Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Zeemijl
Een zeemijl (Engels: Nautical mile, afgekort NM of nmi) is een lengtemaat die gelijk is aan precies 1852 meter. Een zeemijl is dus langer dan een (Engelse) mijl (1609,344 meter).
met aanduidingen van zeemijlen (3 NM / 12 NM).
De zeemijl wordt als eenheid van afstand gebruikt in de zeevaart en de gemotoriseerde luchtvaart. Ook de afgeleide snelheidsmaat knoop (zeemijl per uur) wordt hier veel gebruikt.
Lange tijd is de lengte van de zeemijl niet precies gedefinieerd geweest. De Engelse wiskundige Richard Norwood besloot rond 1635 de lengte van een breedtegraad precies op te meten en stelde de waarde van de zeemijl op 1/60e hiervan, één boogminuut. Zijn meting van de afstand van de Tower of London tot York, ongeveer 280 kilometer, kostte twee jaar en zat er volgens huidige maatstaven maar 600 meter naast, een fout van 0,2%. Zijn meting stelde de waarde van een graad op 110,72 kilometer, waarmee zijn zeemijl op 1,845 kilometer kwam.
Later werd in Frankrijk de grondslag gelegd voor het metriek stelsel. Hierin werd bepaald dat de meter per definitie 1/10.000.000 deel was van de afstand van de evenaar tot aan de noordpool, gemeten over de meridiaan van Parijs, waarmee de zeemijl zijn huidige waarde van 10.000/(60×90) = 1,852 kilometer kreeg (eigenlijk 1,85185 km, maar de definitie is afgerond op de dichtstbijzijnde hele meter). Achteraf bleek dat de Fransen een foutje in de meting gemaakt hadden en dat de meridiaan in werkelijkheid iets langer was. De meter (symbool m) is sinds 1983 gedefinieerd als de afstand die licht in 1/299.792.458 seconde in vacuüm aflegt.
In 1929 werd tijdens de International Extraordinary Hydrographic Conference te Monaco de lengte van de zeemijl vastgesteld op exact 1852 meter.
Bij plaatsbepaling op zee en in de lucht rekent men veelal in zeemijlen. De schaalverdeling van zeekaarten is toch al in graden en minuten, met een passer kan dan eenvoudig de afstand in zeemijlen langs de verticale zijde van de kaart afgemeten worden. Niet langs de horizontale zijde, omdat die boogminuten "korter" worden naarmate men verder van de evenaar verwijderd is.