Oogcontact

Twee militairen (officieren) die handenschudden
en 'oogcontact' hebben.

Oogcontact is het elkaar aankijken (in de ogen kijken) van twee personen tijdens een (vluchtige) ontmoeting. Het is een vorm van nonverbale communicatie.

Door middel van oogcontact zijn emoties, intenties, zelfverzekerdheid, zwakten en meer informatie, naast de normale communicatie die er meestal is, te herkennen. Veelal duurt oogcontact maar een paar seconden, of zelfs korter. Vaak wordt dan even naar iets anders gekeken, om vervolgens weer even oogcontact te maken. Dit heeft ook te maken met of iemand zelfverzekerd, dan wel onzeker is. Zo kan iemand die zeer zelfverzekerd is, iemand strak aan blijven kijken, zonder 'weg te kijken', wat die ander weer onzeker kan maken. Ook kan 'het wegkijken op een bepaald moment', binnen een gesprek, duiden op 'onjuiste informatie', of zelfs een leugen. Het oogcontact tussen (met name) mensen van het verschillende geslacht verloopt anders dan mensen met het zelfde geslacht. Hier kan bijvoorbeeld ook sprake zijn van 'verleiding door middel van oogcontact' (ofwel 'lonken' of 'verleidelijke blikken uitwisselen').

Sommige mensen (bijvoorbeeld sommigen met het Aspergersyndroom) kunnen door middel van oogcontact de 'micro-expressie' aflezen, en zo de kleinste bewegingen van de ogen herkennen. Dit komt doordat ze sowieso op een onbewuste manier alle uitingen (oogexpressie, bewegingen, reacties, acties) kopiëren van anderen, en eigen maken (althans gedrag dat aanspreekt). Deze mensen hebben meestal een grote 'inter-persoonlijke intelligentie' (zie: meervoudige intelligentie). Mensen vinden het meestal prettig als er wél een bepaalde manier van oogcontact is, wanneer men met elkaar spreekt. Het maakt een gesprek persoonlijk, waardoor het contact/ communicatie beter verloopt. Met name een open blik (alle spieren rond de ogen ontspannen) moedigt anderen aan om óók open over te willen komen. Door de spieren rond de ogen (inclusief wenkbrauwen) ontspannen te houden, tonen mensen dat ze geen emoties weerhouden zich te tonen, oftewel tonen emoties zich dan terstond, wanneer ze ontstaan.

Van mensen met het autisme spectrum stoornis weet men dat ze weinig tot geen oogcontact maken, echter zijn daar ook uitzonderingen op, zoals bovengenoemd voorbeeld van iemand met Asperger. Bij een autismespectrumstoornis is veelal de e.i. (van de m.i.) onderontwikkeld vanwege dat veelal de interesse zich richt op andere perspectieven binnen de m.i., wat vanwege het begrijpend denken vaak tot specifieke talenten kan leiden. Zoals genoemd hebben sommige Aspergers juist wél een interesse betreffend alles dat de e.i. aangaat, weliswaar zónder woorden oftewel (slechts) met de betreffende begrippen. Hetgeen anderen zien is afhankelijk van de woordelijke beredeneringen die iemand er voor beschikbaar heeft en met sterke mate waar men zich op focust (wat middels het bewustzijn opvalt). Vanwege dat begrijpend denken voortkomt uit een geheel van begrippen, is er zekerheid (door de samenhang) binnen het denken. Dit heeft tot gevolg dat waarnemingen óók als een geheel waargenomen worden, waarbij de Asperger zich juist nergens op focust, maar alles herkent. Hierbij valt dan automatisch alles op dat opvallend is, wat komt door een onbewuste alertheid, dat vrijwel alles opvalt, ook wat slechts in de ooghoeken te zien is (niet met het bewuste kijken, dat een kleiner blikveld heeft). Het onderbewustzijn laat de zintuigen dan binnen een fractie van een seconde focussen op datgeen, waarna men zich intuïtief bewustwordt van het betreffende (nieuwe) begrip. Dit verloopt op de zelfde manier tijdens een gesprek of het observeren met/van iemand, waarbij bijvoorbeeld het moment van bewegen van de ogen tijdens die communicatie en de richting van kijken alsook het moment dat weer aangekeken wordt, waarbij eveneens de manier waarop en de tijdsduur in relatie tot de uitgesproken woorden, worden herkent (zonder te beredeneren). Dit kan dermate ontwikkeld zijn, dat de meeste gezichten al binnen 1 of 2 seconden worden herkend alsook de nonverbale communicatie en verbale communicatie. Doordat geen specifieke beredeneringen worden gebruikt is er ook geen onzekerheid over bepaalde beredeneringen. Hierdoor worden automatisch ook begrippen veranderd in betere begrippen, die dus ook binnen het geheel van begrippen passen. Door het wél kunnen ontwikkelen van emotionele inzichten is er ook een sterke ontwikkeling van empathie dat óók bij dieren wordt ervaren.

Referenties

  Vrije mediabestanden over Eye contact op Wikimedia Commons