Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Station Leiden Centraal
| Leiden Centraal | ||
| ||
| Station Leiden Centraal (Centrumzijde) | ||
| Plaats | Leiden | |
| Opening | 17 augustus 1842 | |
| Perronsporen | 6 (w.o. 2 kopsporen) | |
| Perrons | 3 | |
| Vervoerder(s) | NS | |
| Reizigers | 64.712 (2012)[1] per dag | |
| Coördinaten | 52°09′59″N 4°28′56″E | |
| Externe link | NS-stationsinformatie | |
  | ||
Station Leiden Centraal is het grootste spoorwegstation in de Zuid-Hollandse stad Leiden (aan de zuidoostelijke kant van de stad ligt station Leiden Lammenschans en aan de zuidwestelijke kant, op de grens van de gemeenten Leiden en Voorschoten, ligt station De Vink).
Geschiedenis
Het eerste station Leiden werd geopend op 17 augustus 1842 aan de Oude Lijn, de eerste spoorlijn van de HIJSM. Het oorspronkelijke stationsgebouw werd in 1879 vervangen door een nieuw gebouw van D.A.N. Margadant.
In 1955, toen de spoorlijn omhoog werd gebracht, werd het station van Margadant vervangen door een ander gebouw, ontworpen door H.G.J. Schelling. Het werd gekenmerkt door een grijze betonnen bouw, die in die jaren ook werd toegepast bij de stations van Arnhem, Enschede, Hengelo en Zutphen. Er waren veel pilaren in de hal en de gangen. Via een trap kon de hoofduitgang bereikt worden. Na de komst van de Schiphollijn werd het station te klein voor het steeds groeiende aantal reizigers, vooral de hal en de tunnel naar de perrons. Voor het doorgaande autoverkeer, dat direct voor het station langs reed, werd in de vroege jaren negentig een tunnel aangelegd.
Huidig station
Het huidige stationsgebouw van architect Harry Reijnders is het vierde en werd in 1996 opgeleverd. Het bestaat uit witte vakwerkconstructies. Kenmerkend is de entree, bestaande uit een gebogen witte schelp. Aanvankelijk werd bij de hoofdingang een grote, aparte ruimte voor de kaartverkoop geopend. Met de komst van de kaartautomaten in de stationshal blijkt deze ruimte, die door het hoge plafond maar moeilijk te verwarmen was, grotendeels overbodig. De vloer van het station bestond oorspronkelijk uit wit en lichtblauw gekleurde tegels. Hoewel deze vloer een lichte aanblik gaf, bleken de eerste problemen al snel: bij nat weer werd de tegelvloer snel glad. In het voorjaar van 2009 kwam er een nieuwe vloer, bestaande uit de standaard grijze vloertegels, zoals die tegenwoordig gebruikt worden bij vervanging van vloeren of nieuwbouw van stations. Door lekkages komt geregeld water op de vloer terecht. Wat dit betreft was het oude station beter: op de grauwe betonnen vloer kon men eenvoudigweg niet uitglijden.
Tegen het einde van de 20e eeuw waren er twee grote spoorweguitbreidingen rond Leiden.
- Door de Schiphollijn, die na de indienststelling van de Ringspoorbaan in 1986 een tweede verbinding gaf met Amsterdam Centraal, werd Leiden een belangrijk spoorwegknooppunt met veel overstappende reizigers.
- Door het drukke treinverkeer op de Schiphollijn was het traject Leiden - Den Haag een flessenhals geworden, zodat het viersporig werd gemaakt. Hierdoor werd een spooruitbreiding van het station noodzakelijk, die in 1995 werd uitgevoerd.
Sinds de verbouwing bestaat het station uit een perron met twee kopsporen 1 en 2, twee eilandperrons met de sporen 4 en 5 (centrumzijde) resp. 8 en 9 (zeezijde) en vier niet-perronsporen 3, 6, 7 en 10. Het eilandperron aan de zeezijde werd in westelijke richting opgeschoven. Daardoor kwam er ruimte om het doorgaande middenspoor te verdubbelen tot de sporen 6 en 7, zodat internationale treinen - de Beneluxtrein, die sinds 1998 hier niet meer stopte, en later ook de Thalys - konden passeren. De twee eilandperrons zijn zodanig verlengd dat twee achter elkaar staande treinen ieder apart kunnen worden afgehandeld, dankzij wisselverbindingen met de aangrenzende sporen (overloopwissels). Hierdoor stoppen sommige treinen aan de noordkant van het station buiten de overkapping, op afstand van de trappen, de liften en de centrale stationshal.
Toen het nieuwe station werd geopend claimde de gemeente dat haar station, in reizigersaantallen het vijfde van Nederland, recht had op de aanduiding Centraal station. NS besloot toen de vijf stations met de grootste reizigersaantallen (Amsterdam CS, Utrecht CS, Den Haag CS, Rotterdam CS en Leiden) de toevoeging 'Centraal' te geven. In 1997 werd het station Leiden Centraal gedoopt.
Aan de voorzijde (centrumzijde) van het station bevinden zich een busstation en de taxibrug met daaronder een verdiepte fietsenstalling. Het doorgaande autoverkeer wordt hier onderlangs geleid in de in 1997 geopende Stationspleintunnel. Aan de achterzijde (zeezijde) is een verdiepte (gratis) bewaakte fietsenstalling met ruimte voor ruim 2.000 fietsen.
Aanpassingen voor de OV-chipkaart
Het is een station met poortjes. In 2007 zijn de poortjes geplaatst. Het OV-chipkaartgebied bestaat uit de perrons en het grootste deel van de stationstraverse met winkels en horeca. De kaartautomaten, de lokettenhal en een aantal winkels vallen er buiten. De poortjes staan open.
De gemeente Leiden, die de stationstunnel ziet als een belangrijke voetgangersverbinding tussen het centrum en het stadsdeel achter het station (met onder meer het Leids Universitair Medisch Centrum en het Level-gebouw), heeft bezwaar gemaakt tegen de voorgenomen afsluiting met poortjes voor niet-reizigers. De NS heeft verplaatsing van de poortjes naar onderaan of bovenaan de trappen onderzocht, maar deze plaatsen bleken niet geschikt.[2] De NS biedt wel een gratis passagerecht, maar men zal als borg een instaptarief van € 20 moeten betalen. Bij een langer verblijf dan zestig minuten is men dit bedrag kwijt. Op 29 augustus 2011 heeft de gemeente besloten op te treden tegen de poortjes omdat ze zonder vergunning zijn neergezet en omdat het bestemmingsplan aangeeft dat de stationshal een voetgangerstraverse is.[3] De poorten zullen in de loop van 2015 gesloten worden ondanks protesten.[4]
Proefstation Leiden
In 2007 werd station Leiden Centraal een proefstation voor de nieuwe "wereldstations" van de Nederlandse Spoorwegen. Op het station werden ideeën daarvoor beproefd. Leiden Centraal moest hiervoor worden verbouwd en dit was eind 2009 gereed. Niet iedereen toonde zich enthousiast over de verbouwingsplannen. De gemeente Leiden liet de bouw zelfs korte tijd stilleggen omdat vergunningen ontbraken. De bezwaren van de architect van het gebouw, Harry Reijnders, waren fundamenteler en richtten zich vooral tegen de versmalling van de centrale hal.[5]
RijnGouwelijn
Door wijzigingen in het politieke beleid en doordat de bekostiging niet rond kwam, wordt de RijnGouwelijn, een lightrailverbinding van Gouda naar Katwijk/Noordwijk via Leiden Centraal, niet aangelegd.
Knooppunt
Station Leiden Centraal is een knooppunt van openbaar vervoerverbindingen.
De intercity op de wisselende informatiezuil is niet meer kloppend. Deze intercity stopt nu ook op een aantal kleinere stations, zoals Laan van N.O.I. en Schiedam Centrum. Het beginpunt is Diemen (noord) en/of Amsterdam Centraal of Lelystad Centrum. Het eindpunt is bijna altijd Vlissingen en soms Roosendaal. Deze trein wordt afgewisseld door een trein die ook naar Lelystad Centrum gaat, maar dan via Amsterdam-Rai, Diemen-Zuid, Weesp en vele andere (tussengelegen) stations. Via deze lijn komt men gemakkelijk in de Bijlmermeer, in Amsterdam-Zuidoost, via Diemen-Zuid en dan enkele metro- of bushaltes. Het eindpunt aan de andere richting is Den Haag Centraal. Deze informatie is hieronder ook te zien in het schema en het andere deel van de informatie is slechts te zien als "Schiphollijn", de tweede regel bij "Spoorlijnen".[6]
Spoorlijnen
Er komen de volgende spoorlijnen samen:
- de Spoorlijn Amsterdam - Rotterdam ("Oude Lijn"): Amsterdam Centraal / Hoorn – Haarlem - Leiden - Den Haag HS – Rotterdam Centraal en verder;
- de Spoorlijn Weesp - Leiden ("Schiphollijn"): Amsterdam / Weesp – Schiphol – Leiden – Den Haag Centraal / Rotterdam Centraal en verder;
- de Spoorlijn Woerden - Leiden: Leiden – Alphen aan den Rijn – Utrecht / Gouda.
Het station wordt in de dienstregeling 2015 door de volgende treinseries bediend:
| Serie | Treinsoort | Route | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|
| 700 | Intercity | Schiphol – Hilversum – Amersfoort – Zwolle – Groningen | Stopt tussen Zwolle en Groningen op alle stations. Vleugeltrein 10700 Zwolle – Leeuwarden. |
| 1400 | Intercity | Utrecht Centraal – Amsterdam Centraal – Schiphol – Leiden Centraal – Den Haag HS – Rotterdam Centraal | Nachtnet. De treinserie 21400 voor de trajectverlengingen Rotterdam Centraal – Eindhoven en Utrecht Centraal – Eindhoven rijden uitsluitend in de nachten volgend op vrijdag en zaterdag. |
| 2100 | Intercity (NS) | Amsterdam Centraal – Haarlem – Leiden Centraal – Den Haag Centraal | Rijdt alleen tijdens de spits van maandag t/m donderdag. |
| 2200 | Intercity (NS) | Amsterdam Centraal – Amsterdam Sloterdijk – Haarlem – Leiden Centraal – Den Haag HS – Delft – Schiedam Centrum – Rotterdam Centraal – Dordrecht – Roosendaal – Vlissingen | Rijdt op weekdagen overdag tweemaal per uur: eenmaal tussen Roosendaal en Vlissingen alleen stoppend te Bergen op Zoom, Goes en Middelburg, en eenmaal stoppend op alle stations daar; deze laatste vormt op weekdagen overdag een scheve halfuursdienst met serie 6100. |
| 2600 | Intercity | Den Haag Centraal – Leiden Centraal – Schiphol – Amsterdam Centraal | |
| 4300 | Sprinter | Den Haag Centraal – Leiden Centraal – Schiphol – Weesp – Almere Centrum – Almere Oostvaarders ( – Lelystad Centrum) | Rijdt alleen 's avonds en zondags van/naar Lelystad |
| 6300 | Sprinter | Den Haag Centraal – Leiden Centraal – Haarlem | |
| 8800 | Intercity | Leiden Centraal – Alphen aan den Rijn – Woerden – Utrecht Centraal | |
| 12600 | Intercity (NS) | Groningen – Assen – Zwolle – Lelystad Centrum – Almere Centrum – Amsterdam Centraal | Een trein op vrijdag- en zaterdagnacht in de richting van Amsterdam Centraal. |
| 12700 | Intercity | Rotterdam Centraal – Utrecht Centraal – Amersfoort – Zwolle – Leeuwarden | Spitsverdubbeling van treinserie 700. |
| 19500 | Sprinter | Leiden Centraal – Alphen aan den Rijn – Gouda | Rijdt alleen in de spits |
Galerij
-
Aangekomen sprinter uit de richting Schiphol, op Leiden Centraal, 11 juli 2015 16:25
-
Achterzijde stationshal
-
Busstation Leiden Centraal met een net aankomende internationale trein boven
-
Perronnen voor stads- en streekbussen en dergelijke
-
Informatiebalie, nabij de plaats waar vroeger de loketten waren (nu winkels)
-
Interieur sprinter Weesp - Den Haag Centraal (via Leiden)
-
OV-chip poortjes en een nieuwe trap / bovenverdieping
-
Sprinter met informatiebord met bestemmingen
-
Achterzijde station met omringende gebouwen station en stadsbus 4, die stopt bij de halte "Achterzijde station / LUMC"
-
Informatiekaarten op een perron met vertrektijden voor alle richtingen en een spoorkaart van Nederland.
-
Toegangspoortjes voor de OV-chip. Men kan hier vrij doorheen lopen om naar de winkels te lopen of naar de andere zijde van het station, richting het ziekenhuis (LUMC).
-
Trap naar spoor 8 en 9. Aan de andere zijde is een roltrap en in het midden van de hal een lift naar deze sporen/perronnen
-
Sprintertrein in aankomst richting Leiden Centraal en verder (Schiphollijn)
-
Digitaal scherm met snelheid en temperatuur, afgewisseld door reisinformatie
-
Vertrekkende sprinter (Schiphollijn), naar eindpunt Den Haag Centraal
-
Voorzijde station. De tekst is niet helemaal te zien door de grote bomen vol bladeren.
.jpg)
_naar_eindpunt_Den_Haag_CS.jpg)
Buslijnen
Station Leiden Centraal is een centraal knooppunt van een groot aantal bussen van het stads- en streekvervoer. In het busstation hebben de buslijnen geen vast vertrekperron. De vertrekplaats wordt door een dynamisch reizigersinformatiesysteem toegewezen en aangeduid op grote vertrekstaten. De exploitatie van bijna alle lijnen is in handen van Arriva. De lijn 43 wordt door Veolia Transport Nederland geëxploiteerd, lijn 45 wordt geëxploiteerd door Arriva en Veolia.
De volgende lijnen komen bij het Centraal station:
Externe links
- Meer informatie over station Leiden Centraal op ns.nl
- Plattegrond omgeving station Leiden Centraal
- Station Leiden op Stationsweb
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Spoorwegstations in Zuid-Holland |
|---|
|
Alphen aan den Rijn · Arkel · Barendrecht · Bodegraven · Boskoop · Capelle Schollevaar · Delft · -Zuid · Dordrecht · -Stadspolders · -Zuid · Gorinchem · Gouda · -Goverwelle · Den Haag Centraal · -HS · -Laan van NOI · -Mariahoeve · -Moerwijk · -Ypenburg · Hardinxveld-Giessendam · Hillegom · Hoek van Holland Haven · -Strand · Leerdam · Leiden Centraal · -Lammenschans · Maassluis · -West · Nieuwerkerk a/d IJssel · Rijswijk · Rotterdam Centraal · -Alexander · -Blaak · -Lombardijen · -Noord · -Stadion · -Zuid · Sassenheim · Schiedam Centrum · -Nieuwland · Sliedrecht · Vlaardingen Centrum · -Oost · -West · De Vink · Voorburg · Voorhout · Voorschoten · Waddinxveen · -Noord · Zoetermeer · -Oost · Zwijndrecht · Toekomstige stations: Bleizo ·
|
