Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Contrapunt
Onder contrapunt wordt in de muziektheorie het verband tussen twee of meer stemmen verstaan. De term komt uit het Latijn, van punctus contra punctum, noot tegen noot.
Contrapunt is de eerste grote schrijfwijze van de westerse muziek en verschilt met de latere harmonie in het beschouwen van de muziek:
- Harmonie bekijkt de muziek vanuit de verticale samenklank in akkoorden of akkoordprogressies.
- Contrapunt bekijkt de muziek horizontaal, in gelijkwaardige stemmen, waarbij wel het verticale aspect van belang is en aan regels gebonden is voor de samenklank der stemmen.
Er bestaan twee soorten contrapunt: het strenge en het vrije contrapunt.
Contrapuntiek wordt gewoonlijk in vijf soorten (Duits: Gattungen, Engels: species) verdeeld, teneinde een praktische leerweg aan studenten te bieden:
- 1 noot tegen 1 noot: (ook wel het zogenaamde genoemd)
- 2 noten tegen 1 noot
- 4 (of 3) noten tegen 1 noot
- syncopen-dissonanten
- (1 noot tegen 1 noot, maar ritmisch verschoven)
Dan is er nog vrij contrapunt, al dan niet met tekst
Onder omkeerbaar contrapunt wordt contrapuntiek verstaan, waarin de onderste melodie ook bovenste zou kunnen zijn, zonder dat daarmee tegen de regels van consonantie wordt ingegaan. Omkeerbaar contrapunt kan op drie manieren: door middel van de transpositie van een van de stemmen met een octaaf, deciem of duodeciem.
In meer algemene zin wordt onder de term contrapunt verstaan: polyfonie, of: een tegenmelodie ('een contrapunt'). Zo kan ook worden gesproken over contrapuntische muziek, waarmee aangeduid wordt dat er verschillende melodische ontwikkelingen tegelijkertijd plaatsvinden.