aan dat het rapport onvoldoende aandacht gaf aan de mogelijkheid om met behulp van nieuwe technologieën het doemscenario af te wenden. Ook meenden critici dat onvoldoende rekening werd gehouden met lokale verschillen. Het was ook een vroeg voorbeeld van het gebruik van computermodellen om prognoses te maken. Computers waren in die tijd geen algemeen goed, en het ontzag dat voor deze apparaten bestond gaf het publiek de veronderstelling dat het toekomstbeeld wel waar moest zijn. Later, toen bleek dat dit geen houdbare redenering was, barstte de kritiek los en werd door velen het rapport als ongefundeerd doemscenario weggekwalificeerd. Latere verbeteringen in de methodiek hebben echter bij velen nooit meer de bittere smaak weggenomen.

30 Jaar later is het rapport in 37 talen vertaald en zijn er 12 miljoen exemplaren van verkocht over de gehele wereld. Het rapport heeft er voor gezorgd dat het milieu wereldwijd op de politieke agenda kwam te staan, en heeft er mede voor gezorgd dat het gebruik van computermodellen een alledaagsheid is geworden.

In 2004 werd een geactualiseerde versie van het rapport De grenzen aan de groei gepubliceerd.

Op 7 mei 2012, in het kader van een achttien maanden durende campagne, stelde de Club in Rotterdam een nieuw werk voor: A Global Forecast for the Next Forty Years (Globale prognose voor de komende veertig jaar). Het is geschreven door Jørgen Randers (1945), een Noors wetenschapper die medeauteur was van De grenzen aan de groei.