Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Blieberg
Gemeente in België .png){kind=small}
| |||
| |||
  | |||
| Gewest |  Wallonië
| ||
| Provincie |  Luik
| ||
| Arrondissement | Verviers | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
53,18 km² (2009) 85,3% 4,53% 10,17% | ||
| Coördinaten | 50° 44' NB, 5° 58' OL | ||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
9.760 (01/01/2010) 50,01% 49,99% 184 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw 0–17 jaar 18–64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2008) 21,55% 62,92% 15,53% | ||
| Buitenlanders | 23,07% (01/01/2008) | ||
| Burgemeester | Marie Stassen (OCP) | ||
| Bestuur | OCP, @ctions | ||
| Zetels OCP URP @ctions |
21 9 8 4 | ||
| Gemiddeld inkomen | 12.967 euro/inw. (2007) | ||
| Werkloosheidsgraad | 10,88% (jan. 2009) | ||
| Postcode 4850 4850 4851 4851 4852 |
Deelgemeente Montzen Moresnet Gemmenich Sippenaeken Homburg | ||
| Zonenummer | 087 | ||
| NIS-code | 63088 | ||
| Politiezone | Pays de Herve | ||
| Website | www.plombieres.be | ||
| Bestand:Plombières Liège Belgium Map.png | |||
| ligging binnen het arrondissement Verviers in de provincie Luik | |||
| |||
Blieberg (Frans: Plombières; Duits: Bleyberg of Bleiberg) is een plaats en gemeente in de provincie Luik, arrondissement Verviers, in België. De gemeente telt ruim 10.000 inwoners. De naam komt van de winning van looderts. Dit vond in de middeleeuwen plaats op de Braesberg en vervolgens iets zuidelijker bij de Mijnzetel van Blieberg.
De fusiegemeente is in 1977 gevormd toen de gemeenten Gemmenich, Homburg, Montzen, Moresnet en Sippenaeken samengevoegd werden. De nieuwe gemeente werd genoemd naar het gehucht Blieberg of Plombières (vóór 1919: Bleyberg), dat centraal in de gemeente (deelgemeente Gemmenich) gelegen is.
De deelgemeente Gemmenich grenst samen met haar buurgemeenten Kelmis, Aken en Vaals aan het drielandenpunt. Tevens ligt een gedeelte van het Belgische deel van het Preusbos op het grondgebied van de gemeente Blieberg. Een kleiner deel van dit bos reikt tot in Duitsland en een nog kleiner deel ligt in Nederland; ten zuiden van Vaals. In het noordwesten ligt een deel van het Beusdalbos in de gemeente.
Een markant bouwwerk in de gemeente is het spoorviaduct van Moresnet.
Geschiedenis
Het dorpje Blieberg heeft zijn snelle ontwikkeling in de loop van de negentiende eeuw te danken aan de aanwezigheid van lood en zink in zijn ondergrond. Tot rond 1820 was "Bleyberg" (Blieberg is hiervan een spellingsvariant) een eenvoudig gehucht waar drie gemeenten, te weten Gemmenich, Homburg en Montzen in elkaar overliepen.
In verscheidene geschriften uit de veertiende en vijftiende eeuw komt men als verwijzingen tegen o.a. Bladersbergh, Blaesbergh, Bredersberg, Braesberg en Bleyberg. Deze verwijzingen zijn zonder twijfel de oudere benamingen van het huidige Blieberg. Overigens bestaat er ook nog heden ten dage een heuvel en gelijknamige straat in Blieberg die "Braesberg" wordt genoemd. Men weet niet hoe oud de ertsmijn in werkelijkheid is. Van Keltische, Romeinse of Frankische oorsprong heeft men echter geen sporen kunnen vinden. Zeker is dat de ertsmijn reeds in het midden van de veertiende eeuw geëxploiteerd werd.
Tot de opheffing van het Hertogdom Limburg hoorde Blieberg tot de Limburgse hoogbank Montzen. Net als de rest van het hertogdom werd Blieberg bij de annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door de Franse Republiek in 1795 opgenomen in het toen gevormde Ourthedepartement.
Naam
De oorspronkelijke naam van het plaatsje luidt Bleyberg, wat loodberg betekent in het lokale Platdietse dialect. Deze naam verwijst naar de winning van looderts ter plaatse in de middeleeuwen. In 1919 heeft de gemeenteraad op eigen initiatief de naam van de plaats verfranst naar Plombières. Dit is gebeurd in de nasleep van de Eerste Wereldoorlog en als uiting van Belgisch (Franstalig) nationalisme en is zo de officiële naam geworden. De gebruikelijke Nederlandstalige naam voor de gemeente is nog steeds Blieberg (spellingvariant van Bleyberg).
Deelgemeenten
De gemeente Blieberg omvat de volgende deelgemeenten met bijbehorende woonkernen:
- Gemmenich (met Völkerich)
- Homburg
- Montzen (met Montzen-Station (Montzen-Gare)
- Moresnet (met Eiksken (Moresnet-Chapelle))
- Sippenaeken
Bezienswaardigheden
- Zie ook
Natuur en landschap
De plaats Plombières ligt in het dal van de Geul op een hoogte van ongeveer 150 meter. De beekjes Tunisbach en Weschbach zijn zijriviertjes van de Geul. De lood- en zinkmijnen en de daaruit voortvloeiende metallurgische activiteit hebben tot verontreiniging met zware metalen geleid, waardoor de zinkflora zich kon vestigen.
Demografische ontwikkeling
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977. <timeline> Colors=
id:a value:gray(0.9) id:b value:gray(0.7) id:c value:rgb(1,1,1) id:d value:rgb(0.7,0.8,0.9) id:e value:rgb(0.6,0.7,0.8)
ImageSize = width:800 height:373 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:11000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:b increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:a increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:c
BarData=
bar:1806 text:1806 bar:1816 text:1816 bar:1830 text:1830 bar:1846 text:1846 bar:1856 text:1856 bar:1866 text:1866 bar:1876 text:1876 bar:1880 text:1880 bar:1890 text:1890 bar:1900 text:1900 bar:1910 text:1910 bar:1920 text:1920 bar:1930 text:1930 bar:1947 text:1947 bar:1961 text:1961 bar:1970 text:1970 bar:1981 text:1981 bar:1990 text:1990 bar:2000 text:2000 bar:2010 text:2010 bar:2019 text:2019
PlotData=
color:d width:20 align:left
bar:1806 from:0 till: 0 bar:1816 from:0 till: 0 bar:1830 from:0 till: 0 bar:1846 from:0 till: 4750 bar:1856 from:0 till: 0 bar:1866 from:0 till: 5419 bar:1876 from:0 till: 0 bar:1880 from:0 till: 6239 bar:1890 from:0 till: 6465 bar:1900 from:0 till: 7102 bar:1910 from:0 till: 8321 bar:1920 from:0 till: 7870 bar:1930 from:0 till: 8677 bar:1947 from:0 till: 7994 bar:1961 from:0 till: 7827 bar:1970 from:0 till: 7913 bar:1981 from:0 till: 8262 bar:1990 from:0 till: 8617 bar:2000 from:0 till: 9361 bar:2010 from:0 till: 9760 bar:2019 from:0 till: 10459
PlotData=
bar:1806 at: 0 fontsize:s text: bar:1816 at: 0 fontsize:S text: bar:1830 at: 0 fontsize:S text: bar:1846 at: 4750 fontsize:S text: 4.750 shift:(-10,5) bar:1856 at: 0 fontsize:S text: bar:1866 at: 5419 fontsize:S text: 5.419 shift:(-10,5) bar:1876 at: 0 fontsize:S text: bar:1880 at: 6239 fontsize:S text: 6.239 shift:(-10,5) bar:1890 at: 6465 fontsize:S text: 6.465 shift:(-10,5) bar:1900 at: 7102 fontsize:S text: 7.102 shift:(-10,5) bar:1910 at: 8321 fontsize:S text: 8.321 shift:(-10,5) bar:1920 at: 7870 fontsize:S text: 7.870 shift:(-10,5) bar:1930 at: 8677 fontsize:S text: 8.677 shift:(-10,5) bar:1947 at: 7994 fontsize:S text: 7.994 shift:(-10,5) bar:1961 at: 7827 fontsize:S text: 7.827 shift:(-10,5) bar:1970 at: 7913 fontsize:S text: 7.913 shift:(-10,5) bar:1981 at: 8262 fontsize:S text: 8.262 shift:(-10,5) bar:1990 at: 8617 fontsize:S text: 8.617 shift:(-10,5) bar:2000 at: 9361 fontsize:S text: 9.361 shift:(-10,5) bar:2010 at: 9760 fontsize:S text: 9.760 shift:(-10,5) bar:2019 at: 10459 fontsize:S text: 10.459 shift:(-10,5)
</timeline>
- Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Taal
De gemeente ligt in een gebied waar drie taalgebieden - het Nederlandse, Franse en Duitse - samenkomen. In het gebied wordt (werd?) Platdiets gesproken, een Limburgs-Ripuarisch grensdialect. In de westelijke dorpen Sippenaeken en Homburg neigt dit dialect meer naar het Limburgs, in de oostelijke deelgemeenten Gemmenich, Montzen en Moresnet meer naar het Ripuarisch. Het is niet duidelijk wat de status van het Platdiets in deze streek anno 2019 is. In de deelgemeente Homburg is het Platdiets zo goed als verdwenen.[1]
Door de gebeurtenissen in de Eerste en Tweede Wereldoorlog keerde de bevolking zich om politieke redenen af van het Duits en Nederlands, ten gunste van het Frans, toen de dominante officiële taal van België. Zo was tot 1918 in Bleyberg het Hoogduits de taal die in de kerk en parochieschool gebezigd werd; na 1918 was dit het Frans. Deze verfransing blijkt ook uit de diverse talentellingen. Bij de telling van 1930 beschouwde slechts in enkele dorpen de meerderheid van de bevolking zichzelf als Franstalig; na de Tweede Wereldoorlog was dat in alle Bliebergse dorpen het geval. Bij het vastleggen van de taalgrens in 1962 werd het gebied dan ook ingedeeld bij Franstalig Wallonië.
Omdat de spreektaal van in elk geval een deel van de autochtone bevolking in 1963 Platdiets was, werd toen besloten om de mogelijkheid open te laten Nederlandse of Duitse taalfaciliteiten in te stellen, indien de bevolking daar om zou vragen ('slapende faciliteiten'). Hiervoor zou toestemming nodig zijn van de federale regering in een koninklijk besluit. Tot op heden zijn deze faciliteiten officieel nooit ingesteld. Wel besloot de gemeente in 2001, samen met de naburige gemeenten Welkenraedt en Baelen, een begin te maken met het verlenen van informele Duitse taalfaciliteiten. Dit gebeurde naar aanleiding van de toestroom van Duitstaligen uit zowel de Duitstalige Gemeenschap van België als uit de regio Aken (Duitsland). Voor de in de gemeente wonende Nederlanders (o.a. afkomstig uit Nederlands Zuid-Limburg) zijn tot op heden geen Nederlandse taalfaciliteiten beschikbaar.
Politiek
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
| Partij | 10-10-1976[2] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[3] | 14-10-2012[4] | 14-10-2018 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 |
| PS | 22,8 | 4 | 23,07 | 4 | 27,35 | 5 | 26,04 | 5 | 24,46 | 5 | 21,39 | 5 | - | - | ||
| PS-Ecolo | - | - | - | - | - | - | 15,38 | 3 | - | |||||||
| PSC1/cdH2 | 59,861 | 12 | 43,591 | 9 | 34,871 | 7 | 38,791 | 8 | 35,51 | 8 | 25,282 | 6 | 22,782 | 5 | - | |
| ECOLO | - | 4,87 | 0 | 5,4 | 0 | 7,63 | 0 | 10,58 | 1 | 6,79 | 0 | - | - | |||
| DC | 17,34 | 3 | 28,47 | 6 | 32,38 | 7 | 27,54 | 6 | 29,46 | 7 | 19,28 | 4 | 11,19 | 1 | - | |
| URP | - | - | - | - | - | 27,26 | 6 | 50,65 | 12 | 36,65 | 8 | |||||
| OCP | - | - | - | - | - | - | - | 41,34 | 9 | |||||||
| @ctions | - | - | - | - | - | - | - | 22,02 | 4 | |||||||
| Totaal stemmen | 4962 | 5120 | 5259 | 5285 | 5441 | 5689 | 5931 | 6142 | ||||||||
| Opkomst % | 96,21 | 94,22 | 92,79 | 93,25 | 90,81 | 88,89 | ||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 3,91 | 5,27 | 5,99 | 6,21 | 8,11 | 6,75 | 7,35 | 8,74 | ||||||||
Trivia
Op 4 december 2006 werd de 22-jarige Thierry Wimmer tot burgemeester van Blieberg gekozen, waarmee hij in België de jongste burgemeester ooit was.
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
 | Plaatsen in de gemeente Plombières |
|---|
|
Deelgemeenten: Gemmenich · Homburg · Montzen · Moresnet · Plombières · Sippenaeken |
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Blieberg op Wikimedia Commons.
| Gemeenten in de provincie Luik | |
|---|
|
Amay · Amel · Ans · Anthisnes · Aubel · Awans · Aywaille · Baelen · Berlo · Beyne-Heusay · Bitsingen · Blieberg · Blegny · Borgworm · Braives · Büllingen · Burdinne · Burg-Reuland · Bütgenbach · Chaudfontaine · Clavier · Comblain-au-Pont · Crisnée · Dalhem · Dison · Donceel · Engis · Esneux · Eupen · Faimes · Ferrières · Fexhe-le-Haut-Clocher · Flémalle · Fléron · Geer · Grâce-Hollogne · Hamoir · Hannuit · Héron · Herstal · Herve · Hoei · Jalhay · Juprelle · Kelmis · Lierneux · Lijsem · Limburg · Lontzen · Luik · Malmedy · Marchin · Modave · Nandrin · Neupré · Oerle · Olne · Ouffet · Oupeye · Pepinster · Raeren · Remicourt · Saint-Georges-sur-Meuse · Saint-Nicolas · Sankt Vith · Seraing · Soumagne · Spa · Sprimont · Stavelot · Stoumont · Theux · Thimister-Clermont · Tinlot · Trois-Ponts · Trooz · Verlaine · Verviers · Villers-le-Bouillet · Wanze · Wasseiges · Weismes · Welkenraedt · Wezet |
