Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Mont Blanc

Uit Wikisage
Versie door Gentenaar (overleg | bijdragen) op 18 aug 2018 om 09:05 (https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mont_Blanc&oldid=52064040)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow
Bestand:Mont Blanc view from a plane.jpg
De zuidkant van de Mont Blanc
Bestand:The tip of Mont Blanc, Teylers Museum.jpg
Het topje van de Mont Blanc. In 1787 door H.B. de Saussure afgehakt. In 1802 aangekocht door Martinus van Marum voor Teylers Museum
Bestand:Aiguille du midi et mont blanc.JPG
De Mont Blanc 's middags

De Mont Blanc (Frans voor witte berg, Italiaans: Monte Bianco) is de hoogste top van de Alpen, in het naar hem genoemde Mont Blancmassief. Na de Elbroes in de Kaukasus en enkele andere toppen in dat gebergte is het tevens de hoogste berg in Europa, westelijk van de Kaukasus. De Mont Blanc is 4808,73 meter hoog (september 2015), inclusief de sneeuw op de top. Zonder die sneeuw werd in 2004 een hoogte van 4792 meter bepaald.[1]

De top ligt op de grens tussen Frankrijk en Italië. Cartografen uit Frankrijk en Zwitserland plaatsen het terreingedeelte rond de top in Frankrijk. Deze opvatting is omstreden: de Italianen beweren dat dit op een fout van een Franse cartograaf in 1794 berust en dat de grens precies over de top loopt.

Geschiedenis

In de 18e eeuw groeide tijdens de Verlichting in Europa de belangstelling voor de schoonheid en de uitdagingen van het hooggebergte.[2] Steeds meer werd er getwijfeld aan de waarheid van allerlei volksverhalen en bijgeloof, zoals dat er rond de hoge toppen kwade geesten zouden huizen, die zich niet ongestraft lieten verstoren. De Mont Blanc had lange tijd de naam Mont Maudit(e) ofwel de vervloekte of verdoemde berg.

In augustus 1742 gaf Pierre Martel de berg zijn huidige naam.[3] Het duurde echter nog twintig jaren voordat het denkbeeld ingang vond dat de berg ook beklommen zou kunnen worden. In 1760 bezocht de toen 20-jarige Geneefse onderzoeker Horace-Bénédict de Saussure Chamonix (toen nog als Chamouny geschreven) en hij loofde een geldelijke beloning uit voor wie de berg tot de top zou beklimmen. Het duurde echter 15 jaar voordat de eerste poging zou worden gewaagd.

Op 13 juli 1775 deden Michel en François Paccard, Victor Tissay en Jean Nicholas Carteran de eerste poging, maar de gletsjers bleken een onoverkomelijke hindernis. Op 2 september 1775 waagden enkele inwoners van Chamonix, onder wie ook weer Michel Paccard, toen nog student, een tweede poging die eveneens faalde. Op 12 juli 1783 ondernamen diezelfde Paccard, inmiddels dokter, en de gemzenjager Marie Coutet de derde, eveneens vergeefse poging. Later die zomer slaagden de drie gebroeders Coutet erin tot op een hoogte van 3030 meter te komen, voordat ook zij genoodzaakt waren rechtsomkeert te maken. Op 15 september 1783 deden Paccard en Marc Theodore Bourrit een nieuwe poging, maar ze werden door sneeuwstormen teruggedreven. Op 16 september 1784 moesten de jagers Couttet en Goudet ook opgeven, maar wel hadden zij een hoogte van 4000 m bereikt.

Eerste beklimming

Bestand:Descent from Mont-Blanc in 1787.jpg
Afdaling van de Mont-Blanc in 1787 door H.B. de Saussure
Kopergravure door Christian von Mechel

De top van de Mont Blanc werd voor het eerst bereikt op 8 augustus 1786 door twee inwoners van Chamonix: Jacques Balmat en de eerder genoemde dr. Michel Paccard. Zij sleepten zo de prijs in de wacht die Horace-Bénédict de Saussure in 1760 had uitgeloofd. In 1936 schreef de Nederlandse auteur A. den Doolaard (pseud. C. Spoelstra) hierover, ter gelegenheid van de 150-jarige herdenking, de historische roman De groote verwildering.[4] In Chamonix staat een standbeeld van De Saussure en Balmat en, even verderop, een standbeeld van Paccard. In het jaar 1986 was de bicentennaire van de eerste beklimming aanleiding voor grootse herdenkingsfestiviteiten op en rond de berg.

De Saussure zou zelf in 1787 de top bereiken, om daar metingen uit te voeren.[5] Het hoogste stukje ijsvrije steen dat hij bij zijn beklimming afhakte, het zogeheten topje van de Mont Blanc, is in 1802 aangekocht door Teylers Museum in Haarlem en daar nog steeds te bezichtigen.[6]

Op 14 juli 1808 bereikte Marie Paradis als eerste vrouw de top van de Mont Blanc. Ze werd min of meer omhoog gedragen en getrokken door haar gidsen.

In de 19e eeuw werd op de top een hutje gebouwd, het Observatoire Janssen, dat echter in de sneeuw wegzakte en volledig verdween.

Klimroute

De meest gebruikte route, de Goûterroute, is geklasseerd als peu difficile en vertrekt vanaf Les Houches, Nid D'Aigle, Cabane de Tête Rousse, refuge du Goûter naar de top. Deze route is later op de dag wel gevaarlijk bij het oversteken van de Grand Couloir wegens vallend gesteente. Elk seizoen vallen hier doden. Het laatste stuk is nog 1000 hoogtemeters klimmen via de Dôme du Goûter en de Arête des Bosses. Omkeren kan nog bij de noodhut, de refuge Vallot. Het succes is afhankelijk van een gedegen conditionele voorbereiding, mooi weer (geen wind op de topgraat), een goede uitrusting, veel ervaring en begeleiding door berggidsen. In noodgevallen kan bij slecht weer een afdaling worden overwogen via de oude standaardroute, over de (spletenrijke) Bossons-gletsjer.

In de winter is toerskiën dé manier om op de top te komen.

Hoogste berg van Europa?

De vraag of de Mont Blanc de hoogste berg van Europa en daarmee een van de Seven Summits is, hangt af van de definitie van de grens tussen Europa en Azië, welke niet eenduidig gedefinieerd is. Verschillende geografen hanteren de Koema-Manytsjlaagte als grens, volgens welke definitie de Kaukasus deel zou uitmaken van Azië, terwijl anderen de toppen van de Kaukasus als grens gezien wordt. Bij alpinisten wordt de hoogste top van de Kaukasus, de Elbroes gezien als hoogste berg van Europa.

Literatuur (klimgids)

  • Robin H.G. Collomb Chamonix-Mont Blanc (Alpine guide 1), uitg. Constable (1969, div. heruitg.)

Zie ook

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. 1,0 1,1 Mont Blanc is in twee jaar 1,30 meter gekrompen, NU.nl, 10 september 2015
  2. º Zo beschreef de filosoof Jean-Jacques Rousseau in 1733 in zijn Nouvelle Héloise een zonsondergang over de gletsjers
  3. º Mont Maudit is wel nog steeds de officiële naam voor een lagere top van het massief
  4. º Diverse heruitgaven onder de titel De grote verwildering en tevens meerdere vertalingen; zie Jacques Balmat
  5. º Artikel over de beklimming van de Mont Blanc door Horace-Bénédict de Saussure(Dode link)
  6. º website van Teylers Museum over het topje van de Mont Blanc
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow

Wikimedia Commons  Vrije mediabestanden over Mont Blanc op Wikimedia Commons