Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Willy Berler
Wilhelm 'Willy' Berler (Tsjernivtsi 18 april 1918 - 2008) was een Roemeens-Joodse overlevende van de holocaust.[1][2][3][4]
Berler werd geboren in het Roemeens Tsjernivtsi (thans gelegen in de Oekraïne). Zijn vader had een handelszaak waarin Willy en een oudere broer in meewerkten.
Hij trok in 1936 als lid van een zionistische jeugdvereniging naar Palestina waar hij studeerde aan een landbouwschool. Op aandringen van zijn ouders ging hij vervolgens scheikunde studeren, een studie die hij volgde aan de Universiteit van Luik.
Bij het begin van de Achttiendaagse Veldtocht probeerde hij vruchteloos terug te keren naar Roemenië.
Berler gaf tijdens de oorlog bijles Duits aan Pierre Ernens, een vertegenwoordiger van Champagne Lanson. Ernens stond zowel in contact met het verzet als met de Luikse Schutzstaffel waaraan hij champagne verkocht. Berler had via Ernens een vals Zwitsers paspoort bemachtigd. Toch werd hij door Ernens verraden, mogelijk omdat deze de verdenking dat hij banden met het verzet wilde afwentelen door iemand te verraden.
Hij werd opgesloten in de citadel van Luik waar hij Moïse Zechel leerde kennen. Beiden werden uiteindelijk overgebracht naar de Dossinkazerne. Ze werden na 2 dagen gedeporteerd met het twintigste treinkonvooi. Berler had wel nog de mogelijkheid een uurwerk en bagage naar Luik terug te sturen, en wist in zijn anus Amerikaanse dollars te verbergen.
Een aantal gevangenen wist uit de treinwagon te springen. Er was afgesproken dat Berler als laatste zou springen, maar de gevangene voor hem misrekende zijn sprong en overleed. Berler kreeg schrik en dacht een werkkamp wel te kunnen overleven aangezien hij nog jong en sterk was. Hij belandde in Auschwitz en verklaarde na de oorlog dat als hij de realiteit van het kamp had gekend, hij de sprong uit de trein zou hebben gewaagd. In Auschwitz was hij een van de ca. 300 gevangenen die werden geselecteerd voor dwangarbeid. De anderen werden meteen vergast.
Zechel en Berler belanden uiteindelijk na een dodenmars via Gross Rosen in Buchenwald. Dankzij een briefje van 100 dollar dat Zechel steeds in zijn anus verborg konden ze in Buchenwald overgeplaatst worden van deelkamp, zodat ze in een kamp terecht kwamen met lagere mortaliteit. Berler werd op 11 april 1945 uit Buchenwald bevrijd door het Amerikaanse leger. Hij woog nog 42 kg. Hij herstelde in een kuuroord voor ex-gevangenen in Dahlem.
In 1947 trouwde Berler met Ruth Dickstein, een overlevende van Birkenau en Bergen-Belsen. Berler werd succesvol zakenman in ritssluitingen. Hij bracht zijn laatste jaren afwisselend door in België en Gran Canaria.
Willy Berler schreef zijn ervaringen neer in het boek Itinéraire dans les ténèbres : Monowitz, Auschwitz, Gross Rosen, Buchenwald
Bibliografie
- Itinéraire dans les ténèbres : Monowitz, Auschwitz, Gross Rosen, Buchenwald Editions L'Harmattan, 2000, 296p
| Bronnen, noten en/of referenties
|