Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Aanhalingsteken
Aanhalingstekens zijn leestekens die, meestal in paren, gebruikt worden om aan te geven dat een uitspraak, citaat of zin letterlijk wordt weergegeven (aangehaald). Afhankelijk van de taal en het medium kunnen aanhalingstekens verschillende vormen aannemen.
Bij een paar is er een openend aanhalingsteken en een sluitend aanhalingsteken. Afhankelijk van nationale conventies kunnen deze bijvoorbeeld getoond worden als „O”, “O” of «O».
Gebruik
Spraak
In het Nederlands worden voor spraak en dialoog in geschreven en gedrukte tekst dubbele aanhalingstekens gebruikt:
- Jan zei: "Hallo"
Daarbij kan gekozen worden tussen lage en hoge openende aanhalingstekens. Hoge zijn het gebruikelijkst:
- Jan zei: “Hallo.”
Wanneer een uitspraak onderbroken wordt, bijvoorbeeld door „zei hij”, dan wordt een sluitend aanhalingsteken gebruikt voor de onderbreking, en een openend aanhalingsteken erna. Komma's kunnen daarbij nog toegevoegd worden:
- „Hallo,” zei Jan, „waar ga je naar toe?”
Indien in het eerste deel van de uitspraak geen komma voorkomt, wordt na het sluitende aanhalingsteken een komma geplaatst:
- „Gisteren”, zei Jan, „was het veel beter weer.”
Wordt binnen een aangehaalde tekst een andere tekst aangehaald, dan kunnen enkele (enkelvoudige) aanhalingstekens worden gebruikt:
- Jan zei: „An zei ‚Hallo’.”
Het enkelvoudige aanhalingsteken mag niet verward worden met de apostrof ('), hoewel hiervoor dikwijls hetzelfde symbool gebruikt wordt.
Meer en meer ziet men ook in het Nederlands dat mensen tijdens een mondelinge uitleg met twee keer twee gekromde vingers de dubbele aanhalingstekens nabootsen als ze een citaat willen uitdrukken.
Alternatieve aanhalingstekens
Vaak is op schrijfmachines en computers het lage beginaanhalingsteken niet aanwezig of wordt een alternatief geprefereerd.
De volgende schrijfwijze wordt in het Nederlands veel gebruikt en is traditioneel de standaardnotatie in het Engels:
- Jan zei: “An zei ‘Hallo’.”
Het gebruik van guillemets is in het Nederlands zeldzaam:
- Jan zei: «An zei ‹Hallo›.»
Ironische uitdrukkingen
Aanhalingstekens worden wel gebruikt bij ironie.
- Hij zei dat hij „ziek” was.
De Taalunie geeft aan dat dit gebruik van aanhalingstekens voorkomt en toegestaan is,[1] maar adviseert echter dat niet te doen omdat aanhalingstekens normaliter een citaat aangeven.[2]
Zelfverwijzing
Aanhalingtekens kunnen gebruikt worden om te verwijzen naar het woord zelf:
- de letter „a”
- het woord „beta” is afkomstig van ...
Foutief gebruik van aanhalingstekens
Enkele en dubbele aanhalingstekens worden ook wel eens foutief gebruikt voor:
- respectievelijk boogminuten en boogseconden (bijv. 40° 20’ 50”)
- respectievelijk voet en duim
In beide bovenstaande gevallen gebruikt men „prime”-tekens in plaats van aanhalingstekens: 40° 20′50″. Voor tijden gebruikt men de gebruikelijke afkortingen: 40h 20m 50s.
Soms wordt ten onrechte de accent grave of backquote (`) gebruikt in plaats van het aanhalingsteken of de apostrof. Dit komt meestal omdat op een qwerty-toetsenbord dit teken direct op het toetsenbord te vinden is en je de aanhalingstekens alleen door middel van een toetscombinatie kunt laten verschijnen. Om dit te voorkomen is de functie SmartQuotes gerealiseerd. Deze functie is in veel opmaak- en tekstverwerkingsprogramma's beschikbaar.
De Smart Quotes veroorzaken echter ook fouten. Veelvuldig zijn verkeerde aanhalingstekens te zien in teksten als „‘s morgens” en „jaren ‘80”. In deze gevallen denkt de software te maken te hebben met een enkel openend aanhalingsteken, terwijl het hier om een apostrof gaat. De apostrof komt visueel overeen met een enkel sluitend aanhalingsteken.
Unicode
Unicode bevat de aanhalingstekens zoals ze in het Nederlands gebruikt worden. Ze hebben kenmerk 201E (openend, Double Low-9 Quotation Mark) en 201D (sluitend, Right Double Quotation Mark). Op Windows-computers kunnen de tekens gemaakt worden door respectievelijk Alt+0132 en Alt+0148 te gebruiken. De HTML-entiteiten voor beide zijn: „ en ”.
Externe link
Bronnen
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties: