Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Beeldende kunst
Beeldende kunst is de vorm van kunst waarbij het beeldende (de afbeelding) voorop staat. Een afbeelding in de zin van een uitbeelding, die een platte of een ruimtelijke vorm kan aannemen met een zichtbaar resultaat. In Engelssprekende landen spreekt men over visual arts. Deze kunstvorm werd ook wel eens plastische kunst genoemd, maar dat is een gallicisme ontstaan uit de Franse term arts plastiques. Dat geeft aan dat de gemaakte werken plastisch, dat wil zeggen tastbaar zijn. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de kunstvormen dans en muziek; handelingen die zich in de tijd afspelen. Beide veroorzaken een esthetische belevenis in de zin van een uitzonderlijke zintuiglijke ervaring.
Overzicht van verschillende vormen van beeldende kunst
- Schilderkunst met eitempera, olieverven, waterverven of acrylharsdispersie
- Textiele kunst spinnen, tapijten knopen, weven, vilt, hoeden, kleding
- Grafiek (kunstvorm) (ook: prentkunst, graveerkunst, grafische vormgeving, illustratie, stripverhaal)
Iets heeft een "grafisch effect" als het een sterk contrast vertoont, zoals een sneeuwlandschap met bomen.
Niet enkel schilderkunst of grafiek wordt tot de beeldende kunst gerekend. Ook beeldhouwkunst, fotografie en film zijn vormen van beeldende kunst.
In de beeldhouwkunst betekent het begrip plastiek dat het beeld uit een beweeglijke massa (klei, bijenwas, gips) is geboetseerd of opgebouwd, dit in tegenstelling tot een sculptuur, die gehakt of gesneden is uit een vaste massa (hout, steen). Een beeld van was, klei of gips kan door middel van een mal en een gietproces omgezet worden naar een bronzen 'replica'. In 's-Hertogenbosch bevindt zich het Europees keramisch Werkcentrum waar beeldend kunstenaars onder vakkundige begeleiding keramiek kunnen maken. Sommige beeldhouwers, zoals Maria Roosen gebruiken glas als plastisch materiaal. Bij handgeblazen glazen objecten spreekt men van 'unica', in tegenstelling tot een readymade of een multipel; een exemplaar uit een al dan niet genummerde serie. Ook worden installaties tot beeldende kunst gerekend.
In de 20e eeuw vervaagden met name door de opkomst wat de strikte normen van wat kunst is. Hierbij ging de beeldende kunst in toenemende mate kruisbestuivingen aan met andere kunstdisciplines als muziek, performance
In de hedendaagse kunst zet die trend door, wat leidt tot:
- Business-Art kunstzinnige dialoog met bedrijfsleven
- Bodyart tatoeages, piercings, scars, implantaten
- Collage multiple, kunstenaarsboek, installatie, land art,
- Digitale kunst internetvormgeving, netart, animatie, virtuele werelden
- Fluxus muziek, theater, dans, actie, happening
- Mail art xerography, artistamps, audio art, kunstenaarsboeken, performances
- Internetradio streaming media, soundscapes, audioperformances
- Performance theater, dans, actie, happening
- Projectie, lichtkunst, interieur- en exterieur belichting
- Sound art, vermenging van geluid/muziek met beeldende kunst
Academies voor beeldende kunst
Op academies voor beeldende kunst wordt onderricht gegeven in vrije- en toegepaste kunstvormen. Vormen van vrije kunst zijn bijvoorbeeld de studierichting monumentale vormgeving, waartoe beeldhouwen en schilderen behoren. Vormen van toegepaste kunst zijn bijvoorbeeld: architectuur, binnenhuisarchitectuur, industrieel design, typografie voor handelsdrukwerk boeken en tijdschriften, meubeldesign, decorontwerp.
Beeldende kunst als beleggingsobject
De waarde van beeldende kunst ligt in het genoegen van het waarnemen. Beeldende kunst wordt ook als waardeobject gezien wanneer het gaat om kunstenaars die hoge prijzen behalen met hun werk zoals Rembrandt, Vincent van Gogh of Picasso. 'De internationale kunstmarkt' bestaat uit galeries, veilinghuizen en beurzen. In vele steden worden in de zomer 'kunstmarkten' en braderieën gehouden waar regionaal werkende kunstenaars en kunsthandwerkers zelf hun oeuvre presenteren en verkopen.
Beeldende kunst als inkomensbron
Het is een bekend gegeven dat van het aantal studenten dat aan een kunstacademie begint de meesten op een andere wijze een inkomen moeten zien te verwerven. Bennie Jolink bijvoorbeeld maakt muziek met zijn groep Normaal en Wim T. Schippers maakt televisie en theater.
Vanaf de jaren vijftig tot de jaren tachtig was er in Nederland de Beeldende Kunstenaars Regeling (BKR), nu is er de Wet werk en inkomen kunstenaars (WIK). Talentvolle kunstenaars worden bovendien gestimuleerd en ondersteund door middel van stipendia, werkbeurzen en geldprijzen van verschillende fondsen, zoals Fonds BKVB.
Er zijn slechts weinig echte collectioneurs in Nederland. Wel zijn er meerdere grote bedrijfscollecties ondergebracht in een stichting. In Vlaanderen bestaat een beter begrip bij het publiek en wordt vrij veel kunst verzameld door particulieren die hun kunstverzameling uitbouwen. Dit kan gebeuren door een kunstwerk te kopen in een galerie of direct in het atelier van de kunstenaar. In Nederland bestaat een systeem van kunstuitleen en centra voor beeldende kunsten (CBK's), waar schilderijen, beelden en grafiek kan worden bekeken, geleend en gekocht. Op de jaarlijkse kunstbeurs in de Rai, de Art Amsterdam (vroeger: KunstRai), komen zo'n honderdvijftig galerieën bijeen om werken van beeldende kunst te verhandelen. De alternatieve 'beurs' heet de Kunstvlaai en wordt jaarlijks gehouden in de Westergasfabriek; dit is een samenwerking van kunstenaarsinitiatieven. In Nederland vinden jaarlijks circa 15 grote kunstbeurzen plaats, waaronder de Tefaf, Art Roterdam, de Open Art Fair, Realisme, de Kunstdagen, ARTI, Art Fair 's-Hertogenbosch, Art en Antique en de Kunstjaarbeurs.
Een ander commercieel initiatief is genomen met het CowParade project.
Enkele beroemde beeldend kunstenaars
Kunstenaars definiëren vaak zelf de wijze waarop zij zich willen uitdrukken waarbij de grenzen soms vervagen of verlegd worden. Anton Heyboer werd bekend omdat hij op een boerderij met vijf vrouwen woonde; hij kwam daarmee regelmatig in de krant. Roger Raveel is een van de beroemdste hedendaagse schilders van België: hij heeft een museum in Machelen-aan-de-Leie. In Duitsland werd Joseph Beuys beroemd met performances en installaties. Hij stond kandidaat in de politiek voor de groene partij. Hij is de uitvinder van de 'verruimde kunstopvatting' (erweiterte Kunstbegriff). Friedensreich Hundertwasser liet bomen boven op de door hem bedachte huizen groeien. In Amerika was Andy Warhol in de zestiger jaren toonaangevend; hij 'ontdekte' de The Velvet Underground, maakte films en was later zelf acteur in reclamespotjes op de televisie. Salvador Dali is nog steeds een zeer geliefd schilder van het surrealisme. Christo en Jean Claude zijn bekende persoonlijkheden met het inpakken van het Rijksdaggebouw. Spencer Tunick vanwege zijn installaties van vele duizenden naakte mensen.
Druktechnieken en gerelateerde technieken
 Zie ook Druktechniek. |
- Diepdruk ets, houtgravure, kopergravure, staalgravure
- Druktechniek rotaprint, offsetdruk
- Fotografie daguerrotype, zilvergelatinedruk
- Hoogdruk linosnede, houtsnede
- Houtgravure boekillustratie, gelegenheidsgrafiek
- Houtsnede 'houtsnijkunst'
- Tekenkunst lineaire kunst
- Typografie affiches, boeken, drukwerk
- Videokunst installaties, ambiant-art, projecties
- Vlakdruk offsetdruk, stencil, lithografie
Materialen en technieken
- Conceptuele kunst
- Aquarel
- Brons
- Ets
- Glaskunst
- Inkt
- Illustratie
- Katoen
- Keramiek
- Kunstenaarsboek
- Landschap
- Linnen
- Miniatuur
- Natuursteen
- Olieverf
- Papier
- Pen
- Portret
- Potlood
- Schilderij
- Topografische kaart
Overzichten musea voor beeldende kunst
Men kan spreken van 'actuele kunst'; (kunst van nu) ofwel 'hedendaagse kunst'; met 'moderne kunst' wordt de kunst uit het begin van de twintigste eeuw aangeduid. Wanneer de kunst gemeengoed wordt gaat ze over in het gebied van de cultuur. Met 'Antieke kunst' wordt kunst uit de oudheid bedoeld. Soms wordt op een antiekmarkt of een veiling een 'onbekend' meesterwerk ontdekt. Een toonaangevende internationale kunst- en antiekbeurs is de Tefaf in Maastricht. De oudste tweejaarlijkse internationale kunstmanifestatie is de Biënnale van Venetië.
Zie ook
- Vrije kunst licentie
- Kunstverzameling
- Schilderkunst van de 20e eeuw
- Lijst van musea voor moderne kunst
- Lijst van hedendaagse Belgische beeldend kunstenaars
- Lijst van moderne Nederlandse beeldend kunstenaars
- Lijst van hedendaagse Nederlandse beeldend kunstenaars
- Schilderkunst van de 20e eeuw
Externe links
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
(de) Was ist Kunst? Werkstattgespräch mit Beuys / Volker Harlan, Stuttgart, D, 1996 ISBN 3-87838-482-3
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Visual arts op Wikimedia Commons.