Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Werkgroep Improviserende Musici
W.I.M. of Werkgroep Improviserende Musici werd opgericht in 1973 door een groep Belgische muzikanten onder impuls van Fred Van Hove en Cel Overberghe. De groep lag aan de basis van het Free Music Festival dat van 1973 tot 2004 in Antwerpen plaatsvond.
Historiek
De aanleiding voor de oprichting van W.I.M. was een onenigheid met de organisatoren van het festival Jazz Middelheim. De muzikanten weigerden te spelen op het festival, omdat hun gage slechts een fractie was van wat hun buitenlandse collega's betaald kregen. Hun protest leidde tot een anti-festival, namelijk het Free Music Festival, dat de vrije en geïmproviseerde muziek promootte maar ook de omstandigheden van het genre in België wilde verbeteren, door het organiseren van allerlei evenementen, concerten, festivals en workshops.
In 1973 maakte de Werkgroep Improviserende Musici het ambitieuze ‘Plan voor Jazz in België’ op, dat werd opgesteld omdat de economische situatie voor improviserende musici in België onhoudbaar was geworden. Slechts weinigen konden muziek als beroep uitoefenen. Met het Plan klaagde W.I.M. het muziekbeleid in België aan en leverde kritiek op de toestand van de concertpodia. Verder besteedde het Plan aandacht aan de waarde van improviserende muziek en de noodzaak deze in de vorm van informatieve concerten, werkbeurzen, reis- en studiebeurzen, eigen projecten, platen, gedrukte informatie enzovoort te stimuleren.
Free Music Festival
1973
Het Free Music Festival vond voor het eerst plaats in jazzcaféDe Muze met Willem Breuker, Fred Van Hove, Cel Overberghe en het Peter Brötzmann-trio.
1974
Het jaar daarop vond Free Music ’74 (zonder financiële steun) plaats in een zaal als de King Kong te Antwerpen, met muziek van Hans Reichel, Peter Brötzmann, Maarten Altena, Fred Van Hove, W.I.M. Big Band, André Goudbeek en de Duitse trombonist Albert Mangelsdorff.
1975
Ook Free Music ’75 vond ondanks financiële beperkingen plaats in de 'King Kong' (dankzij het grote samenhorigheidsgevoel onder de muzikanten), met als centrale figuren het duo Schönenberg en Christmann, Cel en Fred, het Irène Schweitzertrio, het trio Peter Brötzmann, Han Bennink en Fred Van Hove, het Kees Hazevoet-kwartet en het Alex Von Schlippenbach-kwartet.
1976
Tijdens het Free Music Festival van 1976 stonden Fred Van Hove, de W.I.M. Big Band, Albert Mangelsdorff en het trio Full Moon van André Goudbeek centraal.
1977
Free Music ’77 was gewijd aan ‘het verhaal van WIM’ en de Wim Big Band die een combinatie van geschreven en vrij geïmproviseerde muziek brachten. De WiM Big Band was in die periode een belangrijk collectief, dat was ontstaan vanuit een bijzondere gedachte:
"Laat ons samenkomen, onze muzikale krachten bundelen, en trachten met en door de verscheidenheid van opvattingen een volwaardige geïmproviseerde muziek te scheppen"
(uit: Impressies van zeventien jaar "Free Music" Festivalitis, Tijdschrift Deus Ex Machina 1990, nr.54)
1979
Hoogtepunten van Free music ’79 waren de optredens van saxofonist Steve Lacy, Fred Van Hove, de Britse violist Phil Wachsmann en de compositie Dedication to a Sparrow van de Britse gitarist Peter Cusack.
1981
Free Music ’81 concentreerde zich voornamelijk op ML DD4 van Fred Van Hove, het duo John Tchicai en André Goudbeek, The Globe Unity Orchestra onder leiding van Alex Von Schlippenbach, het European Tuba Quintet en de film FFF (Forte Fortissimo or F for Free), die handelde over de geïmproviseerde muziek van Luc Pien.
1982
Na de brand in zaal King Kong, verhuisde W.I.M. en het Free Music Festival naar de Montevideo-magazijnen langs het Kattendijkdok te Antwerpen.
1983
In 1983 opende het festival met de agressieve klanken van de Zuid-Afrikaanse bassist Johnny Dyani, en drummer Rudi Smith, gevolgd door de compositie Double K, Double U, Double T door Fred Van Hove uitgevoerd door 'MLA BEK' bestaande uit trompetist Marc Charig en de trombonisten Radu Malfatti, Paul Rutherford, Leo Verheylen en bastubaïst Jozef Matthessen.
1984
In 1984 bracht het festival een ode aan de piano met muzikanten als Boral Bergman, Misha Mengelberg, Guus Janssens, Walter Hus, Eddy Loozen, Christian Leroy en Fred Van Hove. Het Oost-Duitse Doppelmoppel Quartet met Conny Bauer en Johannes Bauer op trombone sloot af.
1985
Tijdens het Free Music Festival van ’85 stonden de snaarinstrumenten centraal. Fred Frith bespeelde zelfgemaakte muziekinstrumenten en combineerde melodieuze passages met volledig vrije, eclectische passages. Gitarist Rudolf Dasek uit Tsjecho-Slowakije gaf dan weer een demonstratie van de talrijke klankmogelijkheden van zijn instrument. Pianist Burton Greene stopte regelmatig abrupt in het midden van een stuk om zijn piano te stemmen, waarna zijn concert gewoon verder ging. Het absolute hoogtepunt was het 'Rova Saxophone Quartet' die door middel van eigen composities, vormen en structuren naar een duidelijke climax toe werkten, in de vorm van een gezamenlijke, vrije improvisatie. Fred van Hove's 'Strike, He thought' werd opgevoerd door dertien strijkers van de 'Camerata Antverpiae' onder leiding van Roland Mathews met André Goudbeek of Noah Howard als solist op altosaxofoon.
W.I.M speelde dat jaar ook in Gent, in de Zwarte Zaal van het KASK, in het kader van het Europees Jaar van de Muziek. Het concert bestond uit drie delen, Tijdens het eerste deel speelde de WIM fanfare met Paul Vlaminck, Fred Van Hove en Ivo Van Der Borght. (De fanfare werd in eerste instantie gebruikt om pamfletjes voor het festival op straat uit te delen. De muzikanten trokken dan al spelend door de straten van Antwerpen en maakte zo reclame voor Free Music. Later traden ze ook op tijdens het festival op). Het tweede deel van het Europees Jaar van de Muziek bestond uit het duo Eddy Loozen en Ivo Van Der Borght en de MLA 3 met muzikanten als Marc Charig, David Moss en Fred Van Hove sloten af.
1986
Het thema van het 12de Free Music Festival was de oerkreet of de stem en stond volledig in het teken van zangers en zangeressen. Het vond plaats in De Ruimte (voorheen zaal King Kong).
1987
Het "Free Music Festival' van 1987 vond plaats in een tent van de 'Internationale Nieuwe Scène' op de Plantinkaai in Antwerpen. De 'Flemisch Convention N 2' traden er op met de 'MBL 3' en trombonist Paul Rutherford. Saxofonisten Michel Doneda en Daunik Lazro stonden op het podium met de Frans-Vietnamese percussionist Ninh Le' Quan, samen brachten ze vrije improvisaties die gebaseerd waren op bestaande structuren. Tijdens de concerten werd er een performance gehouden door de post-expressionistische schilder Willy free, die live monumentale, geïmproviseerde Action Paintings maakte.
1988
In 1988 verhuisde het Free Music Festival naar de Monty, een voormalige bioscoop te Antwerpen. Tijdens deze editie van het festival werd voor het eerst het pool-systeem aangekondigd, wat een vervolg of een variatie was op de W.I.M. Big Band. De 'Pool '88' bestond uit een samenstelling van twaalf muzikanten die zich ter plekke opsplitsten in negen kleinere groepen en naargelang de inspiratie van het moment vrij konden soleren. Eén van de gevormde trio's bestond uit de Frans-Vietnamese percussionist Ninh Le' Quan, de Britse trompettist Harry Beckett en de Nederlandse Annemie Roelofs. De Hongaarse pianist György Szabados en de Duitse bassist Peter Kowald zorgden voor zeer opvallende en memorabele solostukken. Ook 'Fast Coloor' viel op die onder leiding van de Britse drummer John Stevens, die Suite in Progress opdroegen aan de overleden Zuid-Afrikaanse bassist Johnny Dyani. Het trio Chris Vinck op trombone, Leo Cooman op saxofoon en Marc Denhaene op drums traden op, gevolgd door WIM Big Band met drummer Ivo Van Der Borght en saxofonist André Goudbeek.
Fred van Hove was solo te zien, maar ook zijn Pipepo werd opgevoerd in de vorm van een modern concerto grosso, waarbij een kleine groep van twee pianisten en twee percussionisten tegenover een grote groep van zeven blazers werd geplaatst. Zij sloten tevens het festival af met een titelloos stuk van Peter Kowald.
1989
De 16de editie van het Free Music Festival in 1989 vond plaats in het Cultureel Centrum van Berchem. De eregasten waren Fred Van Hove en de Japanse drummer Sabu Toyozumi. De 'Pool '89' bestond uit een tiental muzikanten uit Europa en Japan die zich in kleinere groepen verdeelden en slechts éénmaal optraden. Deze werkwijze hield heel wat risico's in omdat er enkel op het moment zelf geïmproviseerd kon worden, zonder voorafgaande repetitie. Dit kon zowel een negatieve als positieve uitkomst hebben. Een geslaagde en creatieve samenwerking kwam tot stand tussen het duo Louis Sclavis en Benoit Virèdaz, een Franse basklarinettist en een Zwitserse tubaïst. De Amerikaanse trompettist Butch Morris stelde er zijn compositie Conduction 17' voor, wat een samensmelting was tussen compositie en improvisatie. Hij leidde een elfmansorkest waarbij iedere muzikant binnen de groep de kans kreeg tot imrovisatie en vrije expressie.
1992-2004
Van1992 tot en met 2004 vond het Free Music Festival plaats in Theater Zuidpool te Antwerpen.
2008
In 2008 werd het Free music festival voortgezet onder een nieuwe naam, namelijk Follow the Sound, onder leiding van Rob Leurentop, in DeSingel en andere locaties in Antwerpen.
WIMpro-muzieklabel
Cd's verschenen onder het platenlabel WIMpro:
- WIMproveen WIM fanfare 1975-1988
- WIMprotwee "LUST": Fred van Hove en Ivo Van der Borght
- WIMprodrie "Nanook of the North": Nanook quartet André Goudbeek, Bart Maris, Remco Devroede, Kris Duerinckx
- WIMprovier "PIJP": Fred van Hove solo en duo's met Konrad en Johannes Bauer.
- WIMprovijf "ALS HET IS GEBEURD": André Goudbeek quartet en Phil Minton, met Bart Maris, Dirk Wouters en Peter Jacquemyn
- WIMprozeven "ARACHNIDA SUITE": Musica Libera Flandriae (MLF 7) composities door Fred van Hove
- WIMproacht/negen "SPRAAK EN ROLL": Fred van Hove solo
Bronnen
- Hugo Durieux. ‘WIM of de Werkgoep voor Improviserende Musici.’ Deus ex Machina nr. 54 (1990)
- Juul Anthonissen. ‘Impressies van zeventien jaar "Free Music" Festivalitis.’ Deus ex Machina nr. 54 (1990)
- Patrick De Groote. Free Jazz in Gent rond de jaren zestig. 2009
Externe Links
