Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
AMVC — Het Letterenhuis
| AMVC – Het Letterenhuis | ||
| Opgericht | 1933 | |
| Locatie | Minderbroedersstraat 22 Antwerpen, België | |
| Type | Literatuur | |
| Thema | Vlaamse Letterkunde | |
| Personen | ||
| Directeur | Leen van Dijck | |
| Lid van | Stedelijke Musea
Stad Antwerpen | |
| Website | http://www.letterenhuis.be/ | |
Het AMVC — Het Letterenhuis, gevestigd te Antwerpen, is het grootste letterkundige archief van Vlaanderen. Het wordt ook wel ’Het Geheugen van de Vlaamse Literatuur’ genoemd.
Activiteiten
Het museumgedeelte van het Letterenhuis bevat een permanente tentoonstelling over 200 jaar literatuur in Vlaanderen. Regelmatig wordt een nieuwe thematische tentoonstelling georganiseerd. Er vinden regelmatig literaire activiteiten plaats zoals zondagse ontbijtlezingen, studiedagen en boekpresentaties en literaire talkshows.
De archiefcollectie bevat een verscheidenheid aan documenten, voor het grootste deel vanaf ca. 1750. Naast de manuscripten van Vlaamse schrijvers worden er archieven bewaard van uitgeverijen, literaire verenigingen, tijdschriften, en dergelijke meer. Samen zijn dit meer dan twee miljoen brieven en handschriften.
Daarnaast bezit het Letterenhuis meer dan 130.000 foto’s, 40.000 affiches, beelden, schilderijen en grafiek. Het beschikt over de grootste culturele affiche-verzameling van Vlaanderen.
Het materiaal kan in de leeszaal worden geraadpleegd voor onderzoek.
Enkele hoogtepunten uit de collectie zijn uitgebreide handschriftenarchieven van onder meer Willem Elsschot en Paul van Ostaijen, maar ook modernere beroemde schrijvers zoals Louis Paul Boon, Jef Geeraerts en Tom Lanoye zijn vertegenwoordigd.
Geschiedenis
In 1899 kocht de stad Antwerpen het literair archief van Hendrik Conscience, dat de basis zou vormen van de collectie van het latere Letterenhuis. Ter gelegenheid van Consciences honderdste verjaardag werd er in 1912 een grote tentoonstelling georganiseerd. Wegens het grote succes van deze tentoonstelling werd het idee geboren om een Conscience-museum op te richten. In de plaats daarvan werd in 1933 het Museum van de Vlaamsche Letterkunde opgericht, waarin de Conscience-collectie een plaats kreeg. Dit nieuwe museum werd ondergebracht in het Huis De Beukelaer aan de Minderbroedersrui. Sinds de oprichting in 1933 begon men archiefmateriaal van andere schrijvers uit heel Vlaanderen te verzamelen.
In de winter van 1944 werd het museumgebouw zwaar beschadigd door V2-bommen, maar de collectie zelf bleef hier grotendeels van gespaard, aangezien deze tijdens de oorlog eerst in het kasteel Lavaux-Sainte-Anne bij Namen en daarna in Brussel in veiligheid werd gebracht.
Na de bevrijding kreeg de instelling de nieuwe naam Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven (AMVC). In 1959 werd het museum en archief uitgebreid met een aanpalend gebouw in de Minderbroedersstraat. Dit was ontworpen door de stadsarchitect André Fivez. Het oude gebouw werd verder gebruikt voor administratieve functies. In 1963 opende de vaste museumopstelling ’Tweehonderd jaar cultuurleven in Vlaanderen’ haar deuren.
In 1984 werd het Archief en Documentatiecentrum voor het Vlaams-nationalisme vzw gesticht (ADVN). Dit werd tot 1987 ondergebracht in de gebouwen van het AMVC.
Op het einde van de 20ste eeuw werd besloten dat de zorg voor en ontsluiting van het literaire erfgoed de belangrijkste taak van de instelling zou zijn. In 2002 werd in overeenstemming met dit doel de benaming Het Letterenhuis gekozen. Bijgevolg verzamelt het museum en archief niet langer materiaal over een breed spectrum van culturele onderwerpen, maar concentreert zich op de literaire geschiedenis.
Sinds 1 januari 2004 is het Letterenhuis erkend als cultureel archief met betrekking tot het literaire erfgoed, en op 17 oktober van hetzelfde jaar werd de volledig opgefriste vaste tentoonstelling over 200 jaar literatuur in Vlaanderen geopend voor het publiek.
Op 1 februari 2010 werd het Letterenhuis genomineerd voor CultuurPrijzen Vlaanderen 2009.
Thematische tentoonstellingen
Een beknopt overzicht.
| Jaar | Thema | |
|---|---|---|
| 2002 | Leeuwen van Vlaanderen | Expo over het begin van de moderne literatuur in Vlaanderen |
| 2003 | ’Eindelijk! Lanoye genaaid, gebonden & in leer’ | Klank, beeld en bibliofiele edities: expo over Tom Lanoye als museumobject |
| 2003 | Godfried Bomans, de fluwelen duivel | Tentoonstelling over het archief van Godfried Bomans |
| 2005 | Jeroen Brouwers | Tentoonstelling over het archief van Jeroen Brouwers |
| 2006 | Verre horizonten | Expo over hoe schrijvers omgaan met grenzen tussen culturen, talen, volkeren, landen en mensen |
| 2008 | Installatie van Johan van Geluwe | De kunstenaar Johan van Geluwe maakt een installatie waarmee hij reflecteert over 75 jaar Letterenhuis en over het nut van culturele archiefinstellingen |
| 2009 | Dooreman naar de letter | Overzichtstentoonstelling van affiche-ontwerper, boekvormgever en graficus Gert Dooreman |
| 2010 | Dicht bij Elsschot | Overzichtstentoonstelling over Willem Elsschot als schrijver, zakenman en Antwerpenaar |
| 2011 | 75 jaar Boekenbeurs | Ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de Antwerpse Boekenbeurs |
| 2012 | Villa Isengrimus – Louis Paul Boon | Een tentoonstelling over leven en werk van Louis Paul Boon, van de fabrieksstad Aalst tot het ’reservaat/schrijvershol’, de Villa Isengrimus in Erembodegem. |
| 2014 2015 |
Verre vrienden | Briefwisseling tussen Vlaamse en buitenlandse auteurs en kunstenaars. |
| 2015 | Antwerpen Koekenstad | Foto’s, film en voorwerpen uit 1925 en 2015 uit de archieven van de koekjesfabrieken van De Beukelaer en van fotograaf Jimmy Kets. |
| 2015 2016 |
On the Job for Victory | Amerikaanse oorlogsaffiches uit de Eerste Wereldoorlog |
Klapper
In 1955 verscheen voor het eerst een trefwoordenoverzicht of ’klapper’ van alles wat het AMVC in de collectie bewaart. De gedrukte versie werd in 1985 vervangen door een computerdatabank. Deze werd vanaf 1996 online raadpleegbaar in het ’Agrippa’-systeem.
Publicaties
Het Letterenhuis geeft zelf publicaties uit, waaronder het literair-historische tijdschrift Zacht Lawijd (afgekort ZL) en het zesmaandelijkse berichtenblad Zuurvrij.
Meer lezen
- Gwennie Debergh, Lof van het stof: een geschiedenis van het AMVC-Letterenhuis, Meulenhoff, 2008. ISBN 9789085421658
Weblinks
- Officiële webpagina van het Letterenhuis
- Tentoonstellingsarchief
- Opzoeken in de online databank „Agrippa”
- Uit in Vlaanderen: Letterenhuis
- Literatuurplein.nl, 4 januari 2010: Letterenhuis genomineerd voor CultuurPrijzen Vlaanderen
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Letterenhuis op Wikimedia Commons.
