Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Oliebol
Oliebollen zijn een traditioneel gefrituurd gistdeeggerecht uit de lage landen. Ze worden traditioneel gegeten op Oudejaarsavond in Nederland. Ook worden ze het hele jaar door op kermissen in Nederland en België in een oliebollenkraam verkocht.
Oliebollen worden vervaardigd door met twee lepels een hoeveelheid beslag in een pan met hete olie te laten vallen en de zo ontstane, min of meer bolvormige oliebol bruin te laten bakken. Met behulp van een ijsboltang is het ook goed mogelijk een mooi ronde oliebol te vormen.
Het beslag wordt doorgaans gemaakt van bloem, eieren, gist, wat zout en lauwe melk. In plaats van gist wordt soms ook bier gebruikt, omdat hierin gist voorkomt (ook met kant-en-klare oliebollenmix kan bier bijgevoegd, ter vervanging van een gedeelte van de melk). Het beslag dient een uur te rijzen, zodat de oliebol voldoende luchtig wordt. Oliebollen worden meestal met poedersuiker bestrooid.
In Vlaanderen wordt het gerecht in bepaalde streken ook "smoutebol" genoemd. Dit vanwege het feit dat ze traditioneel in smout (zeg maar ossenwit) of schapenvet werden gebakken. Een smoutebol is doorgaans niet gevuld, in tegenstelling tot de Hollandse oliebol. De eventuele vulling bestaat uit rozijnen, krenten en appel. Verder worden ook andere zaken toegevoegd, zoals sukade, sinaasappelsnippers of room.
Oorsprong
Er doen diverse theorieën de ronde over de oorsprong. De aardigste is de verwijzing naar Germaanse stammen in het gebied dat later Nederland zou gaan heten. Zij zouden ten tijde van het Joelfeest, de periode tussen 26 december en 6 januari dergelijke gebakken waren genuttigd hebben. Volgens de Germanen zouden de godin Perchta en andere slechte geesten 's avonds ronddwalen. Om deze geesten tevreden te stellen werd voedsel geofferd, waarvan het meeste in gefrituurd deeg zat. Door het vet in de oliebollen zou het zwaard van Perchta van het lichaam glijden, waardoor diegenen die oliebollen gegeten hadden niet opengereten zouden worden. Waarschijnlijker is dat de oorsprong aan het einde van de Middeleeuwen ligt. Kerstmis was destijds het einde van de vastenperiode die op 11 november begonnen was: reden om te vieren dus. Oliekoeken, gemaakt van houdbare grondstoffen (al het verse voedsel was immers al op) waren een voedzame traktatie. De derde optie - waarschijnlijk in combinatie met de tweede, is dat de oliebol uit Portugal komt. Het vermoeden bestaat dat de Portugese Joden tijdens de Spaanse Inquisitie naar Nederland vluchtten hun recepten meenamen. In Portugal at men destijds al iets wat op oliebollen lijkt: oliekoeken met (gedroogde) zuidvruchten. De olie zou verwijzen naar de olie uit de eeuwig brandende lamp in de tempel van Jeruzalem. Veel Joodse gerechten hebben een verwijzing naar het geloof.
Oliebollentest
Het AD organiseert sinds jaren de AD Oliebollentest. Elk jaar beslist een panel aan de hand van steek- en smaakproeven welke oliebollenbakker zich dat jaar de beste mag noemen. Voor de 5e keer in 6 jaar ging in 2008 de eerste prijs naar de oliebollenkraam van Richard Visser aan de Heemraadsingel in Rotterdam. Op de tweede plaats in 2008 kwam Kampioensbakker Paul Berntsen aan de Kerkstraat in Didam (2e plaats in 2007), en op de derde IJs van Columbus aan de Lindenlaan in Amstelveen. In 2007 (en in 2001) won bakker Van Maanen uit Katwijk.
Trivia
In het Engels heet de oliebol Dutch doughnut ('Nederlandse donut'). "Oliebol" is ook de benaming voor een : onnozele hals, oftewel een : onwetend, ondeskundig iemand (ook : klungel, oliekoek).
Zie ook
| Jaarwisseling |
|---|
|
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Oliebol op Wikimedia Commons.