Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Kerstdiner

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Bestand:Julemiddag.jpg
Deens Kerstdiner
Bestand:Christmas-goose-(Weihnachtsgans) 1.jpg
Kalkoen

Het kerstdiner is een speciaal diner ter gelegenheid van Kerstmis. Het kerstdiner kan gehouden worden op kerstavond, eerste kerstdag (25 december) of tweede kerstdag (26 december). De maaltijd bestaat meestal uit meerdere gangen, zoals een voorgerecht, hoofdgerecht en nagerecht. Vaak worden feestelijke menu's met wat luxueuzere producten gegeten. Vroeger was een traditioneel vleesgerecht de kalkoen.

Oorsprong

De kerstdiners zoals deze vandaag de dag in Nederland en Vlaanderen worden gegeven hebben hun oorsprong in Groot-Brittannië.[1] Van deze invloeden stammen de oudste uit het einde van de 16e eeuw. Sinds de regeerperiode van Koningin Elizabeth I (1533-1603) werd het voor de hogere klasse steeds gebruikelijker om grote, uitgebreide kerstdiners te geven. Degenen die het zich konden veroorloven hielden kerstbanketten waarbij familie, vrienden en kennissen werden uitgenodigd.

Tijdens de kerstdiners van de 16e eeuw werden er vooral zoete etenswaren geserveerd. Suiker was een duur product en mensen geloofden dat het medicinale eigenschappen had. Dikwijls was het pronkstuk van een 16e-eeuws kerstdiner een groot stuk marsepein, versierd met allerlei suikerfiguren, vruchten en noten.

In de eeuwen erna werden zoetwaren voornamelijk als dessert geserveerd. In de Victoriaanse tijd (1837-1901) begonnen de kerstdiners meer te lijken op de diners zoals we die vandaag de dag kennen. Het hoofdgerecht bestond doorgaans uit een vleesgerecht, zoals rosbief of gans. Het hoofdgerecht werd aangevuld met bijgerechten zoals groenten en aardappels. Aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw werd hier ook kalkoen aan toegevoegd. Omdat kalkoen in die tijd vrij duur was, was het aanvankelijk alleen voorbehouden aan de hogere sociale klasse. Einde 19e eeuw werd kalkoen ook voor de 'gewone man' betaalbaar. Bovendien was kalkoen, vanwege zijn afmeting, zeer geschikt als hoofdgerecht voor een gemiddeld Brits gezin.

Modern gebruik

Begin 20e eeuw werden deze gebruiken ook in Nederland en Vlaanderen overgenomen en werd het traditie om tijdens Kerstmis kalkoen te serveren. Vandaag de dag is het vooral in Nederland gebruikelijk om tijdens Kerst te gourmetten met familie. Dit gebruik is waarschijnlijk overgekomen vanuit Nederlands-Indië. In dat deel van het Koninkrijk was het al langer gebruikelijk om kleine gerechten te koken in kleine pannetjes. Dit zou later geëvolueerd zijn in het moderne gourmetten.

Studenten

Studentenhuizen en -gezelschappen houden vaak een jaarlijks diner waarbij ieder lid van het gezelschap een introducé uitnodigt. Hoewel deze maaltijd vaak ‘kerstdiner’ wordt genoemd, is het niet vanzelfsprekend dat dit plaats heeft in de kerstperiode. Familieverplichtingen van de groepsleden zorgen ervoor dat het kerstdiner vaak wordt uitgesteld tot het voorjaar wanneer de agenda’s minder vol zijn en de groep compleet aanwezig kan zijn. Het kerstdiner gaat regelmatig gepaard met ‘datestress’ waarbij een groepslid geen geschikte introducé weet te vinden.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º Geschiedenis van het Kerstdiner. 2015. Bruggeman, B. IsGeschiedenis.
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow