Nimrod

Nimrod is een personage uit de Bijbel. In Genesis 10:8-12 (WV95) wordt hij beschreven als een zoon van Kus (Cusch), dus als een kleinzoon van Cham en achterkleinzoon van Noach. Hij was volgens Genesis „de eerste machtige heerser op aarde; hij was een geweldig jager voor de HEER.” Hij kan letterlijk een „jager” zijn geweest van wilde dieren, maar het woord jager kan ook verwijzen naar een „krijger”. Verder wordt Nimrod nog eens vermeld in Micha 5:6, waar Assyrië het land van Nimrod wordt genoemd, en in 1Kronieken 1:10. Het begin  (NBG) of de kern  (NBV) van zijn rijk werd gevormd door Babel, Uruk, Akkad en Kalne, in Sinear. Hij zou de steden Nineve, Rechobot-Ir, en Resen hebben gebouwd.

Er is nooit een archeologisch spoor opgegraven van een persoon met de naam Nimrod. Velen hebben bijgevolg geconcludeerd dat Nimrod een fictief of mythisch personage is.

De betekenis van Genesis 10:11 wordt dikwijls zo weergegeven:

„Vanuit dat land trok hij (Nimrod) naar Assyrië, waar hij Nineve, (enz.) bouwde.”  (NBV)

In bijvoorbeeld de Statenvertaling luidt het:

„Uit dit land is Assur weggegaan en hij bouwde Ninevé, (enz.).”

Dit leunt dichter aan bij de Latijnse Vulgaat. De auteurs van de Catholic Encyclopedia gaven eerder de voorkeur aan deze versie.

Hoe het ook zij, uit andere bronnen is bekend dat Assyrië met zijn hoofdstad Nineve aanvankelijk een Babylonische kolonie was. Aangezien de stad een ontwikkeling van de macht en de cultuur van Chaldea was, was Nimrod er in die zin de stichter van.

Wat de Bijbel over Nimrod zegt, is eerder summier, maar er ontstond een groot aantal oosterse legenden over hem. De bouw van de toren van Babel wordt aan hem toegeschreven, en hij zou de auteur zijn van de Babylonische afgodendienst.

Mogelijke identificatie als Gilgamesj

Sommige geleerden (zoals Delitzsch, Hommel, Paul Haupt, enz.) zagen een bepaalde gelijkenis met Gilgamesj uit de Mesopotamische heldensage. De naam van Gilgamesj duikt regelmatig op in inscripties. Hij werd dikwijls voorgesteld terwijl hij een leeuw wurgt en werd in het epische gedicht beschreven als een sterke prins die Eabani, een monsterlijke man met een ossenhoofd, onderwerpt en tot zijn metgezel maakt. Daarna overwint hij de tiran Humbaba en verslaat een monster dat door de godheden Amu en Isjtar op hem werd afgestuurd. Net zoals de Bijbelse Nimrod regeerde hij over Erech. Maar in het Gilgamesj-epos in geen sprake van de andere plaatsnamen uit Genesis 10:10, namelijk Babel, Achad en Kalne (Chalanne).

Mogelijke taalkundige identificaties als Mardoek

Volgens de ontcijferde teksten op Babylonische spijkerschrifttabletten, geloofden de Babyloniërs dat de god Mardoek de stad had gesticht. Volgens het boek Genesis was Nimrod de stichter van Babylon (Babel). Er lijkt op het eerste gezicht is er weinig overeenkomst tussen de naam ’Mardoek’ en de naam ’Nimrod’.

In de periode waarin Nimrod volgens Genesis 10:9-10 leefde, werd Soemerisch en Akkadisch gesproken. Door kennis van het schrijfsysteem van het Soemerisch en Akkadisch komen opvallende overeenkomsten aan het licht! Het Soemerische en Akkadische spijkerschrift is enigszins vergelijkbaar met wat we kennen als een rebus. De naam van Mardoek, de oppergod van Babylon, kan in het Akkadisch op minstens zeven verschillende manieren worden geschreven. De meest voorkomende vorm is het schrijven met de Soemerische ideogrammen 𒀫 𒌓AMAR.UD (wat men zou kunnen vertalen als ’het kalf van de zon’ of ’afstammeling van de zon’).

Het teken 𒌋𒌋 .ak is in het Soemerisch een aanduiding voor een genitief: het staat achter een zelfstandig naamwoord om aan te geven dat iets een bezitsvorm is. Mogelijk zou dan de ’a’-klank van de .ak in AMAR.UD.ak geassimileerd zijn met de ’u’-klank in ’UD’ met AMAR.UD.uk. De begin-’a’ werd niet uitgesproken en wanneer een ’u’ wegviel, resulteerde dit in ’Mardoek’. We kunnen niet met zekerheid zeggen dat dit zo gebeurd is, maar deze verklaring is in overeenstemming met de regels van de Akkadische fonologie.

De oudere (Soemerische) uitspraak was echter AMAR.UD.uk. Wanneer men de verbuiging .ak of .uk verwijdert, houdt men AMAR.UD over, dat vier van de letters van ’Nimrod’ bevat, namelijk m-r-u-d ( מרוד ). In rabbijnse geschriften wordt de naam ’Nimrod’ ( נִמְרוֹד ) gezien als het Hebreeuwse niphal deelwoord van het werkwoord marad ( מָרַד ) ’rebelleren’, wat ’gerebelleerd hebben’ of ’rebel’ betekent. Indien dit de oorsprong is van de naam Nimrod, was het blijkbaar oorspronkelijk eerder een aanduiding dan een eigennaam. Buitenlandse namen werden in de Hebreeuwse Bijbel met klanken en lettergrepen (fonemen) zoals die in het Hebreeuws gebruikelijk waren. Stel dat de stichter van de stad Babylon AMAR.UD heette en dit zou worden omgezet naar het Hebreeuws, dan zou de schrijver een overeenkomst kunnen zien tussen deze naam en het woord voor ’rebel’. De schrijver kon de meeste Soemerische klankelementen behouden en door er aan het begin een ’n’ aan toe te voegen (waardoor het in het Hebreeuws een niphal-deelwoord werd) duidelijk maken de betreffende persoon een rebel was.

Weblinks

• (en) Dr. David P. Livingston, (Bijbels archeoloog), Godly or evil? Who is… Nimrod, Associates for Bible Research
• (de) von Peter van der Veen en {{aut|Uwe Zerbst)), „...wie Nimrod, ein gewaltiger Jäger vor dem Herrn!” Ist der biblische Nimrod eine historische Persönlichkeit? Essay (Duits) over de historiciteit van Nimrod. Hij wordt hierin geïdentificeerd als Ninurta.

  (en) Nimrod, in: ISBE, J. Orr, ed., Chicago, Howard-Severance Company, 1915. (vertaal via: )

  (en) Nimrod, in: Encyclopædia Britannica, 2024. (vertaal via: )

  (en) Nemrod, in: Catholic Encyclopedia, New York, Robert Appleton Company, 1907-1912. (vertaal via: )

  (en) Nimrod, in: Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901-1906. (vertaal via: )

WikiWoordenboek

Zoek nimrod op in het WikiWoordenboek.

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Nimrod op Wikimedia Commons.

Verwijzingen

 

artikelkiem