Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Resveratrol
Resveratrol (chemische formule: C14H12O3) is een polyfenol met antioxidatieve en ontstekingsremmende eigenschappen. Er werd veel onderzoek gedaan naar de verjongende eigenschappen die men eraan toeschrijft.
Geschiedenis
In 1939 werd resveratrol voor het eerst beschreven door Michio Takaoka in Japan, die de chemische verbinding isoleerde uit de geneeskundige plant Veratrum grandiflorum, variëteit grandiflorum, en het de daarvan afgeleide naam resveratrol gaf.[1] Later, in 1963, isoleerde hij resveratrol uit de wortels van Japanse duizendknoop (Reynoutria japonica).
In 1991 stelden twee Franse artsen, dr. Michel de Lorgeril en dr. Serge Renaud in de televisieshow 60 minutes een hypothese voor over wat zij de Franse paradox noemden, over de vraag waarom men in Frankrijk ondanks de vetrijke voeding weinig vrij weinig sterfgevallen heeft aan cardiovasculaire aandoeningen. Zij brachten dit in verband met resveratrol en de fenolen in rode wijn.[2] Als gevolg hiervan werd de aandacht op resveratrol getrokken en werd er veel onderzoek gestart naar resveratrol.[2]
De ’Franse paradox’ kan echter ook te wijten zijn aan veranderende voedingsgewoonten. In de landen met hoge wijnconsumptie is het gebruik van verzadigde vetzuren in de voeding in recente decennia sterk toegenomen. De lage sterftegraad aan cardiovasculaire aandoeningen weerspiegelt het vroegere, minder vetrijke voedingspatroon.[3]
Na meer dan twintig jaar goed gefinancierd onderzoek heeft men van resveratrol nog geen activiteit in mensen aangetoond.[2]
Voorkomen
Bij het algemene publiek is vooral bekend geraakt dat resveratrol voorkomt in rode wijn. De resveratrol in rode wijn is vooral afkomstig uit de schil, pitten en steeltjes van de druiven.[4] De concentratie hangt sterk af van het druivenras, de geografische locatie en de blootstelling aan schimmelinfecties. Het uiteindelijke resveratrolgehalte in wijn is ook afhankelijk van de fermentatietijd.[4] Rode wijn bevat tussen 0,2 en 5,8 mg/l.[5] Dit is in het beste geval ongeveer 1 mg per glas oude rode wijn. Witte wijn bevat heel wat minder resveratrol, omdat de druivenschil bij witte wijn niet wordt meegegist.[4] Resveratrol komt daarnaast ook voor in bessen, aardbeien, moerbeien, pruimen en dadels, tomaten, sommige pijnbomen en de Japanse duizendknoop en in mindere mate in pinda’s.
Grootschalige fraude
Een van de wetenschappers die onder andere onderzoek deed naar resveratrol, was Dipak K. Das, het hoofd van het cardiovasculair onderzoekscentrum aan de universiteit van Connecticut. Aangezien hij werd ontslagen omdat hij op grote schaal met de gegevens van onderzoeken zou hebben geknoeid, was niet helemaal duidelijk of resveratrol wel degelijk de eigenschappen heeft die men eraan toeschreef.[6]
Collega-wetenschappers zoals resveratrol-expert David Sinclair (Harvard Medical School)[7] of Nir Barzilai (Albert Einstein College of Medicine in New York)[8] beklemtonen echter dat de beschuldigingen weinig invloed zullen hebben op het resveratrol-onderzoek, dat namelijk positieve resultaten oplevert in vele laboratoria, verspreid over de hele wereld. Dipak Das was niet betrokken bij de onderzoekingen uit 2006, waardoor het resveratrol in bekendheid steeg.[8]
Onderzochte gezondheidsvoordelen
Nadat de pers in 2006 berichtte dat muizen die resveratrol in hun voeding kregen volgens een studie langer en gezonder leefden, steeg het internationale enthousiasme over de potentiële gezondheidsvoordelen van rode wijn.[8][9]
In vitro-onderzoek op gistcellen toonde aan dat resveratrol de overlevingstijd van de cellen met gemiddeld 70% kon verlengen, vermoedelijk door activatie van sirtuïnen.[10] Ook in vliegen en wormen is aangetoond dat resveratrol leidt tot een langere levensduur van cellen.[11]
Resveratrolstudies bij mensen leidden niet steeds tot de gewenste resultaten.
Zelfs wetenschappers die voorstander zijn van resveratrol, zijn het erover eens dat resveratrolsupplementen geen vervanging zijn voor een gezonde en evenwichtige voeding.[12]
Neurologische studies
Resveratrol wordt onderzocht op zijn vermogen om de schadelijke gevolgen van ischemie te beperken, zoals beroerte of een hersentrauma,[13] en de mogelijke uitwrkingen op de cognitie.[14] De activering van NF-κB speelt ook een rol in het ziekteverloop van multiple sclerose. NF-κB-inhibitoren zouden ook in de toekomst een therapeutische optie kunnen zijn.[15][16] Resveratrol zou een beschermende werking op de hersenen kunnen hebben bij glaucoom.[17] Resveratrol vermindert de werking van interleukine-1α, interleukine-6, interleukine-8 en werkt daardoor antioxidatief en antiapoptotisch in het trabeculair netwerk en in de neuronen van de oogzenuw.[18]
Gebruik bij kankertherapie
Laboratoriumstudies op proefdieren wijzen erop dat resveratrol een antikankerwerking kan hebben.[19] Er zijn tot nu toe te weinig studies op mensen om met zekerheid te bevestigen dat dit ook bij mensen werkt.
Gebruik van rode wijn wegens het resveratrolgehalte wordt in geval van kanker afgeraden. Alcohol verhoogt het risico op kanker en dient niet gebruikt dient te worden tijdens de kankerbehandeling. Om per dag 500 mg resveratrol via wijn in te nemen, zou men bijna 40 liter wijn moeten drinken. Indien een dosis van 40 mg ook voordelen biedt, zou dit nog steeds iets meer dan drie liter wijn betekenen.[20]
Druiven (en de daaruit gemaakte wijn) bevatten naast resveratrol nog vele andere, minder onderzochte stoffen, die samen een synergetische werking hebben.
Antivirale werking
Resveratrol lijkt een antivirale werking te hebben en vrije radicalen te af te vangen.[19][21]
Resveratrol zou volgens Peter van der Voort (hoofd van de afdeling intensieve zorg aan het Universitair Medisch Centrum in Groningen) het ziekteverloop kunnen verbeteren van ziektes zoals Covid-19. Dit zou te maken hebben met het temperende effect op de stof leptine, wat in verhoogde niveaus zou kunnen zorgen voor benauwdheid en een grotere kans op besmetting.[22]
Wisselwerking met medicijnen en voedingssupplementen
Resveratrol kan een bloedverdunnende werking hebben. Voorzichtigheid is dus geboden wanneer men resveratrol combineert met medicijnen of supplementen die een bloedverdunnend effect hebben, zoals druivenpitextract, gember, ginkgo biloba, ginseng, knoflook/quercetine, curcuma, lijnzaad, visolie/omega-3 vetzuren en vitamine E. Meld aan uw arts dat u resveratrol gebruikt, zeker in geval van combinatie.
Stop het gebruik van resveratrol voor een chirurgische ingreep.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º M. Takaoka, Resveratrol, a new phenolic compound, from Veratrum grandiflorum. in: Journal of the Chemical Society of Japan, 1939, volume 60, p. 1090–1100. doi: 10.1246/nikkashi1921.60.1090
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Visioli F. The resveratrol fiasco. in: Pharmacol Res. 2014 Dec;90:87. doi: 10.1016/j.phrs.2014.08.003. Epub 2014 Aug 30. PMID 25180457.
- º M Law, N Wald. Why heart disease mortality is low in France: the time lag explanation. BMJ. 1999 May 29; 318(7196): 1471–1480. doi: 10.1136/bmj.318.7196.1471. PMID 10346778
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Roy, H., Lundy, S., Resveratrol, Pennington Nutrition Series, 2005 No. 7
- º Gu X, Creasy L, Kester A, et al., Capillary electrophoretic determination of resveratrol in wines. J Agric Food Chem 47:3323–3277, 1999
- º Roehr B, Cardiovascular researcher fabricated data in studies of red wine, BMJ 2012; 344 doi: 10.1136/bmj.e406, gepubliceerd op 16 januari 2012.
- º Resveratrolprof blijkt fraudeur C2W LabNews’ samenvatting van De Telegraaf, The New York Times, Huffington Post.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Dipak Das, UConn Red Wine and Heart Health Researcher, Accused of Falsifying Data, Huffington Post, 11 januari 2012
- º Roehr B. Cardiovascular researcher fabricated data in studies of red wine. BMJ. 2012 Jan 16;344:e406. doi: 10.1136/bmj.e406. PMID 22250221.
- º Resveratrol, in: Encyclopedie. 2010. ALH Nutritional Research, Nederland
- º Howitz KT, Bitterman KJ, Cohen HY, et al. Small molecule activators of sirtuins extend Saccharomyces cerevisiae lifespan. 2003. Nature 425:191-196. doi: 10.1038/nature01960, PMID 12939617
- º Chachay, V. S., Kirkpatrick, C. M., Hickman, I. J., Ferguson, M., Prins, J. B., & Martin, J. H. (2011). Resveratrol—pills to replace a healthy diet?. British journal of clinical pharmacology, 72(1), 27–38. doi: 10.1111/j.1365-2125.2011.03966.x PMID 21410504
- º M. S. Lopez, R. J. Dempsey, R. Vemuganti: Resveratrol neuroprotection in stroke and traumatic CNS injury, Neurochemistry International 89, oktober 2015, p. 75–82, doi: 10.1016/j.neuint.2015.08.009, PMID 26277384, PMC 4587342.
- º T. Ahmed, S. Javed, S. Javed, A. Tariq, D. Šamec, S. Tejada, S. F. Nabavi, N. Braidy, S. M. Nabavi: Resveratrol and Alzheimer’s Disease: Mechanistic Insights, Molecular Neurobiology. 54, nr. 4, 05 2017, p. 2622–2635, doi: 10.1007/s12035-016-9839-9, PMID 26993301.
- º Die Auswirkungen der Multiplen Sklerose mildern. Persinformatie van de Georg-August-Universität Göttingen, 9 augustus 2006. (gearchiveerde op archive.org)
- º K. S. Schindler e.a.: SIRT1 activation confers neuroprotection in experimental optic neuritis, Invest Ophthalmol Vis Sci. 48, 2007, p. 3602–3609; doi: 10.1167/iovs.07-0131; PMID 17652729; PMC 1964753.
- º M. Mozaffarieh e.a.: The Potential Value of Natural Antioxidative Treatment in Glaucoma., J Flammer Surv Ophthalmol. 53, 2008, p. 479–505; doi: 10.1016/j.survophthal.2008.06.006; PMID 18929760.
- º C. Luna e. a., Resveratrol prevents the expression of glaucoma markers induced by chronic oxidative stress in trabecular meshwork cells. in: Food Chem Toxicol. 47, 2009, p. 198–204; doi: 10.1016/j.fct.2008.10.029; PMID 19027816.
- ↑ 19,0 19,1 Marinella MA. A summary of selected phytonutrient dense foods: is there data? Metronomic Phytonutrition: How Daily, Regular Intake of Plant-Based Foods May Decrease Cancer Risk. Anchorage, AK: Beacon Publishing and Design, 2017:120. PMID 32412158, doi: 10.1111/ijcp.13535.
- º https://www.livestrong.com/article/411745-how-much-red-wine-do-you-need-to-get-enough-resveratrol/
- º Lin SC, Ho CT, Chuo WH, et al. Effective inhibition of MERS-CoV infection by resveratrol. BMC Infect Dis 2017;17:144-54. PMID 28193191, doi: 10.1186/s12879-017-2253-8.
- º van der Voort, P. H., Moser, J., Zandstra, D. F., Kobold, A. C. M., Knoester, M., Calkhoven, C. F., … & van Meurs, M. (2020). Leptin levels in SARS-CoV-2 infection related respiratory failure: A cross-sectional study and a pathophysiological framework on the role of fat tissue. Heliyon, e04696 PMID 32844126, doi: 10.1016/j.heliyon.2020.e04696.
- Zie ook
Dr. Brad Stanfield, Resveratrol – The Unfortunate (& Scandalous) Story op YouTube
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •