Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Performance: verschil tussen versies
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Performance&oldid=25587629) |
(Opsomming opnieuw geïmporteerd vanaf https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Performance&oldid=54470441) |
||
| Regel 9: | Regel 9: | ||
De Duitse [[conceptuele kunst]]enaar [[Joseph Beuys]] deed verschillende performances met dode hazen en één met een levende [[coyote]] in een kooi in een [[galerie]]ruimte in [[New York City|New York]], maar zelf noemde hij deze werken liever simpelweg 'acties' (Duits: ''Aktionen''). Een [[Korea]]anse kunstenaar die in zijn begintijd als performance speciaal geprepareerde piano's bespeelde was [[Nam June Paik]]. Andere performancekunstenaars zijn [[Marina Abramović]] en [[Ulay]]. | De Duitse [[conceptuele kunst]]enaar [[Joseph Beuys]] deed verschillende performances met dode hazen en één met een levende [[coyote]] in een kooi in een [[galerie]]ruimte in [[New York City|New York]], maar zelf noemde hij deze werken liever simpelweg 'acties' (Duits: ''Aktionen''). Een [[Korea]]anse kunstenaar die in zijn begintijd als performance speciaal geprepareerde piano's bespeelde was [[Nam June Paik]]. Andere performancekunstenaars zijn [[Marina Abramović]] en [[Ulay]]. | ||
==Internationaal bekende kunstenaars== | ==Internationaal bekende kunstenaars== | ||
{{Kolommen3|Kolom1= | |||
{{ | '''Afghanistan''' | ||
Afghanistan | |||
* [[Lida Abdul]] | * [[Lida Abdul]] | ||
'''België''' | |||
* [[Guy Bleus]] | |||
* [[Marcel Broodthaers]] | * [[Marcel Broodthaers]] | ||
* [[Danny Devos]] | |||
* [[Jan Fabre]] | * [[Jan Fabre]] | ||
* [[Ria Pacquée]] | |||
* [[Panamarenko]] | * [[Panamarenko]] | ||
* [[Roger Raveel]] | * [[Roger Raveel]] | ||
'''Cuba''' | |||
Cuba | |||
* [[Tania Bruguera]] | * [[Tania Bruguera]] | ||
'''Duitsland''' | |||
Duitsland | |||
* [[Joseph Beuys]] | * [[Joseph Beuys]] | ||
* [[Jonathan Meese]] | * [[Jonathan Meese]] | ||
| Regel 31: | Regel 29: | ||
* [[Ulay]] | * [[Ulay]] | ||
* [[Wolf Vostell]] | * [[Wolf Vostell]] | ||
'''Engeland''' | |||
Engeland | |||
* [[Gilbert & George]] | * [[Gilbert & George]] | ||
* [[John Lennon]] | * [[John Lennon]] | ||
Frankrijk | '''Frankrijk''' | ||
* [[Yves Klein]] | * [[Yves Klein]] | ||
* [[Cyprien Gaillard]] | * [[Cyprien Gaillard]] | ||
'''Griekenland''' | |||
Griekenland | |||
* [[Jannis Kounellis]] | * [[Jannis Kounellis]] | ||
Italië | |Kolom2= | ||
'''Italië''' | |||
* [[Piero Manzoni]] | * [[Piero Manzoni]] | ||
* [[Gina Pane]] | |||
* [[ | '''Japan''' | ||
* [[Yayoi Kusama]] | |||
* [[Shozo Shimamoto]] | |||
* [[Yoko Ono]] | |||
'''Nederland''' | |||
Nederland | |||
* [[Bas Jan Ader]] | * [[Bas Jan Ader]] | ||
* [[Armando]] | * [[Armando]] | ||
* [[Han Bennink]] | * [[Han Bennink]] | ||
* [[Johnny van Doorn]] | * [[Johnny van Doorn]] | ||
* [[Willem de Ridder]] | * [[Willem de Ridder]] | ||
* [[Wim T. Schippers]] | * [[Wim T. Schippers]] | ||
* [[Lydia Schouten]] | * [[Lydia Schouten]] | ||
* [[ | * [[PINK de Thierry]] | ||
* [[Moniek Toebosch]] | |||
* [[Simon Vinkenoog]] | * [[Simon Vinkenoog]] | ||
'''Oostenrijk''' | |||
Oostenrijk | |||
* [[Günter Brus]] | * [[Günter Brus]] | ||
* [[Valie Export]] | * [[Valie Export]] | ||
| Regel 73: | Regel 62: | ||
* [[Hermann Nitsch]] | * [[Hermann Nitsch]] | ||
* [[Helmut Schober]] | * [[Helmut Schober]] | ||
Papoea-Nieuw-Guinea | '''Papoea-Nieuw-Guinea''' | ||
* [[Michael Mel]] | * [[Michael Mel]] | ||
Servië | |Kolom3= | ||
'''Rusland''' | |||
* [[Pussy Riot]] | |||
'''Servië''' | |||
* [[Marina Abramović]] | * [[Marina Abramović]] | ||
Spanje | '''Spanje''' | ||
* [[Lara Almarcegui]] | * [[Lara Almarcegui]] | ||
* [[Salvador Dalí]] | * [[Salvador Dalí]] | ||
Suriname | '''Suriname''' | ||
* [[Stanley Brouwn]] | * [[Stanley Brouwn]] | ||
'''USA''' | |||
USA | |||
* [[Vito Acconci]] | * [[Vito Acconci]] | ||
* [[Laurie Anderson]] | * [[Laurie Anderson]] | ||
* [[William S. Burroughs]] | * [[Chris Burden]] | ||
* [[William S. Burroughs II|William S. Burroughs]] | |||
* [[James Lee Byars]] | * [[James Lee Byars]] | ||
* [[John Cage]] | * [[John Cage]] | ||
| Regel 95: | Regel 86: | ||
* [[Jack Kerouac]] | * [[Jack Kerouac]] | ||
* [[Paul McCarthy]] | * [[Paul McCarthy]] | ||
* [[Nam June Paik]] | |||
* [[Emmett Williams]] | * [[Emmett Williams]] | ||
'''Zwitserland''' | |||
* [[Heinrich Lüber]] | |||
* [[ | |||
* [[Dieter Roth]] | * [[Dieter Roth]] | ||
}} | }} | ||
| Regel 117: | Regel 107: | ||
== Zie ook == | == Zie ook == | ||
* [[Bodyart]] | * [[Bodyart]] | ||
* [[Conceptuele kunst]] | * [[Conceptuele kunst]] | ||
* [[Fluxus]] | * [[Fluxus]] | ||
* [[Happening]] | * [[Happening]] | ||
* [[Interactieve kunst]] | * [[Interactieve kunst]] | ||
* [[Mail art]] | * [[Mail art]] | ||
* [[Mediakunst]] | * [[Mediakunst]] | ||
{{Commonscat|Performance art}} | {{Commonscat|Performance art}} | ||
Huidige versie van 4 dec 2019 om 10:02
Het begrip performance wordt in het theater en de beeldende kunst gebruikt als verzamelnaam voor muzikale, beeldende of uitgesproken fysieke optredens, waarbij taal een ondergeschikte rol speelt en die vaak kort van duur zijn.
Ook buiten het theater kan het woord performance gebruikt worden als naam voor optredens met een theatraal karakter, uitgevoerd door één of meerdere samenwerkende kunstenaars, zoals muzikanten, dichters, stand-upcomedians en beeldend kunstenaars.
Theatrale kunstactie
In de kunststroming Fluxus speelden performances een belangrijke rol. De stroming wilde muziek en beeldende kunst dichter bij elkaar brengen. Vaak vonden de Fluxusconcerten wel plaats op een podium in de ambiance van een klassiek concert, bijvoorbeeld met een concertvleugel op het toneel en een acteur met een viool. Maar bij Fluxus werden de bezoekers getracteerd op werken die zij zo niet hadden verwacht, zoals het met een grote spanningsboog kapotslaan van een viool op een piano. Het resulterende geluid was op te vatten als het muziekstuk en de hele actie was beschreven in een korte aanwijzing, die de compositie van het muziekstuk vormde. Dit soort concert kwam mede voort uit de Dada-beweging en de concrete muziek. Het vond zijn vervolg in de happenings en de levende kunstwerken (Fabiola, Gilbert and George). Andere benamingen voor deze kunstrichting zijn 'Interventie kunst' en Action Art. Verwante richtingen zijn Living theatre, straattheater, situationisme.
Performancekunstenaars
De Duitse conceptuele kunstenaar Joseph Beuys deed verschillende performances met dode hazen en één met een levende coyote in een kooi in een galerieruimte in New York, maar zelf noemde hij deze werken liever simpelweg 'acties' (Duits: Aktionen). Een Koreaanse kunstenaar die in zijn begintijd als performance speciaal geprepareerde piano's bespeelde was Nam June Paik. Andere performancekunstenaars zijn Marina Abramović en Ulay.
Internationaal bekende kunstenaars
Bodyart
Vanuit de performancekunst en de conceptkunst ontwikkelde zich in de jaren '60 de kunstvorm die bodyart (lichaamskunst) genoemd wordt en die sterk de nadruk legt op fysieke methoden om tot een beeldend statement te komen.
Andere betekenissen
- Mensen die bij voorkeur Engelse termen bezigen (vooral in de ICT komt dat veel voor) zeggen en schrijven performance als ze prestatie bedoelen.
- In de psychodiagnostiek wordt performance (of performantie) gebruikt om dat aspect van de intelligentie aan te duiden, waar de verbale component nauwelijks een rol speelt.
Performance in een netwerkomgeving
Via het internet krijgt de kunstvorm performance een nieuwe invulling door zich op het snijpunt van livekunst en technologie te begeven. Middels de nieuwe technologie zoals realtimenavigatie in 3D-beelden, videobrillen met ingebouwde camera, hoofdtelefoons en computermanipulatie ontstaat alzo een esthetische of zintuiglijk ervaring. Sensoren registreren de bewegingen van de performanceactoren en laten de PC toe het beeld waarin ze zich op dat moment bewegen live te wijzigen. Paradoxaal genoeg leidt dit tot een verhoogd bewustzijn van het eigen lichaam in de virtuele ruimte.
Bibliografie
- Liesbeth Huybrechts e.a., Cross-over. Kunst, media en technologie in Vlaanderen, 2008, Uitg. LannooCampus, Leuven, ISBN 978-90-209-7850-6. (Hoofdstuk: Reis naar de binnenkant van het beeld, door Kurt Vanhoutte)
Zie ook
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Performance art op Wikimedia Commons.