Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Wetenschappelijke literatuur
Wetenschappelijke literatuur is het geheel van publicaties die empirisch en theoretisch werk in de wetenschap (zowel alfa-, bèta- als gammawetenschappen) rapporteren.
Soorten wetenschappelijke publicaties
Wetenschappelijke literatuur kan de volgende soorten publicaties behelzen:
Primaire publicaties
- artikelen in vaktijdschriften (journals)
- patenten
- boeken, geschreven door een of enkele auteurs
- bundels met wetenschappelijke opstellen, gepubliceerd onder verantwoordelijkheid van een wetenschappelijke redactie
- voordrachten of posters op conferenties
- rapporten van overheidsinstellingen, regeringen of door overheden ingestelde commissies
- sommige publicaties op het wereldwijde web
Secundaire publicaties Samenvattingen van of verwijzingen naar primaire publicaties
- artikelen op basis van literatuuronderzoek (meta-analyses, systematische reviews, literatuuroverzichten)
- bestanden met verwijzingen naar primaire en/of secundaire publicaties
Uitgevers van wetenschappelijke publicaties
Wetenschappelijke literatuur wordt uitgegeven door wetenschappelijke uitgeverijen (vaak een university press, een universiteitsuitgeverij), of door wetenschappelijke instituten of organisaties (met name de Technische Rapporten). Er bestaan ook wetenschappelijke publicaties die door de auteur zelf in eigen beheer zijn uitgegeven, maar die staan in de regel minder hoog in aanzien, omdat zij niet peer reviewed zijn, d.w.z. niet door de zeef van wetenschappelijke referenten zijn gegaan, alvorens ze gepubliceerd werden. Een uitzondering geldt dan weer voor de nog niet formeel gepubliceerde teksten van proefschriften, die in de regel in kleine oplage worden gedrukt voor de verdediging bij een promotieplechtigheid, terwijl dan later bij een uitgeverij de formele publicatie uitkomt.
Het belang van publicaties varieert tussen de verschillende wetenschappelijke disciplines en verandert met de tijd. Tegenwoordig worden de publicaties in peer reviewed vaktijdschriften het hoogst gewaardeerd; hun relatieve waarde kan afgeleid worden uit de citation index (C.I.), zij het dat daar ook ernstige kanttekeningen bij gemaakt kunnen worden: artikelen over bijzonder gespecialiseerde onderwerpen zullen daarin minder vaak voorkomen dan bijvoorbeeld overzichtsartikelen. Werkverslagen en webpublicaties worden gewaardeerd als laagste op de ladder.
Vereisten
Uiteindelijk is het niet de vorm, maar de inhoud die belangrijk is. Verscheidene sleutelvereisten moeten voldaan worden alvorens een publicatie kan beschouwd worden als deel uitmakend van 'de literatuur'.
- De inhoud moet door anderen met een gelijkaardige voorkennis gecontroleerd worden (peer review). Werkrapporten en publicaties op het World Wide Web behoren daarom vaak niet tot de wetenschappelijke literatuur, tenzij zij verschijnen als herdruk van een tijdschrift- of andere publicatie, of op een peer reviewed website. Ook werd deze stap vaak verwaarloosd bij boeken en samengestelde boeken. (Als de auteur echter een hoog aanzien geniet wegens zijn voorbije carrière, kan dit als garantie gezien worden)
- De publicatie moet gearchiveerd en opgeslagen kunnen worden door bibliotheken, zodat wetenschappers lang nadien de publicatie kunnen terugvinden om die te bestuderen, te verifiëren en erop verder te kunnen bouwen. Publicaties op het World Wide Web zijn vaak in dit bedje ziek (wegens onstabiele websites; een probleem waaraan gewerkt wordt; zie oa DOI).
- De inhoud moet zich situeren rond vorige wetenschappelijke onderzoekingen, die aangehaald worden als verwijzingen naar de literatuur (de zgn. citaties).
- Empirische methoden en resultaten moeten in een bepaalde vorm gegoten worden, zodat wetenschappers met voldoende kennis en ervaring in dat onderzoeksveld, in staat moeten zijn de behaalde resultaten te herhalen.
- De getrokken conclusies moeten gebaseerd zijn op de aangehaalde wetenschappelijke literatuur en/of nieuw empirisch of theoretisch onderzoek; niet op retorische vaardigheden of (geloofs)overtuiging.
Vakreferenten
Aan universiteiten, hogescholen en wetenschappelijke instituten zijn de vakreferenten belast met de aanschaf van vakliteratuur; zij ondersteunen vakgroepen of leerstoelgroepen. Ook grote openbare en universiteitsbibliotheken hebben voor specifieke terreinen vaak vakreferenten in dienst.
Externe link
- PubMed - Internetdatabase van vele gepubliceerde wetenschappelijke artikelen op medisch gebied