Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Toponymie van Sint-Margriet Houtem
| Toponymie van Sint-Margriet Houtem | ||
| Postkaart met de kerk van Sint-Margriet rond 1900 | ||
| Postkaart met de kerk van Sint-Margriet rond 1900 | ||
| Oorspronkelijke titel | ||
| Auteur(s) | Paul Kempeneers | |
| Land | België | |
| Taal | Nederlands | |
| Reeks/serie | Tijdschrift Oost-Brabant | |
| Onderwerp | Plaatsnamen van Budingen | |
| Genre | Geschiedkunde | |
| Uitgever | De Koninklijke Oost-Brabantse Werkgemeenschap | |
| Uitgegeven | 2006 | |
| Pagina's | 128 | |
Het boek Toponymie van Sint-Margriet Houtem, een geschiedkundige en toponymische studie, is een wetenschappelijk werk over Sint-Margriet Houtem (een deelgemeente van Tienen), geschreven door de plaatsnaamkundige dr. fil. Paul Kempeneers. Het boek van 128 pagina's is in 2006 verschenen als 3e nummer van het tijdschrift Oost-Brabant.
In 1987 verscheen over Tienen het boek "Tiense Plaatsnamen" in twee delen en in 1999 het driedelige werk "Thuis in Thienen". Kempeneers vergat de deelgemeenten niet. Hij beschreef immers uitvoerig de gemeente Bost in zijn boek over Hoegaarden. Verder verschenen systematisch: Hakendover, Goetsenhoven, Oorbeek, Kumtich, Oplinter, en Sint-Margriet Houtem met een deel over Bunsbeek. Later is nog het boek Toponymie van Vissenaken verschenen, waarmee de auteur rond is met de toponymische en geschiedkundige studies over Tienen en zijn deelgemeenten.
Inhoud
Zoals in zijn andere toponymische werken bespreekt de schrijver de plaatsnamen in rubrieken.
Vooreerst wordt Houtem gesitueerd ten opzichte van zijn buurgemeenten en als deel van de stad Tienen. Vervolgens komen de nederzettingsnamen aan bod. Houtem of de woning in het hoogstammig bos is betrekkelijk jong. Veel ouder is de benaming van het gehucht IJzeren, dit is de nederzetting aan de Isara, de voorhistorische naam van de huidige Genovevabeek. IJzeren verwijst naar een zeer vroege bewoning, vele honderden jaren voor de geboorte van Christus. In de volgende hoofdstukken besteedt de auteur aandacht aan de waterlopen en het reliëf van Houtem, aan de bossen, de namen voor gras- en akkerlanden, de kerkelijke en burgerlijke gebouwen, de namen voor wegen en voetpaden.
Deze namen dragen soms een boeiende geschiedenis met zich mee. Rechts van het altaar in de Sint-Margrietkerk ligt een merkwaardige grafsteen, wellicht de meest cynische van België. De oude bewoner van het Schelkenshof was kanselier Jan van Houtem, een man van macht en aanzien in half Europa rond 1500. Kempeneers ontcijfert voor ons de Latijnse tekst rondom de steen. De in ongenade gevallen kanselier bekijkt zichzelf, nu hij daar dood ligt, ontdaan van al zijn luister.
Extracten
- De heilige Margriet
De legende maakt de H. Margareta of Sint-Margriet tot de vrouwelijke evenknie van Sint-Joris. Ze ondergaat dezelfde martelingen, in dezelfde volgorde en ook de draak is haar attribuut (C. Claeys, in: BF 1981, 283-286). Margareta was de dochter van de heidense priester Theodosius en werd omstreeks 305 in Antiochië vermoord. Aangezien de moeder kort na Margareta's geboorte stierf, werd het meisje aan een voedster toevertrouwd, die haar christelijk opvoedde ...
- De Kapel van Stok
De inwoners van het gehucht Stok leefden erg afgezonderd en gingen zelden naar de mis. Toen Alexander Rotarius er op 26 juni 1609 op visitatie ging, hoorde hij dat de inwoners vroeger "nogal ruw" waren. Hij meende dat ze zelden naar de mis gingen en was ervan overtuigd dat de huidige pastoor er niet de man voor was om hen te leiden naar de weg des heils ...
Externe links
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)