Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Aanspreekvorm: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(Titulatuur en de aanspreekvormen die gebruikelijk zijn in onder meer Nederland en Vlaanderen. ([http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aanspreekvorm&oldid=23006210])) |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 13: | Regel 13: | ||
== Koninklijk Huis (Nederland) == | == Koninklijk Huis (Nederland) == | ||
*[[Koning der Nederlanden|Koning/koningin der Nederlanden]]: (Zijne, Hare, Uwe) Majesteit. Briefaanhef en in gesprek: Majesteit<ref>Onder de koningen [[Willem I der Nederlanden|Willem I]], [[Willem II der Nederlanden|II]] en [[Willem III der Nederlanden|III]] was het gebruikelijk de koning aan te spreken met ''Sire''. Koningin [[Wilhelmina der Nederlanden|Wilhelmina]] introduceerde in haar Londense tijd het gebruik om haar met ''Mevrouw'' aan te spreken, een gebruik dat door haar dochter [[Juliana der Nederlanden|Juliana]] (die zich er op voor liet staan graag ''gewoon'' te willen zijn) werd overgenomen. Onder de huidige koningin ([[Beatrix der Nederlanden|Beatrix]]) is het gebruik geïntroduceerd om haar aan te spreken met ''Majesteit''. Foutief of abusievelijk wordt zij | *[[Koning der Nederlanden|Koning/koningin der Nederlanden]]: (Zijne, Hare, Uwe) Majesteit. Briefaanhef en in gesprek: Majesteit<ref>Onder de koningen [[Willem I der Nederlanden|Willem I]], [[Willem II der Nederlanden|II]] en [[Willem III der Nederlanden|III]] was het gebruikelijk de koning aan te spreken met ''Sire''. Koningin [[Wilhelmina der Nederlanden|Wilhelmina]] introduceerde in haar Londense tijd het gebruik om haar met ''Mevrouw'' aan te spreken, een gebruik dat door haar dochter [[Juliana der Nederlanden|Juliana]] (die zich er op voor liet staan graag ''gewoon'' te willen zijn) werd overgenomen. Onder de huidige koningin ([[Beatrix der Nederlanden|Beatrix]]) is het gebruik geïntroduceerd om haar aan te spreken met ''Majesteit''. Foutief of abusievelijk wordt zij – met name door politici – ook wel aangeduid als ''De majesteit'', terwijl daar ''De koningin'' zou volstaan.</ref> | ||
*[[Prins van Oranje]]: (Zijne, Uwe) Koninklijke Hoogheid | *[[Prins van Oranje]]: (Zijne, Uwe) Koninklijke Hoogheid | ||
*[[Prins der Nederlanden|Prins/Prinses der Nederlanden]]: (Zijne, Hare, Uwe) Koninklijke Hoogheid | *[[Prins der Nederlanden|Prins/Prinses der Nederlanden]]: (Zijne, Hare, Uwe) Koninklijke Hoogheid | ||
| Regel 88: | Regel 88: | ||
*[[Master]] (titel: M met toevoeging): De weledelgestrenge heer/vrouwe (''indien op gebied van landbouw, natuurwetenschappen of techniek) | *[[Master]] (titel: M met toevoeging): De weledelgestrenge heer/vrouwe (''indien op gebied van landbouw, natuurwetenschappen of techniek) | ||
*[[Bachelor]] (titel: B met toevoeging): De heer/Mevrouw | *[[Bachelor]] (titel: B met toevoeging): De heer/Mevrouw | ||
*[[Ingenieur]] (titel: ing.): De heer/Mevrouw<ref>Tot 2005 was de aanschrijfvorm voor hbo-ingenieurs | *[[Ingenieur]] (titel: ing.): De heer/Mevrouw<ref>Tot 2005 was de aanschrijfvorm voor hbo-ingenieurs „weledelgestrenge”. Alhoewel na 2005 de titel ing. nog gegeven wordt en gevoerd mag worden, is de aanschrijfvorm komen te vervallen vanwege de invoering van de bachelor-masterstructuur in 2002, en door toegevoegde wettelijke veranderingen naar aanleiding van het advies van een ingesteld internationale commissie (2005).</ref> | ||
*[[Baccalaureus]] (titel: bc.): De heer/Mevrouw | *[[Baccalaureus]] (titel: bc.): De heer/Mevrouw | ||
*[[Associate Degree]] (titel: AD): De heer/Mevrouw | *[[Associate Degree]] (titel: AD): De heer/Mevrouw | ||
Huidige versie van 26 jun 2012 om 10:40
In het Nederlandstalig taalgebied zijn onderstaande aanspreekvormen gebruikelijk (met name in formelere, schriftelijke correspondentie), hoewel zij (met name sinds de jaren vijftig) minder worden gebruikt.
Hieronder de titulatuur en de aanspreekvormen die gebruikelijk zijn in Nederland en Vlaanderen:
Koninklijk Huis (België)
- Koning der Belgen: (Zijne, Uwe) Majesteit. Briefaanhef en in gesprek: Sire
- Koningin der Belgen: (Hare, Uwe) Majesteit. Briefaanhef en in gesprek: Mevrouw
- De Hertog/Hertogin van Brabant: (Zijne, Hare, Uwe) Koninklijke Hoogheid
- Aartshertog/Aartshertogin van Oostenrijk-Este: (Zijne, Hare, Uwe) Keizerlijke en Koninklijke Hoogheid
- Prins/Prinses van België: (Zijne, Hare, Uwe) Koninklijke Hoogheid
In België is er een duidelijk verschil tussen het predicaat en de aanspreekvorm. Alhoewel alle prinsen en prinsessen het predicaat Koninklijke Hoogheid voeren met de titel van Koninklijke Prins of/en Aartshertog, worden ze protocollair aangesproken met Monseigneur of Mevrouw. Dynastieke titels worden wel gerespecteerd met bijhorend predicaat; officieel spreekt men over Hare Koninklijke Hoogheid, de Hertogin van Brabant, en niet over kroonprinses Mathilde.
Koninklijk Huis (Nederland)
- Koning/koningin der Nederlanden: (Zijne, Hare, Uwe) Majesteit. Briefaanhef en in gesprek: Majesteit[1]
- Prins van Oranje: (Zijne, Uwe) Koninklijke Hoogheid
- Prins/Prinses der Nederlanden: (Zijne, Hare, Uwe) Koninklijke Hoogheid
- Prins/Prinses van Oranje-Nassau: (Zijne, Hare, Uwe) Hoogheid[2]
- Graaf/Gravin van Oranje-Nassau van Amsberg: De hooggeboren heer/vrouwe[3]
Adel
- Prins/Prinses (Nederlands adellijke familie De Bourbon de Parme): (Zijne, Hare, Uwe) Koninklijke Hoogheid
- Prins/Prinses (sommige Belgische adel): (Zijne, Hare, Uwe) Doorluchtige Hoogheid
- Prins/Prinses (algemeen): (Zijne, Hare, Uwe) Hoogheid
- Aartshertog/Aartshertogin (sommige Belgische adel): (Zijne, Hare, Uwe) koninklijke en Keizerlijke Hoogheid
- Hertog/Hertogin: De hooggeboren heer/vrouwe[4]
- Markgraaf/Markgravin: De hooggeboren heer/vrouwe
- Graaf/Gravin: De hooggeboren heer/vrouwe
- Burggraaf/Burggravin:De hooggeboren heer/vrouwe
- Baron/Barones: De hoogwelgeboren heer/vrouwe
- Ridder: De hoogwelgeboren heer[5]
- Jonkheer/Jonkvrouw: De hoogwelgeboren heer/vrouwe[6]
Ambtenarij
Militairen
- (Lt)-generaal, (Lt)-admiraal of viceadmiraal: (Zijne, Hare, Uwe) Excellentie [Rang]
- Brigadegeneraal, Commodore, Commandeur, Generaal-majoor of Schout-bij-nacht,: De hoogedelgestrenge heer/vrouwe [Rang]
- Geestelijke verzorger: De hoogedelgestrenge heer/vrouwe [Rang]
- Hoofdofficier: De hoogedelgestrenge heer/vrouwe [Rang]
- Subalterne officier: De weledelgestrenge heer/vrouwe [Rang]
- Militair beneden rang officier, maar MWO-ridder: De weledelgestrenge heer/vrouwe [Rang], ridder MWO (achter de naam)
- Militair beneden rang officier: De heer/Mevrouw [Rang]
Diplomaten en Bestuurders
- Ambassadeurs: (Zijne, Hare, Uwe) Excellentie
- Ministers: (Zijne, Hare, Uwe) Excellentie
- Staatssecretaris: (Zijne, Hare, Uwe) Excellentie
- Burgemeester: De hoogedelgestrenge heer/vrouwe
- Kamerlid: De hoogedelgestrenge heer/vrouwe
- Hoge ambtenaar: De hoogedelgestrenge heer/vrouwe
- Lid van Raad van State: De hoogedelgestrenge heer/vrouwe
- Wethouder: De edelachtbare heer/vrouwe
- Gemeenteraadslid: De edelachtbare heer/vrouwe
- Lid Provinciale Staten: De weledelgestrenge heer/vrouwe
- Commissaris van politie: De weledelgestrenge heer/vrouwe
- Notarissen en kandidaat-notarissen: De weledelgestrenge heer/vrouwe
- Middelhoge ambtenaar: De weledelgestrenge heer/vrouwe
- Rector van een middelbare school: De weledelgestrenge heer/vrouwe
Rechterlijke macht
- Hoge Raad: raadsheer(-commissaris), (plv.) procureur-generaal, (plv.) advocaat-generaal, griffier: De edelhoogachtbare heer/vrouwe.
- Gerechtshof: raadsheer(-commissaris), (hoofd)advocaat-generaal, griffier: De edelgrootachtbare heer/vrouwe.
- Rechtbank: rechter(-commissaris), (hoofd)officier van justitie, griffier: De edelachtbare heer/vrouwe.
Hoger onderwijs
Wetenschappelijk onderwijs
(bij meerdere titels: alleen de vorm behorende bij de 'hoogste' titel gebruiken.)
- Hoogleraar (titel: prof.): De hooggeleerde heer/vrouwe
- Doctor (titel: dr.): De weledelzeergeleerde heer/vrouwe
- Doctor honoris causa (titel: dr.h.c.): De weledelzeergeleerde heer/vrouwe
- Ingenieur (titel: ir. of MSc): De weledelgestrenge heer/vrouwe
- Meester in de rechten (titel: mr., LLM of MA): De weledelgestrenge heer/vrouwe
- Doctorandus (titel: drs., MSc of MA): De weledelgeleerde heer/vrouwe
- Licentiaat (titel: lic., MSc of MA): De weledelgeleerde heer/vrouwe
- Arts (titel: drs. met achter naam Arts): De weledelgeleerde heer/vrouwe (tenzij gepromoveerd, zie doctor)
- Master of Arts (titel: MA): De weledelgeleerde heer/vrouwe
- Master of Science (titel: MSc): De weledelgeleerde heer/vrouwe
- Master of Science (titel: MSc): De weledelgestrenge heer/vrouwe (indien ingenieursstudie)
- Master of Laws (titel: LLM): De weledelgestrenge heer/vrouwe
- Bachelor of Arts (titel: BA): De heer/Mevrouw
- Bachelor of Science (titel: BSc): De heer/Mevrouw
- Bachelor of Laws (titel: LLB): De heer/Mevrouw
- Baccalaureus (titel: bacc.): De heer/Mevrouw
- Kandidaats (titel: cand.): De heer/Mevrouw
Hoger beroepsonderwijs en postinitieel onderwijs
- Master (titel: M met toevoeging): De weledelgeleerde heer/vrouwe
- Master (titel: M met toevoeging): De weledelgestrenge heer/vrouwe (indien op gebied van landbouw, natuurwetenschappen of techniek)
- Bachelor (titel: B met toevoeging): De heer/Mevrouw
- Ingenieur (titel: ing.): De heer/Mevrouw[7]
- Baccalaureus (titel: bc.): De heer/Mevrouw
- Associate Degree (titel: AD): De heer/Mevrouw
Geestelijkheid
Rooms-katholieke Kerk [8]
- Paus: Zijne Heiligheid [pauselijke naam]
- Kardinaal: Zijne Eminentie [Voornaam] Kardinaal [Achternaam]
- Aartsbisschop, Bisschop, Nuntius, Pronuntius: Zijne Hoogwaardige Excellentie Monseigneur
- Protonotarius, Ereprelaat van Zijne Heiligheid, Kapelaan van Zijne Heiligheid: De Hoogwaardige Heer Monseigneur
- Prelaat, Vicaris-generaal: De Hoogwaardige Heer Monseigneur
- Abt: De Hoogwaardige Heer Abt
- Bisschoppelijk Vicaris: De hoogeerwaarde heer Bisschoppelijk Vicaris
- Kanunnik, Officiaal, Plebaan, Prior of President Grootseminarie: De hoogeerwaarde heer [Ambt]
- Deken,Rector, Superior: De zeereerwaarde heer Rector
- Pastoor: De eerwaarde heer Pastoor
- Professor aan Grootseminarie: De zeereerwaarde hooggeleerde heer
- Professor aan Kleinseminarie: De weleerwaarde (weledelgeleerde, dan wel weledelzeergeleerde) heer
- Kapelaan: De weleerwaarde heer Kapelaan
- Aalmoezenier of Parochievicaris: De weleerwaarde heer [Ambt]
- Diaken of Priester: De eerwaarde heer [Ambt]
- Gardiaan: De weleerwaarde Pater
- Pater: De eerwaarde Pater
- Zuster overste: De eerwaarde moeder
- Zuster: De eerwaarde zuster
- Broeder: De eerwaarde broeder
Protestantisme
- Predikant met doctorsgraad: De weleerwaarde zeergeleerde heer/vrouwe Dominee
- Predikant: De weleerwaarde heer/vrouwe Dominee
- Lid van Synode: De hoogeerwaarde heer
- Geestelijke met doctorsgraad: De weleerwaarde zeergeleerde heer/vrouwe [Ambt]
- Diaken of Ouderling: De weleerwaarde heer [Ambt]
Islam
- Imam: De weleerwaarde heer Imam
Hindoeïsme
- Pandit: De weleerwaarde heer Pandit
Jodendom
- Opperrabbijn: De weleerwaarde zeergeleerde heer Opperrabbijn
- Rabbijn: De weleerwaarde heer/vrouwe Rabbijn
Vrijmetselarij
- Grootmeester: De Hoogeerwaarde Grootmeester
- Gedeputeerd Grootmeester: De Zeer Verlichte Gedeputeerd Grootmeester
- Grootofficieren: De Zeer Achtbare Grootofficier
- Voorzittend Meester: De Achtbare Meester
- Broeder: De (Waarde) Broeder
Burgerij
- Machinist: Meester
- Hoofdwerktuigkundige: Meester
- Zonder bijzondere functie: De heer/Mevrouw.
zie ook
Voetnoten
- º Onder de koningen Willem I, II en III was het gebruikelijk de koning aan te spreken met Sire. Koningin Wilhelmina introduceerde in haar Londense tijd het gebruik om haar met Mevrouw aan te spreken, een gebruik dat door haar dochter Juliana (die zich er op voor liet staan graag gewoon te willen zijn) werd overgenomen. Onder de huidige koningin (Beatrix) is het gebruik geïntroduceerd om haar aan te spreken met Majesteit. Foutief of abusievelijk wordt zij – met name door politici – ook wel aangeduid als De majesteit, terwijl daar De koningin zou volstaan.
- º Hoewel Prinsen en Prinsessen van Oranje-Nassau alleen met de titulatuur Hoogheid worden aangesproken is de uitzondering hierop dat Prins Johan Friso en Prinses Mabel van Oranje-Nassau wel de titulatuur (Zijne, Hare, Uwe) Koninklijke Hoogheid hebben behouden.
- º Gravin Eloise, graaf Claus-Casimir en gravin Leonore van Oranje-Nassau van Amsberg behoren ook tot het Nederlandse Koninklijk Huis, maar zij bezitten echter alleen adellijke en geen vorstelijke titels.
- º In tegenstelling tot de Belgische adel kent de Nederlandse adel geen hertogen meer
- º Een ridder van adel kent geen vrouwelijk equivalent
- º Een ongehuwde dame van adel wordt aangesproken met freule. In de adressering gebruikt men de titel. Weduwen van tot de adel behorende personen worden soms aangeduid met douairière, maar dit is tegenwoordig hoogst zeldzaam.
- º Tot 2005 was de aanschrijfvorm voor hbo-ingenieurs „weledelgestrenge”. Alhoewel na 2005 de titel ing. nog gegeven wordt en gevoerd mag worden, is de aanschrijfvorm komen te vervallen vanwege de invoering van de bachelor-masterstructuur in 2002, en door toegevoegde wettelijke veranderingen naar aanleiding van het advies van een ingesteld internationale commissie (2005).
- º Kerkelijke Titulatuur op de website van de Taalunie