Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Monarchie: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Een monarchie is een regeringsvorm waarbij alle macht bij één persoon berust. ([http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Monarchie&oldid=17087451]))
 
(sj)
 
(2 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven)
Regel 15: Regel 15:
*[[Hertogdom]]
*[[Hertogdom]]
*[[Graaf (titel)|Graafschap]]
*[[Graaf (titel)|Graafschap]]
===Overzicht Europese monarchieën in de twintigste eeuw===
*Wit geeft aan dat betreffend land in betreffende periode (in ieder geval de facto) een [[republiek]] was.
*Indien een vorst geen eigen veld heeft, maar slechts een streepje, dan heeft hij in de periode 1900-2000 slechts in één jaar geregeerd.
*De [[Lijst van vorsten in het Duitse Keizerrijk|vorsten in het Duitse Keizerrijk]] zijn (afgezien van de keizer zelf) niet opgenomen.
----
<timeline>
ImageSize  = width:850 height:650
PlotArea  = left:100 right:30 bottom:20 top:5
AlignBars  = late
Colors =
  id:geel  value:rgb(0.7,0.7,1) # light yellow
  id:rood value:rgb(1,0.7,0.7) # light red
  id:groen    value:rgb(0.7,1,0.7) # light green
  id:blauw    value:rgb(1,1,0.7)  # light blue
  id:paars    value:rgb(1,0.7,1)  # light purple
  id:zwart  value:black
Period      = from:1900 till:2007
TimeAxis    = orientation:horizontal
ScaleMajor  = unit:year increment:5 start:1900
ScaleMinor  = unit:year increment:1 start:1900
Define $markred = text:"*" textcolor:red shift:(0,3) fontsize:10
PlotData=
  align:center textcolor:black fontsize:8 mark:(line,black) width:25 shift:(0,-5)
  bar:Albanië color:geel
  from: 1939  till: 1943  text:[[Victor Emanuel III van Italië|Vic. Em. III]]
  from: 1928  till: 1939  text:[[Zog van Albanië|Zog]]
  from: 1914  till: 1914  text:[[Wilhelm zu Wied]]
  bar:België color:rood
  from: 1993  till: 2007  text:[[Albert II van België|Albert II]]
  from: 1951  till: 1993  text:[[Boudewijn I van België|Boudewijn]]
  from: 1934  till: 1951  text:[[Leopold III van België|Leopold III]]
  from: 1909  till: 1934  text:[[Albert I van België|Albert I]]
  from: 1900  till: 1909  text:[[Leopold II van België|Leopold II]]
  bar:Bulgarije color:groen
  from: 1943  till: 1946  text:[[Simeon Sakskoburggotski|Simeon II]]
  from: 1918  till: 1943  text:[[Boris III van Bulgarije|Boris III]]
  from: 1900  till: 1918  text:[[Ferdinand van Bulgarije|Ferdinand]]
  bar:Denemarken color:blauw
  from: 1972  till: 2007  text:[[Margaretha II van Denemarken|Margaretha II]]
  from: 1947  till: 1972  text:[[Frederik IX van Denemarken|Frederik IX]]
  from: 1912  till: 1947  text:[[Christiaan X van Denemarken|Christiaan X]]
  from: 1906  till: 1912  text:[[Frederik VIII van Denemarken|Fr. VIII]]
  from: 1900  till: 1906  text:[[Christiaan IX van Denemarken|C. IX]]
  bar:Duitsland color:paars
  from: 1900  till: 1918  text:[[Wilhelm II van Duitsland|Wilhelm II]]
  bar:Finland color:blauw
  from: 1918 till: 1918 text:[[Frederik Karel van Hessen]]
  bar:Griekenland color:geel
  from: 1964  till: 1973  text:[[Constantijn II van Griekenland|Constantijn II]]
  from: 1947  till: 1964  text:[[Paul I van Griekenland|Paul I]]
  from: 1935  till: 1947  text:[[George II van Griekenland|George II]]
  from: 1922  till: 1924  text:[[George II van Griekenland|G. II]]
  from: 1920  till: 1922  text:
  from: 1917  till: 1920  text:[[Alexander van Griekenland|Alex.]]
  from: 1913  till: 1917  text:
  from: 1900  till: 1913  text:[[George I van Griekenland|George I]]
  bar:_  color:geel
  from: 1964  till: 1973  text:
  from: 1947  till: 1964  text:
  from: 1935  till: 1947  text:
  from: 1922  till: 1924  text:
  from: 1920  till: 1922  text:[[Constantijn I van Griekenland|Con. I]]
  from: 1917  till: 1920  text:
  from: 1913  till: 1917  text:[[Constantijn I van Griekenland|Kon. I]]
  from: 1900  till: 1913  text:
  bar:Italië color:rood
  from: 1946  till: 1946  text:[[Umberto II van Italië|Umberto II]]
  from: 1900  till: 1946  text:[[Victor Emanuel III van Italië|Victor Emanuel III]]
  from: 1900  till: 1900  text:[[Umberto I van Italië|U. I]]
  bar:Joegoslavië color:groen
  from: 1934  till: 1945  text:[[Peter II van Joegoslavië|Peter II]]
  from: 1921  till: 1934  text:[[Alexander I van Joegoslavië|Alexander]]
  from: 1918  till: 1921  text:[[Peter I van Joegoslavië|Peter I]]
  bar:Kroatië color:blauw
  from: 1941  till: 1943  text:[[Tomislav II van Kroatië|Tomislav II]]
  bar:Liechtenstein color:paars
  from: 1989  till: 2007  text:[[Hans-Adam II van Liechtenstein|Hans-Adam II]]
  from: 1938  till: 1989  text:[[Frans Jozef II van Liechtenstein|Frans Jozef II]]
  from: 1929  till: 1938  text:[[Frans I van Liechtenstein|Frans I]]
  from: 1900  till: 1929  text:[[Johannes II van Liechtenstein|Johannes II]]
  bar:Litouwen color:geel
  from:1918    till: 1918  text:[[Mindaugas II van Litouwen|Mindaugas II]]
  bar:Luxemburg color:geel
  from: 2000  till: 2007  text:[[Hendrik van Luxemburg|Hendrik]]
  from: 1964  till: 2000  text:[[Jan van Luxemburg|Jan]]
  from: 1919  till: 1964  text:[[Charlotte van Luxemburg|Charlotte]]
  from: 1912  till: 1919  text:[[Maria Adelheid van Luxemburg|Maria A.]]
  from: 1905  till: 1912  text:[[Willem IV van Luxemburg|Wil. IV]]
  from: 1900  till: 1905  text:[[Adolf van Luxemburg|Adolf]]
  bar:Monaco color:rood
  from: 2005  till: 2007  text:[[Albert II van Monaco|Albert II]]
  from: 1949  till: 2005  text:[[Rainier III van Monaco|Reinier III]]
  from: 1922  till: 1949  text:[[Lodewijk II van Monaco|Lodewijk II]]
  from: 1900  till: 1922  text:[[Albert I van Monaco|Albert I]]
  bar:Montenegro color:groen
  from: 1900  till: 1918  text:[[Nicolaas I van Montenegro|Nicolaas]]
  bar:Nederland color:blauw
  from: 1980  till: 2007  text:[[Beatrix der Nederlanden|Beatrix]]
  from: 1948  till: 1980  text:[[Juliana der Nederlanden|Juliana]]
  from: 1900  till: 1948  text:[[Wilhelmina der Nederlanden|Wilhelmina]]
  bar:Noorwegen color:paars
  from: 1991  till: 2007  text:[[Harald V van Noorwegen|Harald V]]
  from: 1957  till: 1991  text:[[Olaf V van Noorwegen|Olaf V]]
  from: 1905  till: 1957  text:[[Haakon VII van Noorwegen|Haakon VII]]
  from: 1900  till: 1905  text:[[Oscar II van Zweden|Oscar II]]
  bar:Oostenrijk color:geel
  from: 1916  till: 1918  text:[[Karel I van Oostenrijk|Karel I]]
  from: 1900  till: 1916  text:[[Frans Jozef I van Oostenrijk|Frans Jozef I]]
  bar:Portugal color:rood
  from: 1908  till: 1910  text:[[Emanuel II van Portugal|Em. II]]
  from: 1900  till: 1908  text:[[Karel I van Portugal|Karel I]]
  bar:Roemenië color:groen
  from: 1940  till: 1947  text:[[Michael I van Roemenië|Michaël I]]
  from: 1930  till: 1940  text:[[Carol II van Roemenië|Carol II]]
  from: 1927  till: 1930  text:[[Michael I van Roemenië|Michael I]]
  from: 1914  till: 1927  text:[[Ferdinand I van Roemenië|Ferdinand I]]
  from: 1900  till: 1914  text:[[Carol I van Roemenië|Carol I]]
 
  bar:Rusland color:blauw
  from: 1900  till: 1917  text:[[Nicolaas II van Rusland|Nicolaas II]]
  bar:Servië color:paars
  from: 1903  till: 1918  text:[[Peter I van Joegoslavië|Peter]]
  from: 1900  till: 1903  text:[[Alexander Obrenović|Alex.]]
  bar:Spanje color:geel
  from: 1975  till: 2007  text:[[Juan Carlos I van Spanje|Juan Carlos]]
  from: 1900  till: 1931  text:[[Alfons XIII van Spanje|Alfons XIII]]
  bar:VK color:rood
  from: 1952  till: 2007  text:[[Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk|Elizabeth II]]
  from: 1936  till: 1952  text:[[George VI van het Verenigd Koninkrijk|George VI]]
  from: 1936  till: 1936  text:[[Edward VIII van het Verenigd Koninkrijk|Ed. VIII]]
  from: 1910  till: 1936  text:[[George V van het Verenigd Koninkrijk|George V]]
  from: 1901  till: 1910  text:[[Edward VII van het Verenigd Koninkrijk|Ed. VII]]
  from: 1900  till: 1901  text:[[Victoria van het Verenigd Koninkrijk|Vic.]]
  bar:Zweden color:groen
  from: 1973  till: 2007  text:[[Karel XVI Gustaaf van Zweden|Karel XVI Gustaaf]]
  from: 1950  till: 1973  text:[[Gustaaf VI Adolf van Zweden|Gustaaf VI Adolf]]
  from: 1907  till: 1950  text:[[Gustaaf V van Zweden|Gustaaf V]]
  from: 1900  till: 1907  text:[[Oscar II van Zweden|Oscar II]]
</timeline>


==Zie ook==
==Zie ook==
*[[Lijst van monarchieën]]
*[[Lijst van monarchieën]]
{{Navigatie staatsvormen}}


[[Categorie:Overheid]]
[[Categorie:Overheid]]
[[Categorie:Staatsvorm]]
[[Categorie:Staatsvorm]]

Huidige versie van 14 okt 2009 om 22:30

Een monarchie is van origine een regeringsvorm waarbij alle macht bij één persoon berust. Het woord is een samenstelling van de Griekse woorden monos (één) en arkhein (heersen). Tegenhanger van de monarchie is de republiek (van Latijn: 'res publica', d.i. 'staat'), een regeringsvorm waarbij de gehele macht steeds voor een beperkte tijd wordt opgedragen aan een of meerdere personen. In een monarchie is het leiderschap veelal erfelijk.

Monarchieën worden verdeeld in absolute monarchieën en constitutionele monarchieën. In een absolute monarchie is de macht van de monarch 'absoluut', wat wil zeggen dat deze een onbeperkte regeermacht heeft. In een constitutionele monarchie is de rol van de monarch vastgelegd in de grondwet, wat meestal inhoudt dat de hoogste macht bij het parlement ligt. Soms heeft ook de monarch nog steeds een grote rol, in andere gevallen (bijvoorbeeld in Zweden) heeft deze slechts een ceremoniële functie. Er zijn tegenwoordig niet veel absolute monarchieën meer. Brunei is een van de weinige voorbeelden.

Maleisië is net als Vaticaanstad een monarchie waar het staatshoofd gekozen wordt. Negen van de dertien deelstaten hebben erfelijke vorsten, die elke vijf jaar uit hun midden een koning kiezen (zie specifiek de politiek van Maleisië).

In het graafschap of hertogdom heerst de leider van dit gebied, de graaf cq. hertog, over het rijk of de unie. Het leiderschap is ook erfelijk. In deze unie werken de graven cq. hertogen samen.

Soorten monarchieën

Zie ook

Staats- en regeringsvormen

Absolutisme · Aristocratie · Autocratie · Bondsstaat · Cesaropapie · Condominium · Confederatie · Constitutionele monarchie · Democratie · Diarchie · Dictatuur · Driemanschap · Eenheidsstaat · Eenpartijstaat · Federatie · Islamitische republiek · Meritocratie · Monarchie · Ochlocratie · Oligarchie · Parlementaire democratie · Particratie · Plutocratie · Pontificaat · Pseudocratie · Republiek · Technocratie · Tetrarchie · Theocratie

rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Monarchie&oldid=34379"