Schrift

Een schrift is een systeem om taal grafisch weer te geven: het is een methode om een boodschap vast te kunnen leggen en over een afstand (in plaats én tijd) te kunnen vervoeren.

• voor een andere betekenis van schrift zie schoolschrift

Geschiedenis

Duizenden jaren geleden kwamen de eerste culturen tot bloei. Mensen trokken niet meer rond achter de dieren aan, maar vingen en domesticeerden dieren, en verbouwden groenten en andere gewassen. Dit bracht veel veranderingen met zich mee. Mensen gingen niet én vee hoeden én groenten verbouwen. Dus gingen ze handelen. Al gauw bleek het handig te zijn als je kon onthouden wat je had verhandeld. Zo ontstonden de schriften.

Vermoedelijk ontstond het schrift zo'n 5.000 tot 6.000 jaar geleden in Soemerië en later in zeer uiteenlopende gebieden van de wereld, zoals Egypte, de Indusvallei en China en (tussen 1.200 en 400 v. Chr.) ook in Meso-Amerika. Waarschijnlijk is het schrift verspreid van Soemerië naar de Indusvallei en naar Egypte. Aangenomen wordt dat het Chinese schrift onafhankelijk daarvan is uitgevonden.

Schrijven als proces

Schrijven is een van de manieren waarop taal kan worden gebruikt. Taalgebruik is namelijk gebaseerd op het vermogen geschreven of gesproken taal te begrijpen of te produceren. Bij schrijven gaat het om het produceren van geschreven woorden en zinnen. Hierbij wordt een woord uit het mentale lexicon (een soort mentaal woordenboek) opgediept, en vervolgens via een aantal tussenstappen (analyse van respectievelijk de woordbetekenis, de visuele woordvorm, opstellen van een schrijfplan) in een geschreven woord omgezet. Mogelijk wordt, net als bij het lezen, bij het schrijven soms gebruik gemaakt van een indirecte of fonologische route, d.w.z. dat het woord eerst innerlijk wordt uitgesproken en daarna wordt vertaald naar een orthografische code (de visuele woordvorm). Kunnen schrijven hangt samen met kunnen spellen, d.w.z. weten uit weke letters een woord is samengesteld en/of de fonemen van gesproken taal kunnen omzetten in grafemen. Bij schrijfstoornissen, samengevat met de term agrafie zijn twee varianten te onderscheiden: fonologische en lexicale agrafie. In het eerste geval heeft men vooral moeite met het spellen en schrijven van verzonnen woorden (er is een probleem met de fonologische route), in het tweede geval juist bij spellen en schrijven van bestaande worden (er is een probleem met de directe route).

Soorten en verwantschap

Men kan schriften naar het gekozen weergaveprincipe in drie typen verdelen: logografisch of beeldschrift, syllabisch of lettergrepenschrift en alfabetisch schrift.

Het schrift werd gebruikt om gebeurtenissen en handelsovereenkomsten op te schrijven. Het is hierdoor een belangrijke bron voor de geschiedenis van volkeren en culturen.

Sommige schriften lijken op elkaar. Dit komt doordat volkeren ze van elkaar hebben overgenomen. Zo lijken zowel het Latijnse als het Cyrillische alfabet sterk op het Oudgriekse omdat de Romeinen en de Oost-Europeanen het van de Grieken hebben overgenomen en aan eigen behoeften aangepast.

Ook in de vele Indiase alfabetten is verwantschap te ontdekken, omdat ze veelal gebaseerd zijn op het klassieke devanagari-alfabet, waarin de heilige taal Sanskriet als eerste werd geschreven.

Zelfs gebarentalen kunnen geschreven worden. Het meest bekende gebarenschrift is SignWriting. Voor blinden en slechtzienden is het brailleschrift ontwikkeld dat een blinddruk is.

Zie ook

• Alfabet
• Hiëroglief
• Spijkerschrift
• Proto-Sinaïtisch
• Hiëroglyfenhettitisch
• De Heilige Schrift is een uitdrukking die door veel christenen wordt gebruikt als synoniem voor de Bijbel.
• Bibliotheek en museum van de gastronomie, dit werkt samen met het Museum Postes Restantes dat o.a. een collectie over het schrift heeft
• wikiquote:schrijven

  Citaten van of over schrijven op Wikiquote

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties: