Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Moerasandoorn
| Moerasandoorn | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Moerasandoorn (Stachys palustris) | |||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||||
| Stachys palustris L. (1753) |
De moerasandoorn oftewel moerasandoren oftewel waterandoorn oftewel Stachys palustris is een vaste plant die tot de lipbloemenfamilie (Lamiaceae) behoort. De moerasandoorn geeft een onaangename geur af bij kneuzing.
De 60-80 cm hoge plant komt voor op vochtige standplaatsen, zoals rivieroevers, langs beken en sloten of in bouwland. De plant verspreidt zich vegetatief met dunne wortelstokken waar aan het eind witte knolletjes zitten vergelijkbaar met aardappel. De knolletjes werden vroeger wel gegeten. De behaarde, holle stengel is vierkantig. De tot 15 cm lange, sterk behaarde, getande bladeren zijn tamelijk smal lancetvormig tot langwerpig-ovaal en aan de voet enigszins hartvormig. De bladeren zijn tegenoverstaand en de bovenste zittend.
De plant heeft 1,2-1,5 cm lange, purperen bloemen, waarvan de onderlip vaak roodachtig gevlekt is. Soms komen ook planten met witte bloemen voor. De bloemen hebben een zwak aromatische geur en staan met vier tot tien stuks in een schijnkrans. De bloeitijd is van juni tot oktober.
De bloemen worden door vele insecten bezocht, waaronder vliegen, bijen, hommels en vlinders, die zowel voor de nectar als voor het stuifmeel komen.
De glimmende, donkerbruine vruchten zijn nootjes en ongeveer 2,5 mm lang.
Bijzonderheden
Vroeger werd de plant gebruikt als geneesmiddel voor sneden en wonden. De bladen hebben ontsmettende eigenschappen. Ook werd de wortel gebruikt voor oppervlaktebehandeling bij kneuzingen.
Namen in andere talen
- Duits: Sumpf-Ziest, Schweins-Rübe
- Engels: Marsh Woundwort, Marsh Hedge Nettle
- Frans: Epiaire des marais
Externe link
- Moerasandoorn (Stachys palustris) op SoortenBank.nl (gebaseerd op de 22e, voorlaatste, druk van de Heukels)
Vrije mediabestanden over Stachys palustris op Wikimedia Commons