Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Kerstkaart: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 3: Regel 3:
Over de hele wereld is het een gebruik om rond [[Kerstmis]] familie en kennissen een kerstkaart te sturen.
Over de hele wereld is het een gebruik om rond [[Kerstmis]] familie en kennissen een kerstkaart te sturen.


==Waar komt het vandaan?==
==Geschiedenis==
[[Afbeelding:Christmas Card 1843.jpg|thumb|400px|right|Een exemplaar van de eerste gedrukte kerstkaart uit 1843, Londen.]]
[[Afbeelding:Christmas Card 1843.jpg|thumb|400px|right|Een exemplaar van de eerste gedrukte kerstkaart uit 1843, Londen.]]
Het uitbrengen van een kerstgroet is ouder dan men zou denken. In de [[Middeleeuwen]] werden op het Europese vasteland houtsnijwerken met religieuze kersttaferelen aangeboden aan geliefden of kasteelheren.
In de [[Middeleeuwen]] werden op het Europese vasteland houtsnijwerken met religieuze kersttaferelen aangeboden aan geliefden of kasteelheren.


Het verzenden van kerst-nieuwjaarsgroeten stamt eigenlijk uit de 19e eeuw. De Engelse tekenaar [[John Callcott Horsley]] maakte in [[1843]] de eerste kerstkaart met de pakkende tekst „''A Merry Christmas and a Happy New Year to You.''” (Vrolijk kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar voor u.) Deze eerste kaart toonde een kerstviering van een gezin.
Het sturen van kerst-nieuwjaarsgroeten stamt uit de 19e eeuw. De Engelse tekenaar [[John Callcott Horsley]] maakte in [[1843]] de eerste kerstkaart met de tekst „''A Merry Christmas and a Happy New Year to You.''” („Een vrolijk kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar voor u”), op verzoek van een vriend, Sir Henry Cole, de eerste directeur van het Victoria en Albert Museum. Deze eerste kaart toonde een familie aan de feesttafel. De kaart werd gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren in de lithografische drukkerij van Jobbins in Warwick Court, Holborn, Londen, en werden met de hand ingekleurd door een zekere Mason.<ref>https://strawberrysweetdream.wordpress.com/2009/12/28/day-10-christmas-cards/</ref>


In de [[Verenigde Staten]] begon de in [[Duitsland]] geboren drukker Louis Prang omstreeks 1875 met het massaal produceren van kerstkaarten.<ref>{{Citeer web|url=https://historiek.net/geschiedenis-kerstkaart-traditie/88205/|titel=Geschiedenis van de kerstkaart|werk=Historiek.net|auteur=Enne Koops}}</ref> Deze kaarten waren zeer in trek bij het Amerikaanse publiek en het verzenden van kerstkaarten werd een feit.
Rond 1850 werd het gebruik ook in de [[Verenigde Staten]] geïntroduceerd, dankzij een drukker uit Albany (New York), R.H. Pease, die zwart-wit wenskaarten maakte met verschillende onderwerpen die verband hielden met de kerstperiode (zoals gezinnen met de [[kerstman]], enz.).


In Nederland bood de Amsterdamse boekhandelaar Koster in 1873 als eerste wenskaarten aan, alleen gericht op nieuwjaar. Ze bevatten een wens in rijmvorm. In België lezen kinderen nog altijd met [[Nieuwjaar]] een [[nieuwjaarsbrief]] voor aan hun familie.
Maar het was de in [[Breslau]], [[Duitsland]] (nu Wrocław, [[Tsjechië]]), geboren zakenman [[Louis Prang]], de eigenaar van de meeste drukpersen in de Verenigde Staten, die omstreeks 1875 begon met het massaal produceren van kerstkaarten.<ref>{{Citeer web|url=https://historiek.net/geschiedenis-kerstkaart-traditie/88205/|titel=Geschiedenis van de kerstkaart|werk=Historiek.net|auteur=Enne Koops}}</ref> Deze kaarten waren zeer in trek bij het Amerikaanse publiek en het verzenden van kerstkaarten werd een feit.
 
Nadat de PTT in Nederland in 1871 de briefkaart introduceerde, duurde het niet lang of er kwamen kaarten met afbeeldingen in omloop. De Amsterdamse boekhandelaar Koster was in 1873 de eerste die in Nederland wenskaarten aanbood die alleen gericht waren op nieuwjaar. Ze bevatten een wens in rijmvorm.<--In België lezen kinderen nog altijd met [[Nieuwjaar]] een [[nieuwjaarsbrief]] voor aan hun familie.-->
 
Van het einde van de 19e eeuw tot het einde van de [[Eerste Wereldoorlog]] was Duitsland de grootste producent van kerstkaarten. De geïmporteerde kerstkaarten maakten in Amerika een einde aan het kerstkaartenmonopolie van Prang.
 
Vanaf 1915 domineerde de multinational Hallmark, opgericht in 1910 (als Hall Bros.) in Kansas City door Joyce C. Hall, de markt. Hallmark drukt nog steeds 14.000 verschillende wenskaarten per jaar in oplagen van wel 11 miljoen per dag in 20 verschillende talen.
 
Met de komst van het internet en elektronische communicatie was de toekomst van de kerstkaarten onzeker. Groeten werden nu vaak per sms gestuurd. Er verschenen ook elektronische kaarten.
Toch worden jaarlijks nog vele kerstkaarten verstuurd.


== Hoeveel kerstkaarten worden er jaarlijks verstuurd? ==
== Hoeveel kerstkaarten worden er jaarlijks verstuurd? ==

Versie van 25 dec 2021 15:52

Een kerstkaart is een wenskaart die wordt gekenmerkt door een kerstgroet en wensen voor het komende nieuwe jaar.

Over de hele wereld is het een gebruik om rond Kerstmis familie en kennissen een kerstkaart te sturen.

Geschiedenis

Een exemplaar van de eerste gedrukte kerstkaart uit 1843, Londen.

In de Middeleeuwen werden op het Europese vasteland houtsnijwerken met religieuze kersttaferelen aangeboden aan geliefden of kasteelheren.

Het sturen van kerst-nieuwjaarsgroeten stamt uit de 19e eeuw. De Engelse tekenaar John Callcott Horsley maakte in 1843 de eerste kerstkaart met de tekst „A Merry Christmas and a Happy New Year to You.” („Een vrolijk kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar voor u”), op verzoek van een vriend, Sir Henry Cole, de eerste directeur van het Victoria en Albert Museum. Deze eerste kaart toonde een familie aan de feesttafel. De kaart werd gedrukt in een oplage van 1000 exemplaren in de lithografische drukkerij van Jobbins in Warwick Court, Holborn, Londen, en werden met de hand ingekleurd door een zekere Mason.[1]

Rond 1850 werd het gebruik ook in de Verenigde Staten geïntroduceerd, dankzij een drukker uit Albany (New York), R.H. Pease, die zwart-wit wenskaarten maakte met verschillende onderwerpen die verband hielden met de kerstperiode (zoals gezinnen met de kerstman, enz.).

Maar het was de in Breslau, Duitsland (nu Wrocław, Tsjechië), geboren zakenman Louis Prang, de eigenaar van de meeste drukpersen in de Verenigde Staten, die omstreeks 1875 begon met het massaal produceren van kerstkaarten.[2] Deze kaarten waren zeer in trek bij het Amerikaanse publiek en het verzenden van kerstkaarten werd een feit.

Nadat de PTT in Nederland in 1871 de briefkaart introduceerde, duurde het niet lang of er kwamen kaarten met afbeeldingen in omloop. De Amsterdamse boekhandelaar Koster was in 1873 de eerste die in Nederland wenskaarten aanbood die alleen gericht waren op nieuwjaar. Ze bevatten een wens in rijmvorm.<--In België lezen kinderen nog altijd met Nieuwjaar een nieuwjaarsbrief voor aan hun familie.-->

Van het einde van de 19e eeuw tot het einde van de Eerste Wereldoorlog was Duitsland de grootste producent van kerstkaarten. De geïmporteerde kerstkaarten maakten in Amerika een einde aan het kerstkaartenmonopolie van Prang.

Vanaf 1915 domineerde de multinational Hallmark, opgericht in 1910 (als Hall Bros.) in Kansas City door Joyce C. Hall, de markt. Hallmark drukt nog steeds 14.000 verschillende wenskaarten per jaar in oplagen van wel 11 miljoen per dag in 20 verschillende talen.

Met de komst van het internet en elektronische communicatie was de toekomst van de kerstkaarten onzeker. Groeten werden nu vaak per sms gestuurd. Er verschenen ook elektronische kaarten. Toch worden jaarlijks nog vele kerstkaarten verstuurd.

Hoeveel kerstkaarten worden er jaarlijks verstuurd?

De verzending van wenskaarten rond de feestdagen zorgt jaarlijks voor topdrukte bij de posterijen. In Nederland werden in 2003 meer dan 210 miljoen kerstkaarten verzonden. Ieder jaar worden er minder kerstkaarten verstuurd. [3] Kerstkaarten worden ook steeds later besteld. In 2017 werd maar liefst 19% van de kerstkaarten nog in de laatste 7 dagen voor kerst besteld. In 2015 was dit nog 16%.[4]

Jaar Aantal kerstkaarten
2005 200 miljoen
2006 190 miljoen
2007 190 miljoen
2008 180 miljoen
2009 180 miljoen
2010 180 miljoen
2011 165 miljoen
2012 160 miljoen
2013 145 miljoen
2014 130 miljoen
2015 115 miljoen[5]
2016 100 miljoen[6]
2017 85 miljoen (geschat)
2018 onbekend

Internationaal

In heel veel landen worden met Kerstmis prentbriefkaarten verstuurd; soms zijn dit zelf gemaakte kaarten (hierbij wordt heel vaak de computer ingezet als hulpmiddel). Op deze kaarten staan de gebruikelijke kerstwensen, hieronder worden ze per taal vermeld.

  • Afrikaans: Geseënde Kersfees en 'n gelukkige nuwe jaar
  • Baskisch: Gabon Zoriontsuak eta urte berri on
  • Deens: God jul og godt nytår
  • Duits: Fröhliche Weihnachten und ein glückliches neues Jahr
  • Engels: Merry Christmas & a happy New Year
  • Estisch: Häid jõule ja head uut aastat
  • Fins: Hyvää Joulua ja Onnellista Uutta Vuotta
  • Frans: Joyeux Noël et Bonne Année
  • Hebreeuws: חג מולד שמח ושנה טובה
  • Italiaans: Buon Natale e Felice Anno Nuovo
  • Kroatisch: Čestit Božić i sretna Nova godina
  • Nieuwgrieks (Ελληνικά): Καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένος ο Καινούριος Χρόνος
  • Papiaments: Bon Pasku y un Felis Aña Nobo / Bon Pasco y un Felis Aña Nobo
  • Pools: Wesołych Świąt i Szczęśliwego Nowego Roku
  • Portugees: Boas Festas e um feliz Ano novo
  • Russisch: С Новым годом и с Рождеством Христовым!
  • Spaans: Feliz Navidad y Próspero Año Nuevo
  • Tsjechisch: Veselé Vánoce a šťastný nový rok
  • Vietnamees: Chúc mừng Giáng Sinh
  • Zweeds: God Jul och Gott Nytt År
rel=nofollow

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Christmas cards op Wikimedia Commons.

rel=nofollow

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
  1. º https://strawberrysweetdream.wordpress.com/2009/12/28/day-10-christmas-cards/
  2. º Enne Koops. Geschiedenis van de kerstkaart. Historiek.net
  3. º (nl) Een kerstkaart naar je netwerk sturen, oubollig of slim?. NRC Geraadpleegd op 2019-07-30
  4. º (nl) Kerstkaarten Onderzoek 2018. Kaartje2go Geraadpleegd op 2019-07-30
  5. º (nl) Een kaart versturen, is dat nog van deze tijd?. Metronieuws.nl Geraadpleegd op 2019-07-30
  6. º (nl) PostNL bezorgt minder kerstkaarten. iex.nl (2017-12-19) Geraadpleegd op 2019-07-30
rel=nofollow
rel=nofollow