Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Lijst van gevangenen in Kamp Haaren
Het grootseminarie in Haaren werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s Das Sanatorium genoemd, door de Nederlanders Kamp Haaren.
Het kamp stond onder leiding SS-Obersturmbannführer (luitenant-kolonel) J. A. Wacker van 8 December 1941 - 1 Februari 1944. Na 5 september 1944 (dolle dinsdag) is het kamp ontruimd. Gijzelaars zonder papieren werden vrijgelaten, de resterende 2800 mannen werden naar Sachsenhausen getransporteerd en 650 vrouwen werden naar Ravensbrück gebracht. Het is onbekend hoeveel van deze mensen de oorlog heeft overleefd.
Gevangen
Er waren drie soort gevangenen:
Untersuchung
De Duitsers noemden Haaren een 'Polizeigefängnis und Untersuchungs Gefängnis'. Van de ruim 1800 gevangenen die hier ondervraagd werden, zijn slechts enkelen weer vrijgelaten.
In de herfst van 1943 meer dan 60 gevangenen overgebracht naar Kamp Amersfoort. Onder hen waren Jan Kreeuwen en Bram Daalder.
Grenzübertritt
Deze groep bestond uit ongeveer 1400 gevangenen. Het waren verzetsmensen, piloten, parachutisten, ontsnapte gevangenen en onderduikers.
Onder de groep Grenzübertritt waren ook tientallen tijdens het Englandspiel opgepakte Nederlandse agenten.
| Naam | Geboren | Geb.plaats | Uitzendingsdatum | Aankomst | Uitgezonden door |
|---|---|---|---|---|---|
| Aart Alblas | 1918 | Middelharnis | 5 juli 1941 | Nieuweschans, Groningen | François van 't Sant / MI6 |
| Johannes Hermanus Arnoldus M Terlaak | 1913 | Tilburg | 1 oktober 1941 | François van 't Sant / MI6 | |
| Hubertus Mattheus Gerardus Lauwers | 1915 | Amsterdam | 7 november 1941 | Stegerveld buiten Ommen | SOE |
| Thijs Taconis | 1914 | Rotterdam | 7 november 1941 | Stegerveld buiten Ommen | SOE |
| Willem Jacobus van der Reijden | 1915 | Rotterdam | 9 december 1941 | MI6 | |
| Ernst Willem de Jonge | 1917 | Sinabang | 23 februari 1942 | François van 't Sant / MI6 / kol. de Bruyne | |
| Evert Radema | 1903 | Sinabang | 23 februari 1942 | François van 't Sant / MI6 / kol. de Bruyne | |
| Jan Emmer | 1917 | Wormer | 12 maart 1942 | Katwijk aan Zee (per boot) | François van 't Sant / MI6 / kol. de Bruyne |
| Jhr Felix Donau Ortt | 1907 | Nijmegen | 12 maart 1942 | Katwijk aan Zee (per boot) | François van 't Sant / MI6 / kol. de Bruyne |
| Leonardus Theodoris Cornelis Andringa | 1913 | Den Haag | 29 maart 1942 | SOE | |
| Albert Baatsen | 1918 | Amsterdam | 28 maart 1942 | Kallenkote bij Steenwijk | SOE |
| Hendrik Johan Jordaan | 1918 | Haaksbergen | 29 maart 1942 | Holten | SOE |
| Willem Johan Niermeijer | 1914 | Alkmaar | 29 maart 1942 | MI6 / kol. de Bruyne | |
| Godewijn Hendrik Gerard Ras | 1914 | Amsterdam | 29 maart 1942 | SOE | |
| Barend Klooss | 1913 | Rotterdam | 5 april 1942 | SOE | |
| Hendrik Sebes | 1919 | Dordrecht | 5 april 1942 | SOE | |
| Johannes Henricus Marie de Haas | 1918 | Den Haag | 9 april 1942 | SOE | |
| Hermanus Parlevliet | 1916 | Baarle Nassau | 29 mei 1942 | SOE | |
| Antonius van Steen | 1912 | Ubbergen | 29 mei 1942 | SOE | |
| Johannes Buizer | 1918 | Almkerk | 22 juni 1942 | Holten | SOE |
| Jan Jacob van Rietschoten | 1921 | Rotterdam | 22 juni 1942 | SOE | |
| Joseph Bukkens | 1919 | Vlissingen | 27 juni 1942 | Kallenkote | SOE / opl. MI6 |
| George Louis Jambroes | 1905 | Amsterdam | 27 juni 1942 | Kallenkote | SOE |
| Adrianus Brinkman | 1912 | Rotterdam | 14 juli 1942 | SOE | |
| Gerard John van Hemert | 1920 | New York | 24 juli 1942 | SOE | |
| Karel Willem Adriaan Beukema toe Water | 1909 | Tegal | 25 september 1942 | Rijssen | SOE |
| Cornelis Droogleever Fortuyn | 1922 | Amsterdam | 25 september 1942 | Balloo | SOE |
| Roelof Christiaan Jongelie | 1913 | Amsterdam | 25 september 1942 | ten oosten van Assen | SOE, Plan Holland |
| Adriaan Klaas Mooy | 1919 | Amersfoort | 25 september 1942 | SOE | |
| Arie Cornelis van der Giessen | 1916 | Krimpen aan den IJssel | 1 oktober 1942 | SOE | |
| Pieter Kamphorst | 1894 | Ermelo | 22 oktober 1942 | SOE | |
| Meindert Koolstra | 1917 | Rinsumageest | 22 oktober 1942 | SOE | |
| Michel Pols | 1912 | Hooge Zwaluwe | 22 oktober 1942 | SOE | |
| Humphrey Max Macaré | 1921 | Bandung | 25 oktober 1942 | Steenwijk | SOE |
| Horst Steeksma | 1919 | Berlijn | 25 oktober 1942 | Steenwijk | SOE |
| Charles Christiaan Pouwels, marconist van Hofstede | 1923 | Padang Pandjang | 25 oktober 1942 | Holten | SOE |
| Jan Hofstede | 1918 | Ter Aar | 25 oktober 1942 | Holten | SOE, Plan Holland |
| Jacob Bakker, marconist van Dane | 1917 | Batavia | 28 oktober 1942 | Ommen, Overijssel | SOE |
| Johannes Cornelis Dane | 1912 | Exel | 28 oktober1942 | SOE | |
| Arie Johannes de Kruyff | 1912 | Amsterdam | 29 november 1942 | Amerongen ? | SOE, Plan Holland |
| George Lodewijk Ruseler | 1922 | Soerabaja | 29 november 1942 | ? | SOE, Plan Holland |
| Herman Johannes Overes | 1908 | Amsterdam | 30 november 1942 | Amerongen | SOE, Plan Holland |
| Johan Bernard Ubbink | 1921 | Doetinchem | 30 november 1942 | Amerongen | SOE |
| Trix Terwindt | 1911 | Amsterdam | 14 februari 1943 | Kallenkote | MI9 |
| Klaas van de Bor | 1913 | Barneveld | 17 februari 1943 | ? | SOE, Plan Holland |
| Cornelis Carel Broggaar | 1913 | Amsterdam | 17 februari 1943 | ? | SOE |
| Cornelis Eliza van Hulsteijn | 1912 | Terneuzen | 17 februari 1943 | ? | SOE, Plan Holland |
| Jan Christiaan Kist | 1912 | Leiden | 19 februari 1943 | Holten | SOE |
| Pieter van der Wilden | 1914 | Haarlem | 19 februari 1943 | Holten | SOE |
| Willem van der Wilden | 1910 | Hillegom | 19 februari 1943 | Voorthuizen | SOE |
| Gerard van Os | 1914 | Hilversum | 19 februari 1943 | Voorthuizen | SOE, Plan Holland |
| Pieter Arnoldus Arendse | 1912 | Den Haag | 10 maart 1943 | Ermelo, Gelderland | SOE, Plan Holland |
| Pieter Cornelis Boogaart | 1912 | Graauw | 10 maart 1943 | Ermelo | SOE, Plan Holland |
| Pieter Dourlein | 1918 | Amsterdam | 10 maart 1943 | Ermelo | SOE |
| Frederik Willem Rouwerd | 1912 | Den Haag | 22 april 1943 | ? | SOE, Plan Holland |
| Ivo van Uytvanck | 1917 | Bussum | 22 april 1943 | ? | SOE, Plan Holland |
| Antonius Johannes Wegner | 1914 | Leiden / Den Haag | 22 april 1943 | ? | SOE, Plan Holland |
| Oscar Willem de Brey | 1921 | Wassenaar | 22 mei 1943 | ? | SOE, Plan Holland |
| Antoon Berend Mink | 1918 | Den Haag | 22 mei 1943 | ? | SOE, Plan Holland |
| Laurentius Maria Punt | 1918 | Alkmaar | 22 mei 1943 | ? | SOE, Plan Holland |
Onder de verzetsmensen waren onder andere:
- Harrie Tobben https://nl.wikipedia.org/wiki/Harrie_Tobben,
- Paul Gulikers https://nl.wikipedia.org/wiki/Paul_Gulikers,
- Derk Heero Schortinghuis,
- Charles Bongaerts https://www.tracesofwar.nl/persons/63848/Bongaerts-Charles-Marie-Hubert-Joseph.htm?c=aw
- Jacques Terwisscha van Scheltinga https://www.europeana.eu/portal/en/record/2021622/detail_no_jsp_action_detail_imid_193978.html
- Josef (Sef) van Megen http://www.gelderblom-hameln.de/zuchthaus/nszeit/auslhaeftlinge/vanmegen.html en http://www.wo2slachtoffers.nl/bio/56277/Megen-van-Joseph-Hubertus.htm
- Albert van Ass https://nl.wikipedia.org/wiki/Albert_van_Ass
Gijzelaars
Ongeveer 600 bekende Nederlanders zijn opgepakt en naar Haaren gebracht, onder wie
- Jan de Quay, de latere minister-president
- Willem Ruys, reder
- Max Kohnstamm, de latere hoge Brusselse ambtenaar
- Jan Campert, schrijver
- Hendrik Andriessen, componist
- Willem Andriessen, concertpianist
- H Nolles, goochelaar
- Lou Bandy, cabaretier
- Jan Goudriaan, president-directeur van de Nederlandse Spoorwegen, hun woordvoerder.
- Johan August van Thiel, procureur-generaal bij het gerechtshof te Amsterdam
- Rudolph Cleveringa, rechter te Leeuwarden (niet te verwarren met de beroemde naamgenoot, hoogleraar Leiden)
- Piet Zwart, ontwerper
- Henk Bus, directeur Ambachtsschool te Maastricht
Onder de gijzelaars waren 150 leiders van ondernemingen, 133 mensen uit de vrije beroepen, 60 hoogleraren, leraren en onderwijzers, 103 ambtenaren, 60 geestelijken, 3 vakbondsleiders en 5 studenten. Twee maal, op 15 augustus 1942 en op 16 oktober 1942, werden er (totaal 85) gijzelaars uit Haaren gefusilleerd.
Ontsnapt
Op 31 augustus 1943 zijn twee agenten (Ben Ubbink en Pieter Dourlein) erin geslaagd uit het kamp te ontsnappen. Zij slaagden erin de Britten te waarschuwen dat het hele Nederlandse marconistennetwerk in Duitse handen was.