Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Deense Volkskerk: verschil tussen versies
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Deense_Volkskerk&oldid=28056656) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (3 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 14: | Regel 14: | ||
| | | | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center;" width="250" align="right" | {| class="wikitable" style="text-align:center;" width="250" align="right" | ||
! colspan="4" align="center" | Staatskerk in Denemarken <ref name= | ! colspan="4" align="center" | Staatskerk in Denemarken <ref name=statistik>{{da}}[http://www.km.dk/folkekirken/statistik-og-oekonomi/kirkestatistik/folkekirkens-medlemstal.html 1990 – 2009 Statistieken] van het Kirkeministeriet</ref> | ||
|- | |- | ||
! jaar !! bevolking !! aanhangers !! percentage | ! jaar !! bevolking !! aanhangers !! percentage | ||
| Regel 27: | Regel 27: | ||
|- | |- | ||
| 2009 || 5.511.451 || 4.492.121 || 81,5% | | 2009 || 5.511.451 || 4.492.121 || 81,5% | ||
|- | |||
| 2017 || 5.748.769 || 4.361.518 || 75,9% | |||
|} | |} | ||
|} | |} | ||
<!--[[Bestand:Holte Kirke 2005.jpg|thumb|300px|Kerkje in [[Holte (Denemarken)|Holte]]]]--> | <!--[[Bestand:Holte Kirke 2005.jpg|thumb|300px|Kerkje in [[Holte (Denemarken)|Holte]]]]--> | ||
De '''Deense Volkskerk''' (''Folkekirken'') is de [[staatsgodsdienst|staatskerk]] van [[Denemarken]]. De koningin van Denemarken ([[Margaretha II van Denemarken|Margaretha II]]) staat aan het hoofd van de Kerk. Het is een [[Evangelisch-Lutherse Kerk| | De '''Deense Volkskerk''' (''Folkekirken'') is de [[staatsgodsdienst|staatskerk]] van [[Denemarken]]. De koningin van Denemarken ([[Margaretha II van Denemarken|Margaretha II]]) staat aan het hoofd van de Kerk. Het is een [[Evangelisch-Lutherse Kerk|evangelisch-lutherse]], dus [[Protestantisme|protestante]], kerk. | ||
De Deense staatskerk is met afstand het grootste kerkgenootschap van Denemarken en [[Groenland]]. Op 1 januari 2006 was ca. 83% van de Denen (ruim 4,5 miljoen mensen) lid van de kerk.<ref>[http://www.km.dk/kirkestatistik.html Kirkestatistik for 2005].</ref> Aanvankelijk maakte de Volkskerk op de [[Faeröer]]eilanden ook deel uit van de Deense Volkskerk, maar in 2007 is deze verzelfstandigd. Het aantal kerkleden neemt jaarlijks af. | De Deense staatskerk is met afstand het grootste kerkgenootschap van Denemarken en [[Groenland]]. Op 1 januari 2006 was ca. 83% van de Denen (ruim 4,5 miljoen mensen) lid van de kerk.<ref>[http://www.km.dk/kirkestatistik.html Kirkestatistik for 2005]. (niet meer online)</ref> Aanvankelijk maakte de Volkskerk op de [[Faeröer]]eilanden ook deel uit van de Deense Volkskerk, maar in 2007 is deze verzelfstandigd. Het aantal kerkleden neemt jaarlijks af. Op 1 januari 2009 was 81,5% van de Denen lid van de Folkekirke.<ref name=statistik/> Dit was 0,6% minder dan een jaar eerder. In Kopenhagen was 65% van de bevolking lid van de Folkekirke. | ||
==Indeling== | ==Indeling== | ||
De Deense Volkskerk telt in totaal 12 [[bisdom]]men ''(Stift)'', inclusief een [[Groenland]]s en [[Faeröer]] bisdom. Voorts telt de kerk 111 [[dekenaat|dekenaten]] en 2200 [[parochie (kerk)|parochie]]s ''(Sogn)''. | De Deense Volkskerk telt in totaal 12 [[bisdom]]men ''(Stift)'', inclusief een [[Groenland]]s en [[Faeröer]] bisdom. Voorts telt de kerk 111 [[dekenaat|dekenaten]] en 2200 [[parochie (kerk)|parochie]]s ''(Sogn)''. | ||
| Regel 43: | Regel 44: | ||
==Doctrine== | ==Doctrine== | ||
De [[ | De [[bijbel]] die tijdens de [[eredienst]] wordt gebruikt is een herziene vertaling die dateert uit [[1992]]. De koningin, als hoofd van de kerk, gaf opdracht tot de herziening. Het [[liedboek]] dat wordt gebruikt verscheen in [[2003]]. | ||
De doctrine van de Deense Volkskerk is gebaseerd op de drie [[geloofsbelijdenis|oecumenische geloofsbelijdenissen]] en de [[belijdenisgeschrift|Lutherse belijdenisgeschriften]]: | De doctrine van de Deense Volkskerk is gebaseerd op de drie [[geloofsbelijdenis|oecumenische geloofsbelijdenissen]] en de [[belijdenisgeschrift|Lutherse belijdenisgeschriften]]: | ||
| Regel 53: | Regel 54: | ||
*[[Kleine Catechismus van Luther]] | *[[Kleine Catechismus van Luther]] | ||
Binnen de Deense Volkskerk zijn een aantal stromingen waarneembaar ''(Kerkelijke verenigingen)'', waarvan de belangrijkste zijn: een liberale of gematigde stroming, een [[ | Binnen de Deense Volkskerk zijn een aantal stromingen waarneembaar ''(Kerkelijke verenigingen)'', waarvan de belangrijkste zijn: een liberale of gematigde stroming, een [[piëtisme|piëtistische]] stroming (''Indre Mission'' / ’Innerlijke Missie [of Zending]’)' en een [[existentialisme|existentialistische]] stroming ''(Tidehverv)'' die zich baseert op het gedachtegoed van [[Søren Kierkegaard]]. | ||
==Liturgie== | ==Liturgie== | ||
De Deense Volkskerk is een [[liturgie|liturgisch kerkgenootschap]], wat wil zeggen dat tijdens de eredienst | De Deense Volkskerk is een [[liturgie|liturgisch kerkgenootschap]], wat wil zeggen dat de liturgische handelingen tijdens de eredienst een voorname plaats innemen. Tijdens de kerkdienst zijn er drie lezingen: één uit het [[Oude Testament]], één uit een [[Epistel]] (of een ander boek uit het [[Nieuwe Testament]], behalve het [[Evangelie]]) en één uit het [[Evangelie]]. De [[preek]], die volgt op de lezingen, neemt een centrale plaats in. Na de preek volgt vrijwel altijd de [[Eucharistie]]viering. Er bestaat een speciaal avondmaalformulier, maar voorgangers zijn vrij om een ander formulier te gebruiken. | ||
De Deense Volkskerk kent twee [[sacrament]]en, de [[Doop (sacrament)|Doop]] en de [[Eucharistie]] ([[Avondmaal]]). In het verleden werd er van de gelovigen verlangt om te [[biecht]]en (individueel of door middel van een [[schuldbelijdenis]] door de parochiegemeenschap) alvorens aan het avondmaal deel te nemen. Naast Doop en Avondmaal kent men ook andere zichtbare handelingen waarvoor speciale [[liturgie|liturgieën]] bestaan: [[vormsel]], [[huwelijk]], de inzegening van een burgerlijk huwelijk en een kerkelijke [[uitvaart]]. | De Deense Volkskerk kent twee [[sacrament]]en, de [[Doop (sacrament)|Doop]] en de [[Eucharistie]] ([[Avondmaal]]). In het verleden werd er van de gelovigen verlangt om te [[biecht]]en (individueel of door middel van een [[schuldbelijdenis]] door de parochiegemeenschap) alvorens aan het avondmaal deel te nemen. Naast Doop en Avondmaal kent men ook andere zichtbare handelingen waarvoor speciale [[liturgie|liturgieën]] bestaan: [[vormsel]], [[huwelijk]], de inzegening van een burgerlijk huwelijk en een kerkelijke [[uitvaart]]. | ||
Een zgn. [[nooddoop]] mag worden uitgevoerd door iedere [[ | Een zgn. [[nooddoop]] mag worden uitgevoerd door iedere [[christendom|christen]]. | ||
==Ethiek== | ==Ethiek== | ||
*''Vrouwelijke geestelijken''. Het [[ | *''Vrouwelijke geestelijken''. Het [[predikant|predikambt]] is in [[1948]] opengesteld voor vrouwen, hoewel er geestelijken zijn die dit in strijd vinden met de [[Bijbel]]. In [[1995]] werd de eerste vrouwelijke [[bisschop]] gewijd. | ||
*''Inzegenen van homorelaties''. Het inzegenen van homorelaties ligt erg gevoelig. Sinds 1989 bestaat er in Denemarken het geregistreerd partnerschap voor homoseksuelen, waarna de kerk in 1993 een onderzoekscommissie instelde. In 1997 werd een compromis bereikt: het huwelijk was een instelling van [[God (christendom)|God]]swege voor man en vrouw, maar dit houdt niet in dat homorelaties niet zouden kunnen worden ingezegend door een geestelijke. Overigens wil dit niet zeggen dat | *''Inzegenen van homorelaties''. Het inzegenen van homorelaties ligt erg gevoelig. Sinds 1989 bestaat er in Denemarken het geregistreerd partnerschap voor homoseksuelen, waarna de kerk in 1993 een onderzoekscommissie instelde. In 1997 werd een compromis bereikt: het huwelijk was een instelling van [[God (christendom)|God]]swege voor man en vrouw, maar dit houdt niet in dat homorelaties niet zouden kunnen worden ingezegend door een geestelijke. Overigens wil dit niet zeggen dat de geestelijken verplicht zijn om een homorelatie in te zegenen, de [[gewetensvrijheid]] blijft gewaarborgd. Ongeveer dertig procent van de geestelijkheid weigert om homorelaties in te zegenen. | ||
*''Inzegenen van homohuwelijken''. Homohuwelijken worden in Denemarken niet gesloten. Een meerderheid van zestig procent van de geestelijkheid is tegen het inzegenen van een homohuwelijk. | *''Inzegenen van homohuwelijken''. Homohuwelijken worden in Denemarken niet gesloten. Een meerderheid van zestig procent van de geestelijkheid is tegen het inzegenen van een homohuwelijk. | ||
*''Inzegenen van huwelijken waarvan één of allebei de partners gescheiden is/zijn.'' Hier bestaat weinig verzet tegen, hoewel er | *''Inzegenen van huwelijken waarvan één of allebei de partners gescheiden is/zijn.'' Hier bestaat weinig verzet tegen, hoewel er geestelijken zijn die zich hiertegen verzetten. | ||
==Ministerie== | |||
''Folkekirken'' heeft een eigen ministerie, vertegenwoordigd in de regering; {{da}} [http://www.km.dk/ (Kirkeministeriet)]. Ieder geboren kind wordt in de lokale kerk ingeschreven in het geboorteregister. Ook wordt het kind lid van de Volkskerk, tenzij men aangeeft dit niet te wensen. Ieder lid van de Volkskerk betaalt automatisch ook kerkbelasting (''Kirkeskat''). | |||
{{Commonscat|Church of Denmark}} | {{Commonscat|Church of Denmark}} | ||
{{Bron|bronvermelding= | {{Bron|bronvermelding= | ||
{{References}} | |||
{{References}} | |||
}} | }} | ||
{{authority control|TYPE=o|GND=2083925-X| Wikidata=Q855585}} | |||
[[Categorie: | [[Categorie:Deense Volkskerk]] | ||
Huidige versie van 4 dec 2022 om 19:19
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
De Deense Volkskerk (Folkekirken) is de staatskerk van Denemarken. De koningin van Denemarken (Margaretha II) staat aan het hoofd van de Kerk. Het is een evangelisch-lutherse, dus protestante, kerk.
De Deense staatskerk is met afstand het grootste kerkgenootschap van Denemarken en Groenland. Op 1 januari 2006 was ca. 83% van de Denen (ruim 4,5 miljoen mensen) lid van de kerk.[2] Aanvankelijk maakte de Volkskerk op de Faeröereilanden ook deel uit van de Deense Volkskerk, maar in 2007 is deze verzelfstandigd. Het aantal kerkleden neemt jaarlijks af. Op 1 januari 2009 was 81,5% van de Denen lid van de Folkekirke.[1] Dit was 0,6% minder dan een jaar eerder. In Kopenhagen was 65% van de bevolking lid van de Folkekirke.
Indeling
De Deense Volkskerk telt in totaal 12 bisdommen (Stift), inclusief een Groenlands en Faeröer bisdom. Voorts telt de kerk 111 dekenaten en 2200 parochies (Sogn).
De parochies worden bestuurd door een parochieraad die voor een termijn van vier jaar wordt gekozen.
Koningin Margaretha II staat aan het hoofd van de Deense Volkskerk.
Doctrine
De bijbel die tijdens de eredienst wordt gebruikt is een herziene vertaling die dateert uit 1992. De koningin, als hoofd van de kerk, gaf opdracht tot de herziening. Het liedboek dat wordt gebruikt verscheen in 2003.
De doctrine van de Deense Volkskerk is gebaseerd op de drie oecumenische geloofsbelijdenissen en de Lutherse belijdenisgeschriften:
- Apostolicum
- Geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel
- Geloofsbelijdenis van Athanasius
- Confessio Augustana
- Kleine Catechismus van Luther
Binnen de Deense Volkskerk zijn een aantal stromingen waarneembaar (Kerkelijke verenigingen), waarvan de belangrijkste zijn: een liberale of gematigde stroming, een piëtistische stroming (Indre Mission / ’Innerlijke Missie [of Zending]’)' en een existentialistische stroming (Tidehverv) die zich baseert op het gedachtegoed van Søren Kierkegaard.
Liturgie
De Deense Volkskerk is een liturgisch kerkgenootschap, wat wil zeggen dat de liturgische handelingen tijdens de eredienst een voorname plaats innemen. Tijdens de kerkdienst zijn er drie lezingen: één uit het Oude Testament, één uit een Epistel (of een ander boek uit het Nieuwe Testament, behalve het Evangelie) en één uit het Evangelie. De preek, die volgt op de lezingen, neemt een centrale plaats in. Na de preek volgt vrijwel altijd de Eucharistieviering. Er bestaat een speciaal avondmaalformulier, maar voorgangers zijn vrij om een ander formulier te gebruiken.
De Deense Volkskerk kent twee sacramenten, de Doop en de Eucharistie (Avondmaal). In het verleden werd er van de gelovigen verlangt om te biechten (individueel of door middel van een schuldbelijdenis door de parochiegemeenschap) alvorens aan het avondmaal deel te nemen. Naast Doop en Avondmaal kent men ook andere zichtbare handelingen waarvoor speciale liturgieën bestaan: vormsel, huwelijk, de inzegening van een burgerlijk huwelijk en een kerkelijke uitvaart.
Een zgn. nooddoop mag worden uitgevoerd door iedere christen.
Ethiek
- Vrouwelijke geestelijken. Het predikambt is in 1948 opengesteld voor vrouwen, hoewel er geestelijken zijn die dit in strijd vinden met de Bijbel. In 1995 werd de eerste vrouwelijke bisschop gewijd.
- Inzegenen van homorelaties. Het inzegenen van homorelaties ligt erg gevoelig. Sinds 1989 bestaat er in Denemarken het geregistreerd partnerschap voor homoseksuelen, waarna de kerk in 1993 een onderzoekscommissie instelde. In 1997 werd een compromis bereikt: het huwelijk was een instelling van Godswege voor man en vrouw, maar dit houdt niet in dat homorelaties niet zouden kunnen worden ingezegend door een geestelijke. Overigens wil dit niet zeggen dat de geestelijken verplicht zijn om een homorelatie in te zegenen, de gewetensvrijheid blijft gewaarborgd. Ongeveer dertig procent van de geestelijkheid weigert om homorelaties in te zegenen.
- Inzegenen van homohuwelijken. Homohuwelijken worden in Denemarken niet gesloten. Een meerderheid van zestig procent van de geestelijkheid is tegen het inzegenen van een homohuwelijk.
- Inzegenen van huwelijken waarvan één of allebei de partners gescheiden is/zijn. Hier bestaat weinig verzet tegen, hoewel er geestelijken zijn die zich hiertegen verzetten.
Ministerie
Folkekirken heeft een eigen ministerie, vertegenwoordigd in de regering; (da) (Kirkeministeriet). Ieder geboren kind wordt in de lokale kerk ingeschreven in het geboorteregister. Ook wordt het kind lid van de Volkskerk, tenzij men aangeeft dit niet te wensen. Ieder lid van de Volkskerk betaalt automatisch ook kerkbelasting (Kirkeskat).
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Church of Denmark op Wikimedia Commons.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- ↑ 1,0 1,1 (da) 1990 – 2009 Statistieken van het Kirkeministeriet
- º Kirkestatistik for 2005. (niet meer online)
