Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Stille Nacht (kerstlied): verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k (Gentenaar heeft pagina Stille Nacht hernoemd naar Stille Nacht (kerstlied))
Geen bewerkingssamenvatting
 
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Stille nacht.jpg|thumb|300px|Het lied zoals geschreven door Franz Gruber]]
[[Bestand:Stille nacht.jpg|thumb|300px|Het lied zoals geschreven door Franz Gruber]]
[[Bestand:Silent Night (Kevin MacLeod) (ISRC USUAN1100075).oga|thumb|300px|Melodie van ''Stille Nacht'']]
[[Bestand:Silent Night (Kevin MacLeod) (ISRC USUAN1100075).oga|thumb|300px|Melodie van ''Stille Nacht'']]
'''''Stille Nacht''''' is een populair [[Kerstlied]] uit het [[Salzburg (deelstaat)|Salzburgerland]]. De oorspronkelijke tekst werd in het [[Duits]] geschreven door [[Joseph Mohr]]. De [[componist]] [[Franz Gruber]] schreef de [[melodie]]. Deze melodie is inmiddels iets veranderd. Het lied is in meer dan 140 talen vertaald en uitgevoerd door vele artiesten en koren, waarmee het wereldwijd een van de populairste [[lied]]eren aller tijden is. Het lied wordt vaak zonder of met minimale [[Begeleiding (muziek)|muzikale begeleiding]] gezongen.
'''''Stille Nacht''''' is een populair [[Kerstlied]]. Het lied was oorspronkelijk afkomstig uit het [[Salzburg (deelstaat)|Salzburgerland]], waar de tekst in het [[Duits]] geschreven werd door [[Joseph Mohr]] (1792 – 1848). De [[componist]] [[Franz Gruber]] (1787 – 1863) schreef de [[melodie]]. Deze melodie is inmiddels iets veranderd. Het lied is in meer dan 140 talen vertaald en uitgevoerd door vele artiesten en koren, waarmee het wereldwijd een van de populairste [[lied]]eren aller tijden is. Het lied wordt vaak zonder of met minimale [[Begeleiding (muziek)|muzikale begeleiding]] gezongen.


== Geschiedenis ==
== Geschiedenis ==
''Stille Nacht'' werd voor het eerst opgevoerd in de St. Nikolauskerk in [[Oberndorf bei Salzburg|Oberndorf (bij Salzburg)]] op [[eerste kerstdag]] [[1818]].<ref>[https://books.google.nl/books?id=MdGoAAAAQBAJ&pg=PA376&dq=%22stille+nacht%22+mohr+1818&hl=nl&sa=X&ei=YHHbVNrTIIXePdnagagM&ved=0CDsQ6AEwBzgK#v=onepage&q=%22stille%20nacht%22%20mohr%201818&f=false Silent Night], in: W.D. Crump, ''The Christmas Encyclopedia'' (2001). "While it is now certain that Father Mohr first wrote the lyrics to "Silent Night" in 1816 and requested Gruber's musical setting on Christmas Eve two years later (...)".</ref><ref>[https://books.google.nl/books?id=E0QfmrqgbHwC&pg=PA185&dq=%22stille+nacht%22+mohr+1818&hl=nl&sa=X&ei=YHHbVNrTIIXePdnagagM&ved=0CBkQ6AEwATgK#v=onepage&q=%22stille%20nacht%22%20mohr%201818&f=false Silent Night], in: M. Cryer, ''Love Me Tender: The Stories Behind the World's Favourite Songs'' (2010). "(...) but it is certain that 'Silent Night' was first heard on Christmas Eve 1818".</ref> De tekst was door Mohr al in [[1816]] geschreven, maar op [[kerstavond]] [[1818]] vroeg Mohr aan Gruber om een melodie en een [[gitaar]]begeleiding te maken bij de tekst. Waarom specifiek om een gitaarbegeleiding werd gevraagd is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De meest gebruikte verklaring was dat het [[orgel]] van de kerk kapot was, volgens een populaire versie doordat muizen van de [[balginstrument|balg]] hadden gegeten. Maar misschien wilde Mohr gewoon een anders klinkend lied.
''Stille Nacht'' werd voor het eerst opgevoerd in de St. Nikolauskerk in [[Oberndorf bei Salzburg|Oberndorf (bij Salzburg)]] op [[eerste kerstdag]] [[1818]].<ref>[https://books.google.com/books?id=MdGoAAAAQBAJ&pg=PA376&dq=%22stille+nacht%22+mohr+1818 Silent Night], in: W.D. Crump, ''The Christmas Encyclopedia'' (2001). „While it is now certain that Father Mohr first wrote the lyrics to ‘Silent Night’ in 1816 and requested Gruber’s musical setting on Christmas Eve two years later (...)”.</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=E0QfmrqgbHwC&pg=PA185&dq=%22stille+nacht%22+mohr+1818 Silent Night], in: M. Cryer, ''Love Me Tender: The Stories Behind the World’s Favourite Songs'' (2010). „(...) but it is certain that ‘Silent Night’ was first heard on Christmas Eve 1818”.</ref> De tekst was door Mohr al in [[1816]] geschreven, maar op [[kerstavond]] [[1818]] vroeg Mohr aan Gruber om een melodie en een [[gitaar]]begeleiding te maken bij de tekst. Waarom specifiek om een gitaarbegeleiding werd gevraagd is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De meest gebruikte verklaring was dat het [[orgel]] van de kerk kapot was, volgens een populaire versie doordat muizen van de [[balginstrument|balg]] hadden gegeten. Maar misschien wilde Mohr gewoon een anders klinkend lied.


Volgens een andere [[anekdote]] raakte het lied, nadat het in 1818 eenmalig was opgevoerd, weer zoek en werd het pas in [[1825]] door een [[orgelreparateur]] teruggevonden. Dit verhaal berust zeer waarschijnlijk niet op waarheid, omdat zowel Mohr als Gruber in het begin van de [[jaren 1820]] met variaties op Stille Nacht kwamen.
Volgens een andere [[anekdote]] raakte het lied, nadat het in 1818 eenmalig was opgevoerd, weer zoek en werd het pas in [[1825]] door een [[orgelreparateur]] teruggevonden. Dit verhaal berust zeer waarschijnlijk niet op waarheid, omdat zowel Mohr als Gruber in het begin van de [[jaren 1820]] met variaties op Stille Nacht kwamen.


== Versies ==
== Versies ==
In het Nederlands taalgebied zijn er meerdere versies van het lied die gezongen worden. Daarbij is de katholieke versie de meest getrouwe vertaling  van de Duitse originele tekst. De protestantse versie - hertaald door Johannes Yserinkhuysen (1858-1935) - is geheel anders. Vaak wordt gezegd dat de protestanten de originele tekst (met termen als "hoogheilige paar", "eng'len") "te katholiek" vonden, en daarom een eigen versie schreven.
In het Nederlands taalgebied zijn er meerdere versies van het lied die gezongen worden. Daarbij is de katholieke versie de meest getrouwe vertaling  van de Duitse originele tekst. De protestantse versie, hertaald door Johannes Yserinkhuysen (1858 – 1935), is geheel anders. Vaak wordt gezegd dat de protestanten de originele tekst (met termen als "hoogheilige paar", "eng'len") "te katholiek" vonden, en daarom een eigen versie schreven.


{|class=vatop
{|class=vatop
Regel 22: Regel 22:
:Alles schläft, einsam wacht
:Alles schläft, einsam wacht
:Nur das traute hoch heilige Paar.
:Nur das traute hoch heilige Paar.
:"Holder Knab' im lockigen Haar,
:„Holder Knab’ im lockigen Haar,
:Schlaf in himmlischer Ruh',
:Schlaf in himmlischer Ruh',
:Schlaf in himmlischer Ruh!"
:Schlaf in himmlischer Ruh!“
| style="font-size:85%" |
| style="font-size:85%" |
:4 Stille Nacht! Heilige Nacht!
:4 Stille Nacht! Heilige Nacht!
:Wo sich heut' alle Macht
:Wo sich heut’ alle Macht
:Väterlicher Liebe ergoß,
:Väterlicher Liebe ergoß,
:Und als Bruder huldvoll umschloß
:Und als Bruder huldvoll umschloß
Regel 51: Regel 51:
:Kindje, niets dat Uw rust nog verstoort;
:Kindje, niets dat Uw rust nog verstoort;
:Stil is alles, slaap rustig, maar voort,
:Stil is alles, slaap rustig, maar voort,
:D'eng'len houden de wacht,
:D’eng’len houden de wacht,
:Slaap dan rustig, slaap zacht.
:Slaap dan rustig, slaap zacht.
|
|
:1 Stille nacht, heilige nacht
:1 Stille nacht, heilige nacht
:Alles slaapt, eenzaam wacht
:Alles slaapt, eenzaam wacht
:Bij het Kindje, 't hoogheilige paar
:Bij het Kindje, ’t hoogheilige paar
:Rond de kribbe zingt d'engelenschaar
:Rond de kribbe zingt d’engelenschaar
:Slaap in hemelse rust
:Slaap in hemelse rust
:Slaap in hemelse rust
:Slaap in hemelse rust
Regel 65: Regel 65:
:2 Stille Nacht! Heilige Nacht!  
:2 Stille Nacht! Heilige Nacht!  
:Gottes Sohn, o, wie lacht
:Gottes Sohn, o, wie lacht
:Lieb' aus deinem göttlichen Mund,
:Lieb’ aus deinem göttlichen Mund,
:Da uns schlägt die rettende Stund',
:Da uns schlägt die rettende Stund',
:Christ, in deiner Geburt,
:Christ, in deiner Geburt,
Regel 79: Regel 79:
:2 Hulploos Kind, heilig Kind,
:2 Hulploos Kind, heilig Kind,
:Dat zo trouw zondaars mint.
:Dat zo trouw zondaars mint.
:Ook voor mij hebt G'U rijkdom ontzegd,
:Ook voor mij hebt G’U rijkdom ontzegd,
:wordt G'op stro en in doeken gelegd.
:wordt G’op stro en in doeken gelegd.
:Leer m'U danken daarvoor
:Leer m’U danken daarvoor
:Leer m'U danken daarvoor.
:Leer m’U danken daarvoor.
|
|
:2 Stille nacht, heilige nacht
:2 Stille nacht, heilige nacht
:Zoon van God, liefde lacht
:Zoon van God, liefde lacht
:Vriend'lijk om Uwe Godd'lijke mond,
:Vriend’lijk om Uwe Godd’lijke mond,
:Nu ons slaat de reddende stond,
:Nu ons slaat de reddende stond,
:Jezus van Uwe geboort',
:Jezus van Uwe geboort’,
:Jezus van Uwe geboort'.
:Jezus van Uwe geboort’.
|
|
:2 Stille nacht, heilige nacht
:2 Stille nacht, heilige nacht
:Davids Zoon, lang verwacht
:Davids Zoon, lang verwacht
:wordt door d'herders begroet in de stal
:wordt door d’herders begroet in de stal
:Op de bergen klinkt vreugdegeschal:  
:Op de bergen klinkt vreugdegeschal:  
:Heil de Redder is daar!
:Heil de Redder is daar!
Regel 102: Regel 102:
:Godes moeder met zorgen vervuld
:Godes moeder met zorgen vervuld
:Heeft haar Kindje in doekjes gehuld
:Heeft haar Kindje in doekjes gehuld
:Groet den Heer van 't heelal
:Groet den Heer van ’t heelal
:Groet den Heer van 't heelal
:Groet den Heer van ’t heelal
|-
|-
| style="font-size:85%" |
| style="font-size:85%" |
Regel 117: Regel 117:
:Durch der Engel Hallelujah,
:Durch der Engel Hallelujah,
:Tönt es laut von fern und nah:
:Tönt es laut von fern und nah:
:"Christ, der Retter ist da,
:„Christ, der Retter ist da,
:Christ, der Retter ist da!"
:Christ, der Retter ist da!“
|
|
:3 Stille nacht, heilige nacht,
:3 Stille nacht, heilige nacht,
:Vreed' en heil wordt gebracht,
:Vreed’ en heil wordt gebracht,
:aan een wereld, verloren in schuld.
:aan een wereld, verloren in schuld.
:Gods belofte wordt heerlijk vervuld.
:Gods belofte wordt heerlijk vervuld.
Regel 128: Regel 128:
|
|
:3 Stille nacht, heilige nacht,
:3 Stille nacht, heilige nacht,
:Herders zien 't eerst Uw pracht;
:Herders zien ’t eerst Uw pracht;
:Door der eng'len alleluja
:Door der eng’len alleluja
:Galmt het luide van verre en na:
:Galmt het luide van verre en na:
:Jezus de Redder ligt daar,
:Jezus de Redder ligt daar,
Regel 135: Regel 135:
|
|
:3 Stille nacht, heilige nacht
:3 Stille nacht, heilige nacht
:'t Godd'lijk Kind vreedzaam lacht
:’t Godd’lijk Kind vreedzaam lacht
:Liefde spreekt uit Zijn mondeke teer
:Liefde spreekt uit Zijn mondeke teer
:Komt, knielt allen bij 't Kindeke neer
:Komt, knielt allen bij ’t Kindeke neer
:Schenk Hem allen uw hart
:Schenk Hem allen uw hart
:Schenk Hem allen uw hart
:Schenk Hem allen uw hart
|
|
:3 Stille nacht, heilige nacht!
:3 Stille nacht, heilige nacht!
:'t wonder werk is volbracht
:’t wonder werk is volbracht
:D'almacht ligt hier in 't menselijk stof
:D’Almacht ligt hier in ’t menselijk stof
:Hoort hoe d'engelen zingen Zijn lof
:Hoort hoe d'engelen zingen Zijn lof
:Schenkt den Heiland uw [[hart|hert]]
:Schenkt den Heiland uw [[hart|hert]]

Huidige versie van 26 dec 2019 om 16:20

Bestand:Stille nacht.jpg
Het lied zoals geschreven door Franz Gruber
Bestand:Silent Night (Kevin MacLeod) (ISRC USUAN1100075).oga
Melodie van Stille Nacht

Stille Nacht is een populair Kerstlied. Het lied was oorspronkelijk afkomstig uit het Salzburgerland, waar de tekst in het Duits geschreven werd door Joseph Mohr (1792 – 1848). De componist Franz Gruber (1787 – 1863) schreef de melodie. Deze melodie is inmiddels iets veranderd. Het lied is in meer dan 140 talen vertaald en uitgevoerd door vele artiesten en koren, waarmee het wereldwijd een van de populairste liederen aller tijden is. Het lied wordt vaak zonder of met minimale muzikale begeleiding gezongen.

Geschiedenis

Stille Nacht werd voor het eerst opgevoerd in de St. Nikolauskerk in Oberndorf (bij Salzburg) op eerste kerstdag 1818.[1][2] De tekst was door Mohr al in 1816 geschreven, maar op kerstavond 1818 vroeg Mohr aan Gruber om een melodie en een gitaarbegeleiding te maken bij de tekst. Waarom specifiek om een gitaarbegeleiding werd gevraagd is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De meest gebruikte verklaring was dat het orgel van de kerk kapot was, volgens een populaire versie doordat muizen van de balg hadden gegeten. Maar misschien wilde Mohr gewoon een anders klinkend lied.

Volgens een andere anekdote raakte het lied, nadat het in 1818 eenmalig was opgevoerd, weer zoek en werd het pas in 1825 door een orgelreparateur teruggevonden. Dit verhaal berust zeer waarschijnlijk niet op waarheid, omdat zowel Mohr als Gruber in het begin van de jaren 1820 met variaties op Stille Nacht kwamen.

Versies

In het Nederlands taalgebied zijn er meerdere versies van het lied die gezongen worden. Daarbij is de katholieke versie de meest getrouwe vertaling van de Duitse originele tekst. De protestantse versie, hertaald door Johannes Yserinkhuysen (1858 – 1935), is geheel anders. Vaak wordt gezegd dat de protestanten de originele tekst (met termen als "hoogheilige paar", "eng'len") "te katholiek" vonden, en daarom een eigen versie schreven.

Oorspronkelijke Duitse tekst Protestantse versie Katholieke versie[3] Andere versie[4] Een andere Nederlandse versie[5]
meestal worden alleen coupletten 1, 2 en 6 gezongen
1 Stille Nacht! Heilige Nacht!
Alles schläft, einsam wacht
Nur das traute hoch heilige Paar.
„Holder Knab’ im lockigen Haar,
Schlaf in himmlischer Ruh',
Schlaf in himmlischer Ruh!“
4 Stille Nacht! Heilige Nacht!
Wo sich heut’ alle Macht
Väterlicher Liebe ergoß,
Und als Bruder huldvoll umschloß
Jesus, die Völker der Welt,
Jesus, die Völker der Welt.
1 Stille nacht, heilige nacht.
Davids Zoon, lang verwacht,
Die miljoenen eens zaligen zal
wordt geboren in Bethlehems stal.
Hij, der schepselen Heer
Hij, der schepselen Heer.
1 Stille nacht, heilige nacht,
Alles slaapt, sluimert zacht.
Eenzaam waakt het hoogheilige paar,
Lieflijk Kindje met goud in het haar,
Sluimert in hemelse rust
Sluimert in hemelse rust.
1 Stille nacht, heilige nacht,
Slaap gerust, sluimer zacht,
Kindje, niets dat Uw rust nog verstoort;
Stil is alles, slaap rustig, maar voort,
D’eng’len houden de wacht,
Slaap dan rustig, slaap zacht.
1 Stille nacht, heilige nacht
Alles slaapt, eenzaam wacht
Bij het Kindje, ’t hoogheilige paar
Rond de kribbe zingt d’engelenschaar
Slaap in hemelse rust
Slaap in hemelse rust
2 Stille Nacht! Heilige Nacht!
Gottes Sohn, o, wie lacht
Lieb’ aus deinem göttlichen Mund,
Da uns schlägt die rettende Stund',
Christ, in deiner Geburt,
Christ, in deiner Geburt!
5 Stille Nacht! Heilige Nacht!
Lange schon uns bedacht,
Als der Herr, vom Grimme befreit,
In der Väter urgrauer Zeit
Aller Welt Schonung verhieß.
Aller Welt Schonung verhieß.
2 Hulploos Kind, heilig Kind,
Dat zo trouw zondaars mint.
Ook voor mij hebt G’U rijkdom ontzegd,
wordt G’op stro en in doeken gelegd.
Leer m’U danken daarvoor
Leer m’U danken daarvoor.
2 Stille nacht, heilige nacht
Zoon van God, liefde lacht
Vriend’lijk om Uwe Godd’lijke mond,
Nu ons slaat de reddende stond,
Jezus van Uwe geboort’,
Jezus van Uwe geboort’.
2 Stille nacht, heilige nacht
Davids Zoon, lang verwacht
wordt door d’herders begroet in de stal
Op de bergen klinkt vreugdegeschal:
Heil de Redder is daar!
Heil de Redder is daar!
2 Stille nacht, heilige nacht!
Eeuwenlang al verwacht
Godes moeder met zorgen vervuld
Heeft haar Kindje in doekjes gehuld
Groet den Heer van ’t heelal
Groet den Heer van ’t heelal
3 Stille Nacht! Heilige Nacht!
Die der Welt Heil gebracht;
Aus des Himmels goldenen Höhn,
Uns der Gnade Fülle läßt sehn:
Jesum in Menschengestalt,
Jesum in Menschengestalt.
6 Stille Nacht! Heilige Nacht!
Hirten erst Kund gemacht.
Durch der Engel Hallelujah,
Tönt es laut von fern und nah:
„Christ, der Retter ist da,
Christ, der Retter ist da!“
3 Stille nacht, heilige nacht,
Vreed’ en heil wordt gebracht,
aan een wereld, verloren in schuld.
Gods belofte wordt heerlijk vervuld.
Amen! Gode zij eer
Amen! Gode zij eer.
3 Stille nacht, heilige nacht,
Herders zien ’t eerst Uw pracht;
Door der eng’len alleluja
Galmt het luide van verre en na:
Jezus de Redder ligt daar,
Jezus de Redder ligt daar.
3 Stille nacht, heilige nacht
’t Godd’lijk Kind vreedzaam lacht
Liefde spreekt uit Zijn mondeke teer
Komt, knielt allen bij ’t Kindeke neer
Schenk Hem allen uw hart
Schenk Hem allen uw hart
3 Stille nacht, heilige nacht!
’t wonder werk is volbracht
D’Almacht ligt hier in ’t menselijk stof
Hoort hoe d'engelen zingen Zijn lof
Schenkt den Heiland uw hert
Schenkt den Heiland uw hert

Zie ook

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Silent Night, in: W.D. Crump, The Christmas Encyclopedia (2001). „While it is now certain that Father Mohr first wrote the lyrics to ‘Silent Night’ in 1816 and requested Gruber’s musical setting on Christmas Eve two years later (...)”.
  2. º Silent Night, in: M. Cryer, Love Me Tender: The Stories Behind the World’s Favourite Songs (2010). „(...) but it is certain that ‘Silent Night’ was first heard on Christmas Eve 1818”.
  3. º Kerkboek voor liturgie en gezin (beter bekend als de Randstadbundel), uitgeverij: Gooi en Sticht, Hilversum
  4. º Twintig bekende kerstliederen voor piano en zang, door Gerard Hengeveld
  5. º https://www.kuleuven.be/thomas/pastoraal/vieringen/text.php?id=5529
rel=nofollow
rel=nofollow

Wikisource  Stille nacht, Heilige nacht op Wikisource

Kerstmis
Oorsprong & religie:Jezus • Geboorte Jezus (Lucas 2) • Kerstster • Wijzen uit het oosten • Kerstcyclus • Advent • Kerstavond • Kerstnachtdienst • Eerste kerstdag • Tweede kerstdag • Joelfeest • Jul
Kerstversiering:Kerstboom • Piek • Kerstbal • Engelenhaar • Kerstboomverlichting • Kerstkrans • Kerststal • Kerstdorp • Kerststuk • Kerstverlichting
Kerstliederen:Kerstmuziek • Stille Nacht • Nu zijt wellekome • We wish you a merry Christmas • O dennenboom • Jingle Bells • Overzicht van kerstmuziek
Kerstliteratuur:A Christmas Carol
Activiteiten:Kerstborrel • Kerstmarkt • Kerstdiner • Kerstnachtdienst • Kerst-Koren-Festival • Kerstconcert • Kersttoespraak
Kerstgebruiken:Kerstkaart • Kerstman • Kerstpakket • Kerststol • Kerststronk • Kerstgebruiken wereldwijd
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Stille_Nacht_(kerstlied)&oldid=303568"