Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Urinoir

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Een urinoir met sensor.

Een urinoir oftewel piesbak oftewel pisbak oftewel pissoir oftewel piscine oftewel waterplaats is een toiletgelegenheid waar mannen kunnen plassen. Ook vrouwen kunnen het urinoir gebruiken door gebruik te maken van een plastuit. Met urinoir kan zowel de opvangbak zelf als de ruimte waarin deze is opgesteld of opgehangen mee worden bedoeld.

Openbare urinors op straat hebben soms een afscherming rondom, maar tegenwoordig wordt vaak de rugzijde van de gebruiker niet afgeschermd.

Meestal wordt, om te desinfecteren en een lekkere geur te verspreiden, een toiletblokje in het urinoir gelegd.

Ontwerpen

Klassieke ontwerpen

In Amsterdam is de ijzeren "krul" een bekend openbaar urinoir of plasgelegenheid. Het eerste ontwerp van de enkele en dubbele krul dateert uit 1880 en is van Publieke Werken. In 1914 of 1916 werd het ontwerp vernieuwd door J.M. van der Mey; de ornamentiek aan de bovenzijde kwam te vervallen en het pissoir werd voorzien van een ronde kap met beschermschot.

Moderne variant

Een moderne variant is het plaskruis. Sommigen zijn terughoudend in het gebruik, omdat de plassende persoon zichtbaar is voor voorbijgangers, ook al is het plassen zelf en de penis niet zichtbaar.

Verzinkbaar urinoir

De zogenaamde Urilift is een urinoir dat kan worden verzonken in de bodem voor de perioden van de week dat het subjectieve nadeel zoals dat het ontsierend zou zijn geacht wordt zwaarder te wegen dan het nut (niet alleen het nut voor de gebruikers maar ook het algemenere nut van het voorkomen van wildplassen).

Urinoir als kunstobject

Urinoirs worden ook wel gebruikt als kunstobject. De Franse kunstenaar Marcel Duchamp gebruikte een urinoir als een zogenaamd readymade kunstwerk. In Leeuwarden werd een kunstzinnig (pyramide-achtig) urinoir geplaatst met aansluiting op het riool, waar meer dan een half jaar een hek omheen geplaatst was, vanwege dat het niet gebruikt kon worden vanwege klachten. Het was zo goed als op het trottoir geplaatst en vlak tegenover meerdere horecagelegenheden met terras.

De Nederlandse ontwerpster Meike van Schijndel ontwierp een urinoir in de vorm van een mond, genaamd Kisses. Exemplaren hiervan werden geplaatst op John F. Kennedy International Airport en een vestiging van McDonald's in Nederland. Na klachten van bezoekers werden deze urinoirs verwijderd.

De Amerikaanse keramist Clark Sorensen ontwierp urinoirs in de vorm van bloemen.

Accessoires

Urinoirmatje

Soms wordt er een matje geplaatst in het urinoir. Dit ter voorkoming van verstopping omdat mensen afval in het urinoir deponeren. Soms bevindt zich op dit matje of op het porselein een afbeelding van een vlieg. Dit trekt de aandacht en bevordert daardoor het juiste richten van de straal. Ook kan het matje bedrukt zijn met een tekst die zichtbaar wordt nadat erover is geplast. Dit kan bovendien aangewend worden als marketingmiddel door een reclametekst te plaatsen. Er bestaat ook een urinoirmatje met een voetbaldoel waarbij er een balletje aan de lat bungelt dat geraakt dient te worden. Het balletje verkleurt als het wordt geraakt. Ook dit heeft tot doel het plassen in het pissoir te bevorderen.

Zie ook

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Urinals op Wikimedia Commons.

rel=nofollow