Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Readymade

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Bestand:Marcel Duchamp.jpg
Fontaine van Marcel Duchamp

Readymade (ook: objet trouvé) is een kunstvorm ontstaan in het begin van de 20e eeuw. Als uitvinder geldt de dadaïst Marcel Duchamp. Een industrieel voorwerp wordt uit zijn alledaagse context gehaald en tot kunst bestempeld.

Duchamp zond voor de tentoonstelling van de Société des Artistes Indépendants in 1917 een als een beeldhouwwerk gepresenteerd, op zijn achterkant liggend porseleinen urinoir in, tot ontsteltenis van de verzamelde critici en galeristen. De inzending was gesigneerd "R. Mutt" (Engelse verbastering van het Duitse 'Armut', armoede). Buiten de presentatie als beeld, deze signatuur en de titel 'Fontaine' (Fontein) had Duchamp niets aan het object toegevoegd. Wél had hij het met zijn daad een alledaags gebruiksvoorwerp van zijn gebruikelijke functie ontdaan en gepromoveerd tot een kunstwerk. Duchamp wilde al wie bij beeldende kunst betrokken was, erover laten nadenken welke factoren iets tot een kunstwerk maken. Duchamps readymades voltrokken op die manier de door hem gepropageerde overgang van een 'retinale' kunst (voor het netvlies) naar een 'mentale' kunst (die toeschouwers aan het denken zet).

Andere readymades zijn een sneeuwschop (In Advance of the Broken Arm) en een op een krukje gemonteerd fietswiel uit 1913.

De readymades hebben de beeldende kunst van de 20e eeuw enorm beïnvloed, getuige bijvoorbeeld de Belgische installatie-kunstenaar Guillaume Bijl, die een heel leslokaal van een autorijschool nabootst en in een ander werk een museum imiteert; een ruimtelijke uitbreiding van het ready-made-principe. Of de Eat-Art van Daniel Spoerri, die in zijn tableaux-pièges alles wat toevallig bij een vriendenetentje op tafel verzeilt, fixeert en voor het nageslacht bewaart. Maar ook hierbij is het kunstwerk in spe kant-en-klaar.

Poëzie

Ook in de poëzie worden readymades gemaakt, onder andere door K. Schippers, Armando, Cornelis Bastiaan Vaandrager en Kees Buddingh'. In de jaren 1960 publiceerde het tijdschrift Barbarber veel readymades. Men duidt ze ook wel aan als "gevonden poëzie".

Zie ook