Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Mary Daly: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mary_Daly&oldid=46572681 23 apr 2016 Februari 5 jan 2010)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mary_Daly&oldid=47392260 3 sep 2016 Luciavdm)
Regel 1: Regel 1:
'''Mary Daly''' ([[Schenectady]],  [[16 oktober]] [[1928]]  -  [[Gardner (Massachusetts)]], [[3 januari]] [[ 2010]]) was een Amerikaans [[feministische theologie|feministisch theologe]]. Zij was een der pioniers van de [[vrouwenbeweging | tweede feministische golf]] uit de jaren [[1960-1969|1960]] en [[1970-1979|1970]].
'''Mary Daly''' ([[Schenectady]],  [[16 oktober]] [[1928]]  -  [[Gardner (Massachusetts)]], [[3 januari]] [[2010]]) was een Amerikaans radicaal-[[feminist]], theoloog en filosoof. Zij was een van de pioniers van de [[vrouwenbeweging | tweede feministische golf]].


Daly studeerde Engels aan de [[Katholieke Universiteit van Amerika]] in [[Washington D.C.]]. Zij promoveerde in 1954 aan het 'Saint Mary’s College' in [[Notre Dame (Indiana)|Notre Dame]] ([[Indiana]]) en in 1966 aan het  'Cardinal Cushing College' in [[Brookline (Massachusetts)|Brookline]]. In 1963 promoveerde zij in de theologie aan de  universiteit van [[fribourg (stad)|Fribourg]]. In 1965 promoveerde zij een derde maal in de [[filosofie]]. Van 1966 tot 1999 doceerde zij theologie aan het '[[Boston]] College' van de [[jezuïeten]].
== Opleiding ==
Daly behaalde een bachelor Engels aan het College of Saint Rose in [[Albany (New York)|Albany]] ([[New York (staat)|New York]]) en een master Engels aan de [[Katholieke Universiteit van Amerika]] in [[Washington D.C.]]. Ze promoveerde in de [[theologie]] en de [[filosofie]] aan de [[Universiteit van Fribourg]] ([[Zwitserland]]) In 1965 promoveerde zij een derde maal aan St. Mary's College in [[Indiana]]. Van 1966 tot 1999 doceerde zij theologie aan het ''Boston College'' van de [[jezuïeten]].<ref>Bindel, J. (2010, 27 januari). [https://www.theguardian.com/world/2010/jan/27/mary-daly-obituary Mary Daly obituary]. ''[[The Guardian (krant)|The Guardian]]''.</ref>


== Werk ==
== Werk ==
De Amerikaanse feministe beschreef in haar eerste feministisch werk ''The Church and the Second Sex'' uit 1968,  de onderdrukkingsmechanismen die op vrouwen worden toegepast in de patriarchale culturen. Als eerste definieerde zij het radicaal [[feminisme]], waarvan de belangrijkste doelstelling de afschaffing van het [[Patriarchaat (sociologie)|patriarchaat]] moet zijn. Alleen daardoor kon volgens Daly de onderdrukking van de vrouw verdwijnen.
Daly beschreef in haar eerste feministische werk ''The Church and the Second Sex'' (1968) hoe de [[Rooms-katholieke kerk|katholieke kerk]] vrouwen systematisch onderdrukt.<ref name="NY">Fox, M. (2010, 6 januari). [http://www.nytimes.com/2010/01/07/education/07daly.html?hpw&_r=0|Mary Daly, a Leader in Feminist Theology, Dies at 81]. ''[[The New York Times]].''</ref> In het boek roept ze op tot het beëindigen van [[discriminatie]] tegen vrouwen in kerkelijke instituten.<ref>[http://biography.yourdictionary.com/mary-daly Mary Daly biography]</ref>


In haar tweede werk, ''Beyond God the Father: Toward a Philosophy of Women’s Liberation'' uit 1973, stelde zij in de plaats van de onderdrukkende [[vadergod]] een [[godin]]. Zij ijverde er ook voor dat vrouwelijke [[homoseksualiteit]] als vorm van vrouwelijke levenskunst erkend zou worden.
Daly werd met haar tweede boek ''Beyond God the Father'' (1973) bekend als [[radicaal-feminisme| radicaal feministisch]]. In het werk bekritiseert ze alle religie als [[Patriarchaat (sociologie)|patriarchaal]] en identificeert ze [[sociale structuur|sociale structuren]] die volgens haar bijdragen aan de onderdrukking van vrouwen. Daaronder valt volgens Daly de mannelijke en statische beeldvorming van het wezen van [[God (algemeen)|God]]. Hierover zei ze: 'Als God mannelijk is, is de man god'.<ref name=”trouwa”> Trouw (2010, 8 januari). [http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1081838/2010/01/08/Feministe-Daly-overleden.dhtml Feministe Daly overleden]. ''[[Trouw (krant)|Trouw]]''. </ref> ‘God's plannen’ staan volgens haar gelijk aan mannelijke plannen, en zijn dus plannen die bijdragen aan de onderdrukking van de vrouw. In ''Beyond God the Father'' pleit ze voor een mobilisering van vrouwelijke creatieve kracht om deze onderdrukking te overkomen.<ref name="trouwb">van der Ven, P. (2010, 11 januari). [http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1082945/2010/01/11/Elke-man-is-er-een-te-veel.dhtml Elke man is er een te veel]. ''[[Trouw (krant)|Trouw]].''</ref>
In 1978  verscheen ''Gyn/ecology: A Metaethics of Radical Feminism'', waarin zij het onrecht beschreef dat vrouwen ondergaan in het [[Patriarchaat (sociologie)|patriarchaat]]. Daarbij rekende zij de [[weduweverbranding]] in [[India]], de [[verloskunde]] in de [[Verenigde Staten]], het [[lotusvoetjes|voetbinden]] in [[China]], de [[Europese heksenvervolging|heksenvervolging]] in [[Europa (werelddeel)|Europa]] en de [[vrouwenbesnijdenis|genitale verminking]] in [[Afrika]].


Daly's feministische maatschappij-analyse kreeg ook veel kritiek. Er wordt onder meer gewezen op haar discriminatie van mannen en op het [[gynocentrisme]] in haar werk. Zij zou ook opgeroepen hebben tot 'gendercide'.
In het in 1978 verschenen ''Gyn/Eclogy'' gaat Daly verder in het bestuderen van de ervaringen van vrouwen in het patriarchaat. Ze noemt praktijken van [[weduweverbranding]] in [[India]], de [[verloskunde]] in de [[Verenigde Staten]], het [[lotusvoetjes|voetbinden]] in [[China]], de [[Europese heksenvervolging|heksenvervolging]] in [[Europa (werelddeel)|Europa]] en de [[vrouwenbesnijdenis|genitale verminking]] in [[Afrika]] als voorbeelden van instrumenten voor de psychologische en fysiologische vernieling van vrouwen.<ref name="trouwb" />


Daly werd wegens [[ketterij]] uitgesloten uit de katholieke kerk.
Mary Daly staat bekend om haar speling met taal in het aan de orde stellen van haar overtuigingen. Zo hernoemde zij ''history'' als 'her-story', ''therapist'' als 'the rapist', en ''[[genocide]]'' als 'gynocide'.<ref name="trouwb" /> 
 
Daly's feministische maatschappij-analyse kreeg ook veel kritiek. Er wordt onder meer gewezen op haar discriminatie van mannen en op het [[gynocentrisme]] in haar werk.
 
In Nederland is de invloed van Mary Daly vooral terug te vinden in het werk van [[Catharina Halkes]].<ref>Pruim, F. (2011, 26 april). [http://www.opzij.nl/nl/artikel/33955/feministisch-theoloog-catharina-halkes-90-overleden.html Feministisch theoloog Catharina Halkes (90) overleden]. ''[[Opzij]].''</ref>
 
==Controverse==
Mary Daly’s werk wordt door velen gezien als provocerend en te radicaal. De publicatie van ''The Church and the Second Sex'' zorgde ervoor dat Daly bijna haar baan verloor bij ''Boston College''. Na studentenprotesten mocht ze aanblijven. In 2001 ging Daly (naar eigen zeggen onvrijwillig) met pensioen, nadat haar gewoonte de toelating van mannelijke studenten te weigeren in bepaalde vakken (door mannelijke aanwezigheid zouden sommige vrouwelijke studenten zich onveilig voelen, en niet vrijuit kunnen discussiëren) werd aangevochten door een student.<ref name="NY" />
 
Verschillende opvattingen en uitspraken van Daly hebben controverse veroorzaakt. Zo zei ze ooit dat wie opkomt voor gelijke rechten in de kerk vergelijkbaar is met zwarte mensen die toegang vragen tot de [[Ku Klux Klan]].<ref name="trouwb" /> Ook heeft zij omstreden uitspraken gedaan met betrekking tot [[transseksualiteit]].<ref name=”COC”> COC (2010, 10 januari).[http://www.coc.nl/internationaal/feministisch-theologe-mary-daly-overleden Feministisch theologe Mary Daly overleden].</ref><ref>Kistemaker, J. (2010, 18 januari). [http://www.tijdschriftlover.nl/blog/voorbij_mary_daly| Voorbij Mary Daly]. [[LOVER (tijdschrift)|''LOVER'']].</ref>


== Werken==
== Werken==
Regel 25: Regel 33:


== Externe links ==
== Externe links ==
* [http://www.fembio.org/biographie.php/frau/biographie/mary-daly/ FemBiographie Mary Daly]
* [http://biography.yourdictionary.com/mary-daly Biography Mary Daly]
* [http://www.crosscurrents.org/madsenf00.htm The thin Thread of Conversation. Interview van Catherine Madsen met Mary Daly]  
* [http://www.crosscurrents.org/madsenf00.htm The thin Thread of Conversation. Interview van Catherine Madsen met Mary Daly]  


{{Appendix}}
{{authority control|TYPE=p|GND=119178516|LCCN=n/50/38985|NDL=00437162|VIAF=116050857|Wikidata=Q241392}}
{{DEFAULTSORT:Daly, Mary}}
{{DEFAULTSORT:Daly, Mary}}
[[Categorie:Amerikaans theoloog]]
[[Categorie:Amerikaans theoloog]]
[[Categorie:Amerikaans feminist]]
[[Categorie:Amerikaans feminist]]
[[Categorie: Geboren in New York (staat)]]
[[Categorie: Geboren in 1928]]
[[Categorie: Overleden in Massachusetts]]
[[Categorie: Overleden in 2010]]

Versie van 4 sep 2016 21:52

Mary Daly (Schenectady, 16 oktober 1928 - Gardner (Massachusetts), 3 januari 2010) was een Amerikaans radicaal-feminist, theoloog en filosoof. Zij was een van de pioniers van de tweede feministische golf.

Opleiding

Daly behaalde een bachelor Engels aan het College of Saint Rose in Albany (New York) en een master Engels aan de Katholieke Universiteit van Amerika in Washington D.C.. Ze promoveerde in de theologie en de filosofie aan de Universiteit van Fribourg (Zwitserland) In 1965 promoveerde zij een derde maal aan St. Mary's College in Indiana. Van 1966 tot 1999 doceerde zij theologie aan het Boston College van de jezuïeten.[1]

Werk

Daly beschreef in haar eerste feministische werk The Church and the Second Sex (1968) hoe de katholieke kerk vrouwen systematisch onderdrukt.[2] In het boek roept ze op tot het beëindigen van discriminatie tegen vrouwen in kerkelijke instituten.[3]

Daly werd met haar tweede boek Beyond God the Father (1973) bekend als radicaal feministisch. In het werk bekritiseert ze alle religie als patriarchaal en identificeert ze sociale structuren die volgens haar bijdragen aan de onderdrukking van vrouwen. Daaronder valt volgens Daly de mannelijke en statische beeldvorming van het wezen van God. Hierover zei ze: 'Als God mannelijk is, is de man god'.[4] ‘God's plannen’ staan volgens haar gelijk aan mannelijke plannen, en zijn dus plannen die bijdragen aan de onderdrukking van de vrouw. In Beyond God the Father pleit ze voor een mobilisering van vrouwelijke creatieve kracht om deze onderdrukking te overkomen.[5]

In het in 1978 verschenen Gyn/Eclogy gaat Daly verder in het bestuderen van de ervaringen van vrouwen in het patriarchaat. Ze noemt praktijken van weduweverbranding in India, de verloskunde in de Verenigde Staten, het voetbinden in China, de heksenvervolging in Europa en de genitale verminking in Afrika als voorbeelden van instrumenten voor de psychologische en fysiologische vernieling van vrouwen.[5]

Mary Daly staat bekend om haar speling met taal in het aan de orde stellen van haar overtuigingen. Zo hernoemde zij history als 'her-story', therapist als 'the rapist', en genocide als 'gynocide'.[5]

Daly's feministische maatschappij-analyse kreeg ook veel kritiek. Er wordt onder meer gewezen op haar discriminatie van mannen en op het gynocentrisme in haar werk.

In Nederland is de invloed van Mary Daly vooral terug te vinden in het werk van Catharina Halkes.[6]

Controverse

Mary Daly’s werk wordt door velen gezien als provocerend en te radicaal. De publicatie van The Church and the Second Sex zorgde ervoor dat Daly bijna haar baan verloor bij Boston College. Na studentenprotesten mocht ze aanblijven. In 2001 ging Daly (naar eigen zeggen onvrijwillig) met pensioen, nadat haar gewoonte de toelating van mannelijke studenten te weigeren in bepaalde vakken (door mannelijke aanwezigheid zouden sommige vrouwelijke studenten zich onveilig voelen, en niet vrijuit kunnen discussiëren) werd aangevochten door een student.[2]

Verschillende opvattingen en uitspraken van Daly hebben controverse veroorzaakt. Zo zei ze ooit dat wie opkomt voor gelijke rechten in de kerk vergelijkbaar is met zwarte mensen die toegang vragen tot de Ku Klux Klan.[5] Ook heeft zij omstreden uitspraken gedaan met betrekking tot transseksualiteit.[7][8]

Werken

  • Natural Knowledge of God in the Philosophy of Jacques Maritain. Rom 1966: Officium Libri Catholici-Catholic Book Agency.
  • The Church and the Second Sex Boston 1969: Beacon Press
  • Beyond God the Father: Toward a Philosophy of Women’s Liberation Boston 1973: Beacon Press
  • Gyn/ecology: A Metaethics of Radical Feminism Boston 1978: Beacon Press
  • Pure Lust: Elemental Feminist Philosophy Boston 1986: Beacon Press
  • Outercourse: The Be-Dazzling Voyage San Francisco 1993: Harper
  • Quintessence: Realizing the Outrageous Contagious Courage of Women. A Radical Elemental Feminist Manifesto Boston 1998: Beacon Press
  • Amazon Grace: Re-Calling the Courage to Sin Big. New York 2006: Palgrave Macmillan

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Bindel, J. (2010, 27 januari). Mary Daly obituary. The Guardian.
  2. ↑ 2,0 2,1 Fox, M. (2010, 6 januari). Daly, a Leader in Feminist Theology, Dies at 81. The New York Times.
  3. º Mary Daly biography
  4. º Trouw (2010, 8 januari). Feministe Daly overleden. Trouw.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 van der Ven, P. (2010, 11 januari). Elke man is er een te veel. Trouw.
  6. º Pruim, F. (2011, 26 april). Feministisch theoloog Catharina Halkes (90) overleden. Opzij.
  7. º COC (2010, 10 januari).Feministisch theologe Mary Daly overleden.
  8. º Kistemaker, J. (2010, 18 januari). Voorbij Mary Daly. LOVER.
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Mary_Daly&oldid=202022"