Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gebruiker:Franciscus/kladblok 2
Jean Françaix
Jean Françaix (Le Mans, 23 mei 1912 – Parijs, 25 september 1997)
| Jean Françaix | ||
| Algemene informatie | ||
| Volledige naam | Jean René Désiré Françaix | |
| Geboren | 23 mei 1912, Le Mans | |
| Overleden | 25 september 1997, Parijs | |
| Nationaliteit | Frans | |
| Beroep | Componist, pianist, orkestrator | |
was een Frans componist, pianist, orkestrator.
Al op jeugdige leeftijd verwierf hij internationale roem met zijn Concertino pour piano et orchestre in Baden-Baden. Hij begon al piano te studeren toen hij vier was. Voordat hij tien was, kreeg hij al uitgebreide muzieklessen en ging hij over tot componeren. Als pianovirtuoos schreef hij veel voor zijn eigen instrument.
De muziek van Jean Françaix wordt algemeen gezien als toegankelijk en bevat elementen van het neoclassicisme en laat invloeden horen van door Françaix bewonderde componisten als Igor Stravinsky, Maurice Ravel en Francis Poulenc.
Ondanks nauwe contacten met Francis Poulenc en de Groupe des Six en zijn voorliefde voor het Impressionisme in de musiek en het neoclassicisme, kan Jean Françaix niet direct bij een bijzondere muzikale richting worden ingedeeld.
Opleidingen en eerste successen
Jean Françaix kreeg zijn eerste muzieklessen thuis. Zijn vader was componist en pianist en ook directeur van het Conservatorium in La Mans. Zijn moeder was zangpedagoge en oprichter van een gerenommeerd koor.
In 1922, toen hij net 10 jaar was, kreeg Jean zijn eerste lessen in harmonie en contrapunt en compositie van de zeer bekende docente en musicienne Nadia Boulanger, die zoveel beroemd geworden leerlingen,<ref> heeft gehad. In hetzelfde jaar dat hij met zijn lessen begon, schreef de jonge Françaix schreef zijn eerste werk, namelijk een pianostuk getiteld: Voor Jacqueline, opgedragen aan zijn nichtje. Twee jaar later verscheen het stuk in druk.
<br.<Aangemoedigd door Maurice Ravel, vervolgde hij zijn studie aan het Conservatorium van Parijs. Naast zijn compositorische opleiding, begon ook toen zijn carrière als concertpianist. Toen hij 18 was, ontving hij de eerste prijs voor piano. Twee jaar later vertegenwoordigde hij samen met Claude Delvincourt op het internationale muziekfestival in Wenen de jonge generatie Franse componisten. Bij die gelegenheid werden zijn Bagatelles voor piano en strijkkwartet uitgevoerd.
Verdere ontwikkelingen
In 1936 – 24 jaar oud - bereikte Jean Françaix internationaal succes met de eerste uitvoering van zijn Concertino pour piano et orchestre op het kamermuziekfestival in Baden-Baden. Tijdens de daaropvolgende jaren werkt de componist uitgebreid aan talrijke muziekstukken, in een breed scala aan genres, namelijk: opera's, balletten, orkestwerken en soloconcerten, filmmuziek, vocale werken en kamermuziek. Niet te vergeten moet worden, dat Françaix ook een uitstekend orkestrator was, die ..............
Net als Ravel, Chabrier en Poulenc, schreef Jean Françaix in de grote traditie van de Franse componisten. Hoewel hij duidelijk zijn eigen moderne visie inbracht op deze traditionele vormen, was hij ook een neoclassicist die zich liet inspireren door deze grote muziekliteratuur, maar die ook het liefst muziek schreef met een lichtheid en met humor. Net als Debussy, wilde hij de toehoorders wat plezier brengen met zijn muziek.
Francaix was een verklaard tegenstander van atonaliteit en vormloze verkenningen en weigerde toe te geven aan conformisme. Hij aarzelde ook niet om zijn tegenstanders op dit punt aan te vallen, wat hem niet altijd in dank werd afgenomen. Door deze houding raakte hij in de problemen, en werd hij niet zoveel gespeeld door zijn tijdgenoten in Frankrijk. Vreemd, maar ook niet ongewoon, want een profeet wordt dikwijls in eigen land niet geëerd. In Duitsland, Groot-Brittannië en Amerika had hij wel een breed publiek! De meeste van zijn werken zijn dan ook niet in Frankrijk gepubliceerd maar door muziekuitgeverij Schott te Mainz die nog steeds een van de grootste muziekuitgeverijen van Europa.
Jean Françaix gaf een aantal jaren pianoles aan de Ecole Normale de Musique in Parijs. Verder nam hij actief deel aan het concertleven. In zijn instrumentale muziek, toonde hij een bijzondere belangstelling voor blaasinstrumenten, zoals in het Petit quator pour saxophones uit 1935.
Eerbetoon
Jean Françaix heeft tijdens zijn leven talrijke prijzen ontvangen, en wel:
- Le Prix du Portique in 1950
- Le Grand Prix du Disque in 1954 voor zijn kamermuziek
- Le Grand Prix du Disque in 1965 voor zijn composities en als uitvoerend kunstenaar
- Le Grand Prix de la Société des auteurs dramatiques in 1983
- Le Grand Prix Sacem de la musique symphonique in 1992
- Le Prix Arthur Honegger in 1992
Verder werd Jean Françaix de titel verleend van:
- Officier de la Légion d'Honneur in 1991
- Commandeur de l'Ordre du mérite culturel in 1993
door het Vorstendom van Monaco
- Commandeur dans l'Ordre des Arts et des Lettres in 1994
en tenslotte nog als
- Commandeur dans l'Ordre des Arts et des Lettres in 1994
Composities
De belangrijkste bezigheid van Jean Françaix was, ondanks, alles toch het componeren. Hij bleef dit zijn hele leven doen. Men nam het hem soms kwalijk, dat zijn muziek zo gemakkelijk uit zijn pen vloeide. Nog in 1981 - toen hij bijna 70 was - omschreef hij zichzelf als continu componerend. Als een compositie nauwelijks af was, begon hij alweer aan een volgend stuk. Volgens Françaix zelf was er in hem een onbekende kracht werkzaam die hem al vanaf zijn jeugd aanzette tot componeren van muziek. Hij ging zo door tot zijn dood in 1997.
Jean Françaix laat een indrukwekkende lijst met composities achter, variërend van
Zijn œuvre is enorm:
- Opera's:
- Le Diable Boiteux, La Princesse de Clèves, La Main de gloire, Paris à nous deux...,
- Balletten:
- Sculo di ballo, Les Malheurs de Sophie, Le Jugement d’un fou, La Dame dans la lune, Pierrot ou les Secrets de la nuit...,
- Muziek voor orkest:
- Concertino pour piano et orchestre, Le Dialogue des Carmélites, Thème et variations...,
- Concerten voor:
- contrabas, fagot, basson, saxofoon, gitaar en strijkorkest, trombone en 10 blaasinstrumenten, maar ook voor 15 solisten en orkest
- Kamermuziek
- Kamermuziek en talloze trio's, kwartetten, kwintetten, variaties, dansen .. .,
- Filmmuziek:
- Filmmuziek meestal voor films van regisseur Sacha Guitry
- Pianomuziek:
- Cinq portraits de jeunes filles, Éloge de la danse, Danse des trois harlequins, 15 Portraits d'enfants, La Promenade d'un Musicologue éclectique...,
Priveleven
Van het priveleven van Jean Françaix weten we heel weinig. Hij trouwde in augustus 1937 in de kathedraal van Saint-Julien in Le Mans met Yvon Blanche, violiste en zangeres. Gedurende hun zestig jaar samen, ondertekende hij zijn geschriften met hun twee initialen JB.
Uit dit huwelijk werden twee dochters geboren: Claude (pianiste) en Catherine, en een zoon Jacques. Jean Françaix trad tot aan zijn dood in 1997 vaak samen op met zijn dochter Claude als partner aan de piano.
Zijn begrafenis - waaraan werd deelgenomen door een grote menigte van vrienden - vond plaats op 30 september in de kerk van Saint-Nicolas-des-Champs in Parijs. Zijn lichaam werd bijgezet op het broemde kerkhof Cimetière du Père-Lachaise in Paris, waar zoveel andere beroemdheden zijn begraven.
1)Het Neoclassicisme is een stroming in de klassieke muziek uit de 20 e eeuw die teruggaat tot de componisten van de klassieke periode als Joseph Haydn en Wolfgang Amadeus Mozart en de barokmuziek als Giovanni Battista Pergolesi en Johann Sebastian Bach.