Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Schots (taal): verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Schots_(taal)&oldid=50490630) |
(Niet-bestaande bestanden verwijderd) |
||
| (Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
| 639-3 = sco | | 639-3 = sco | ||
}} | }} | ||
'''Schots''', '''Laagland-Schots''', '''Anglo-Schots''', '''Ulster-Schots''' of '''Lallans''' (in de eigen taal ''Scots'' genaamd) is een term die door sommige taalkundigen gebruikt wordt voor het geheel van [[Germaanse talen|Germaanse dialecten]] dat wordt gesproken in [[Schotland]] en delen van [[Noord-Ierland]] en [[Ierland (land)|Ierland]]. Het wordt gezien als nauw verwant aan het [[Engels]], maar te onderscheiden wegens aanzienlijke verschillen in [[woordenschat]] en uitspraak. Schots is dichter bij de [[Oudengels|Angelsaksische]] oorsprong gebleven dan het Engels. De Britse regering betwist de status van het Schots als '[[taal]]', en ziet het Schots als een [[dialect]]groep van het Engels.<ref>Millar, Robert McColl. "‘Burying alive’: unfocussed governmental language policy and Scots." Language Policy 5.1 (2006): 63-86.</ref> Argumenten daarvoor zijn het ontbreken van een Schotse [[standaardtaal]] en het bestaan van een [[dialectcontinuüm]] met de dialecten in Engeland. | '''Schots''', '''Laagland-Schots''', '''Anglo-Schots''', '''Ulster-Schots''' of '''Lallans''' (in de eigen taal ''Scots'' genaamd) is een term die door sommige taalkundigen gebruikt wordt voor het geheel van [[Germaanse talen|Germaanse dialecten]] dat wordt gesproken in [[Schotland]] en delen van [[Noord-Ierland]] en [[Ierland (land)|Ierland]]. Het wordt gezien als nauw verwant aan het [[Engels]], maar te onderscheiden wegens aanzienlijke verschillen in [[woordenschat]] en uitspraak. Schots is dichter bij de [[Oudengels|Angelsaksische]] oorsprong gebleven dan het Engels. De Britse regering betwist de status van het Schots als '[[taal]]', en ziet het Schots als een [[dialect]]groep van het Engels.<ref>Millar, Robert McColl. "‘Burying alive’: unfocussed governmental language policy and Scots." Language Policy 5.1 (2006): 63-86.</ref> Argumenten daarvoor zijn het ontbreken van een Schotse [[standaardtaal]] en het bestaan van een [[dialectcontinuüm]] met de dialecten in Engeland. | ||
| Regel 41: | Regel 38: | ||
{{Appendix}} | {{Appendix}} | ||
{{Navigatie Germaanse talen}} | {{Navigatie Germaanse talen}} | ||
Huidige versie van 5 aug 2018 om 19:28
| Schots (Scots) | ||
| Gesproken in | Schotland en Noord-Ierland | |
| Sprekers | Ruim 1.500.000 | |
| Taalfamilie | ||
| Alfabet | Latijns | |
| Officiële status | ||
| Officieel in |  Schotland
| |
| Taalorganisatie | Scots Tung | |
| Taalcodes | ||
| ISO 639-1 | Geen | |
| ISO 639-2(B) | sco | |
| ISO 639-3 | sco | |
Schots, Laagland-Schots, Anglo-Schots, Ulster-Schots of Lallans (in de eigen taal Scots genaamd) is een term die door sommige taalkundigen gebruikt wordt voor het geheel van Germaanse dialecten dat wordt gesproken in Schotland en delen van Noord-Ierland en Ierland. Het wordt gezien als nauw verwant aan het Engels, maar te onderscheiden wegens aanzienlijke verschillen in woordenschat en uitspraak. Schots is dichter bij de Angelsaksische oorsprong gebleven dan het Engels. De Britse regering betwist de status van het Schots als 'taal', en ziet het Schots als een dialectgroep van het Engels.[1] Argumenten daarvoor zijn het ontbreken van een Schotse standaardtaal en het bestaan van een dialectcontinuüm met de dialecten in Engeland.
In Schotland wonen ongeveer 1,5 miljoen mensen die Schots spreken. In Noord-Ierland ligt dit aantal op 30.000. Het Schots wordt officieel erkend als een onafhankelijke taal door de Europese Unie en wordt nu ook beschermd door deze organisatie.
In grote lijnen kent het Schots vijf dialecten:
- Noord-Schots, gesproken ten noorden van Dundee (vaak Doric genoemd) — en Zuidelijk Noord-Schots.
- Midden-Laagland, gesproken van Fife en Perthshire tot Lothian en Wigtownshire.
- Zuidelijk Laagland, gesproken in de Scottish Borders.
- Eiland-Schots, gesproken in Orkney en op de Shetland-eilanden.
- Ulster-Schots, gesproken in Noord-Ierland. Dit dialect wordt ook wel Ullans genoemd (een samentrekking van Ulster en Lallans).
Ondanks het grote aantal sprekers van de taal is het Schots voornamelijk een spreektaal, zonder een uniforme orthografie. Het Schots heeft enkele geschreven bronnen, alleen zijn deze erg oud en gering in aantal. Deze zijn vooral nagelaten door Schots dichter Robert Burns (1759-1796). Er zijn enkele Schotten die het Schots nieuw bestaansrecht willen geven en de schrijftaal willen ontwikkelen. Breedgedragen is dit streven niet. Een onderzoek van de Schotse regering wees uit dat 64% van de Schotten Schots niet als een aparte taal beschouwde.[2]
Externe links
- (en) Ethnologue.com: Schots
- (en) Scots-online
- (en) The Scots Language Society
- (en) Scots Language Centre
- (en) Words Without Borders Peter Constantine: Scots: The Auld an Nobill Tung
| Bronnen, noten en/of referenties
|
| Indo-Europese talen > Kentum-talen > Germaanse talen > |
|---|
* = Uitgestorven taal |