Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Ultrageluid
Ultrageluid oftewel ultrasound oftewel ultrasoon geluid is geluid waarvan de frequentie te hoog is om gehoord te worden door het menselijk oor. Het ultrasone geluidsgebied begint vanaf ongeveer 20 kilohertz en loopt tot 500 megahertz. Vanaf 20 kHz wordt de gehoordrempel van een mens, dat is het geluidsniveau dat iemand nog net kan horen, erg hoog.
Sommige dieren, bijvoorbeeld honden, dolfijnen en enkele insecten kunnen geluid dat voor mensen niet hoorbaar is, nog wel horen. Zij hebben een veel lagere gehoordrempel bij de hoge frequenties. Het beste gehoor voor ultrageluid hebben ongetwijfeld de vleermuizen die zelf - evenals dolfijnen - ultrageluid produceren voor het vangen van hun prooi en het zich oriënteren met behulp van echolocatie.
In 2005 is aangetoond dat muizen zingen en giechelen met zeer hoge toonhoogte.
Ultrasoon geluid heeft vele toepassingen, bijvoorbeeld in de industrie, maar ook in de medische wereld. Daar wordt ultrageluid gebruikt voor het maken van een echo van het menselijk lichaam. Met ultrageluid, dat doordringt in zachtere weefselstructuren en gereflecteerd wordt aan harde, zoals botweefsel, kunnen namelijk de zachte delen binnen het lichaam zichtbaar gemaakt worden, waardoor dit een aanvulling vormt op de mogelijkheden van een röntgenfoto.
Ultrasoon reinigen is een manier om een te reinigen voorwerp onder te dompelen in een vloeistof, waar ultrasone trillingen aan worden toegevoerd. Deze techniek wordt gebruikt om juwelen, lenzen, horloges en medische of tandtechnische instrumenten te reinigen.
In de tandheelkunde worden ook ultrasone trillingen gebruikt voor het verwijderen van tandsteen.
Een toepassing van ultrageluid was in een afstandsbediening van televisies en videorecorders in de jaren 70 van de 20e eeuw. Tegenwoordig gebruikt men hiervoor veelal infrarood licht. Sommige lantaarnpalen, portiekverlichting en verlichting aan sommige rijtjeswoningen worden ook geschakeld door middel van ultrageluid.
Ultrageluid en computernetwerken
Binnen computernetwerken gebruikt men ook ultrageluid (dan meestal ultrasound genoemd), door data om te vormen tot ultrageluid en vice versa, om het o.a. ook via internet te communiceren met andere computers. Op lokaal niveau wordt ultrageluid ook verstuurd en ontvangen middels de elektrische installatie (stopcontact), waarbij bijvoorbeeld hardware bediend kan worden, maar in sommige situaties (hangt af van de aarding van 1, 2 of 3 woningen) ook misbruik gemaakt kan worden van de computer bij de buren. Ook zijn situaties bekend waarbij het ultrasound door het netwerk van gietijzeren regenwaterafvoeren, die onder meerdere woningen lopen maar veelal niet meer gebruikt worden, wordt gecommuniceert. Daarbij worden meestal ook signalen als FireWire (IEEE 1394), Wi-Fi (IEEE 802.11), VoIP, Bluetooth, IPhone en andere draadloze verbindingen misbruikt, en meestal niet herkend door anti-virusprogramma's vanwege dat het als onderdeel van het systeem wordt gezien. Daarbij kunnen zelfs programma's worden geupdate middels Windows.
Ultrasone detectie
Bij (meestal grotere) elektrische installaties en systemen gebruikt men ook ultrasound om de allerkleinste storingen te localiseren, waarbij het volledige systeem (inclusief de inbegrepen apparatuur) gedetecteerd wordt. In principe is dit om storingen te verhelpen of zelfs voorkomen, echter kan een exact beeld van de situatie verkregen worden van alle aanwezige elektrische onderdeeltjes en componenten. Ook kan men met dit systeem lekkages in gas- en waterleidingen detecteren. Men zou dit ook kunnen misbruiken (hackers enz.) door het volledig verkregen signaal betreffend alles nogmaals langs de elektrische installatie te sturen om zo een dubbel signaal te verkrijgen, om bijvoorbeeld een niet-te-achterhalen toegang (spookgebruiker) te verschaffen tot computernetwerken enz.
Hoogspanningskabels
Bij hoogspanningsmasten (hoogspanningstransformatoren) gebruikt men ook ultrageluid voor het detecteren van overspringende elektriciteitsvonken (veelal preventief).