Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Waterpokken
| Waterpokken | ||
| Kind met varicella | ||
| Kind met varicella | ||
| ICD-10 | B01 | |
| ICD-9-CM | 052 | |
Waterpokken oftewel windpokken oftewel wijnpokken oftewel Varicella is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door het varicella zostervirus. Het is een van de zgn. kinderziekten.
Deze ziekte ontstaat door besmetting met het virus, meestal door aanhoesten of lichamelijk contact. De incubatietijd is ca. 14 tot 21 dagen. Na een prodromale fase van wat koorts en op verkoudheid gelijkende verschijnselen die een paar dagen duurt, verschijnen eerst kleine rode plekjes, die na ca. een dag overgaan in de kleine met vocht gevulde blaasjes op een rode ondergrond, overal op het lichaam, vaak het eerst in de nek. Kenmerkend zijn de blaasjes op het behaarde hoofd. Het aantal kan variëren van minder dan tien tot honderden. Na ongeveer een week zijn de meeste blaasjes ook weer verdwenen; wat rest is een enkel ondiep putje, vooral waar een bultje door een bacterie geïnfecteerd is geraakt, bijvoorbeeld als gevolg van openkrabben. Om de kans op littekens zo klein mogelijk te maken kan de heftige jeuk enigszins onderdrukt worden door menthol-talkpoeder op de waterpokken te strooien. Bij een ernstig verloop wordt soms gebruik gemaakt van aciclovir.
De ziekte is erg besmettelijk, en de meeste mensen (meer dan 90%) lopen het dan ook al in hun kindertijd op. Hoewel iemand de ziekte maar één keer kan krijgen, komt soms tweede keer voor in lichte vorm of een secundaire infectie die de naam gordelroos draagt. Gevaarlijk is de ziekte alleen voor mensen die een slecht functionerend immuunsysteem hebben, bijvoorbeeld doordat zij geneesmiddelen tegen afstoting van een niertransplantaat slikken. Besmetting treedt meestal op via de luchtwegen. Kinderen die als jonge baby waterpokken doormaken (tot 1 jaar) hebben soms een lichte vorm, omdat zij nog antistoffen van hun moeder meedragen. Ze maken hierdoor echter zelf minder afweer tegen de ziekte en kunnen hem dan later nog eens krijgen, wederom in het algemeen niet hevig.
Het is de vraag of het verstandig is om kinderen uit de buurt van een waterpokkenlijder weg te houden - het is nagenoeg zeker dat zij de ziekte eens zullen doormaken en het is beter de ziekte als kind dan als volwassene te krijgen, aangezien hij bij volwassenen meestal wat erger verloopt. Patiënten zijn al besmettelijk enkele dagen voor de blaasjes zichtbaar worden. Vaccinatie is mogelijk, maar wordt in Nederland nog niet routinematig gedaan. Er gaan stemmen op om deze vaccinatie in Nederland in te voeren, ook in de hoop het vóórkomen en de gevolgen van gordelroos op latere leeftijd te beperken.
Een bijzonder risico lopen (hoog)zwangere vrouwen die als kind geen waterpokken hebben gehad. Het kind loopt dan het risico met waterpokken ter wereld te komen, wat een groot risico voor de baby met zich brengt. De kraamafdeling van een ziekenhuis is derhalve een plek waar kinderen met waterpokken beslist niet thuishoren. Ook kinderafdelingen van ziekenhuizen weren kinderen met actieve waterpokken liever om besmetting van kinderen die ook al een andere ziekte hebben te trachten te voorkomen. Verder kunnen mensen met een verzwakt immuunsysteem (HIV, chemotherapie) beter uit de buurt blijven van waterpokkenlijders, ook als zij de ziekte als kind al gehad hebben.
Het virus dat waterpokken en gordelroos veroorzaakt behoort tot de herpesvirussen en is familie van de verwekker van de koortslip, herpes simplexvirus.
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Chickenpox op Wikimedia Commons.