Samoa

Independent State of Samoa Samoa i Sisifo
(Details)
Samoa
Basisgegevens
Officiële landstaal	Engels, Samoaans
Hoofdstad	Apia
Regeringsvorm	Parlementaire democratie (hoofdmanschap)
Religie	Christelijk 99,7%
Oppervlakte	2.831 km²  (0,3% water)
Inwoners	179.186 (2006) 219.998 (2009) ()
Overige
Volkslied	Banner of freedom
Munteenheid	Tala (WST)
UTC	+13
Nationale feestdag	1 juni
Web | Code | Tel.	.ws | WSM | 685

Samoa, officieel de Onafhankelijke Staat Samoa en tot 1997 West-Samoa, is een eilandrepubliek in Polynesië. Het land omvat het westelijk gedeelte van de Samoa-eilanden; het oostelijke deel is het Amerikaanse territorium Amerikaans-Samoa. Voorts wordt Samoa omringd door de Tokelau-eilanden in het noorden, Tonga in het zuiden en Wallis en Futuna in het westen.

Samoa werd in 1962 onafhankelijk van Nieuw-Zeeland. Het land telt circa 220.000 inwoners (2009), verspreid over een landoppervlak van 2831 vierkante kilometer.

Geschiedenis

Samoa werd in 1722 ontdekt door de Nederlander Jacob Roggeveen.

De hele 19e eeuw werden delen van het Koninkrijk Samoa opgeëist door zowel het Verenigd Koninkrijk, Duitsland als de Verenigde Staten. Toen koning Malietoa Laupepa in 1898 stierf, werd hij opgevolgd door Malietoa Tooa Mataafa. De VS en het VK steunden echter Malietoa Tanu, de zoon van Laupepa. Amerikaanse en Britse schepen bombardeerden Apia op 15 maart 1899.

In de Samoa Tripartiete Conventie werd besloten om de eilandengroep te verdelen. Het Verenigd Koninkrijk nam de Salomonseilanden, en de Verenigde Staten kregen Amerikaans-Samoa. Duitsland ging het westelijk deel, de huidige staat Samoa, besturen onder de naam Duits-Samoa (1900 - 1914). De monarchie werd als gevolg van deze conventie afgeschaft. Vanaf 1908 begonnen verschillende groeperingen zich tegen de Duitse overheersing te keren.

Na de uitbraak van de Eerste Wereldoorlog, in augustus 1914, viel Nieuw-Zeeland Duits-Samoa binnen. Duitsland weigerde de eilanden op te geven, maar de eilanden waren op geen enkele manier verdedigd. Nieuw-Zeeland bezette Duits-Samoa zonder één schot te vuren.

Nieuw-Zeeland bleef de eilanden bezetten gedurende de rest van de Eerste Wereldoorlog. Na het Verdrag van Versailles kreeg het land een mandaat over de gebieden, en na de Tweede Wereldoorlog een trustschap van de Verenigde Naties.

Samoa werd officieel onafhankelijk op 1 januari 1962, en was daarmee de eerste onafhankelijke Polynesische staat van de 20e eeuw.

In 1997 werd de landsnaam gewijzigd van West-Samoa naar Samoa. Amerikaans-Samoa veroordeelde deze beslissing omdat volgens hen "de naamsverandering haar identiteit beschadigde".

Datumgrens

Lange tijd was Samoa het land waar het laatste Nieuwjaar werd gevierd, namelijk om 12:00 uur Nederlandse tijd. Het eiland besloot echter om per 29 december 2011 over te stappen van de oostelijke naar de westelijke kant van de datumgrens. Dit betekent dat er een dag werd overgeslagen: 30 december kwam dat jaar op Samoa niet voor, want na 29 december 2011 volgde direct 31 december 2011. Deze wijziging vergemakkelijkte het zakendoen met de voornaamste handelspartners Australië en Nieuw-Zeeland, die beide al aan de andere kant van de datumgrens liggen. Op 1 januari was Samoa daarom het eerste land dat met vuurwerk het nieuwe jaar in schoot.

In 1892 had Samoa juist daggrens van west naar oost verplaatst teneinde de handel met de Verenigde Staten te bevorderen. Dat gebeurde op 4 juli; Samoa vierde die dag tweemaal de dag van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring.

Bestuurlijke indeling

Samoa bestaat uit in totaal elf itūmālō (districten), te weten:

1. Tuamasaga (Afega)
2. A'ana (Leulumoega)
3. Aiga-i-le-Tai (Mulifanua)¹
4. Atua (Lufilufi)²
5. Va'a-o-Fonoti (Samamea)
6. Fa'asaleleaga (Safotulafai)
7. Gaga'emauga (Saleaula)³
8. Gaga'ifomauga (Safotu)
9. Vaisigano
10. Satupa'itea (Satupa'itea)
11. Palauli (Vailoa i Palauli)

¹ incluis de eilanden Manono, Apolima en Nu'ulopa
² incluis de Aleipata eilanden en Nu'usafe'e eiland
³ incluis enkele enclaves in Upolu (Salamumu en de Leauvaa dorpen)

Demografie

Volgens het CIA World Factbook heeft Samoa een bevolking van 182.265 waarvan 92,6% Polynesisch, 7% Euronesianen (deels Polynesisch, deels Europees bloed) en 0,4% Europees. De meeste Europeanen in Samoa zijn Duits van origine.

Religie

In 2001 was ongeveer 98% van de inwoners van Samoa christen. Deze zijn verdeeld over veel verschillende kerken waaronder Congregationalisten (35,5%), Rooms-katholieken (19,6%), Methodisten (15%), Mormonen (12,7%), Assemblies of God (6,6%), zevendedagsadventisten (3,5%), andere christenen (4,0%), Worship Centre (1,3%), onbenoemd (0,8%) (2001). In 1963 werd Malietoa Tanumafili II staatshoofd (O le Ao o le Malo, wat zoveel betekent als "hoofdman van de regering"), de eerste heerser die volgeling is van het Bahá'í-geloof. Hij overleed op 12 mei 2007. Op dat moment was hij met 94 jaar het oudste staatshoofd ter wereld. Hij was staatshoofd voor het leven. Zijn opvolger, Tufuga Efi werd staatshoofd op 16 juni 2007 en is voor 5 jaar gekozen. Nabij Apia bevindt zich een Bahá’í Huis van Aanbidding, dat door Malietoa Tanumafili II is ingewijd in 1984.

Geografie

Samoa is gelegen aan de oostkant van de Datumgrens en ten zuiden van de evenaar, ongeveer halverwege Hawaï en Nieuw-Zeeland, in de Polynesische regio van de Stille Oceaan. Het eiland heeft besloten om 29 december 2011 over te stappen van de oostelijke naar de westelijke kant van de datumgrens. De reden hiervan is het vergemakkelijken van zaken doen met de voornaamste handelspartners Australië en Nieuw-Zeeland.

Het totale landoppervlak is 2934 km² en bestaat uit de twee eilanden Upolu en Savai'i die 99% van het landoppervlak van Samoa beslaan, en acht kleinere eilandjes: de drie eilanden in de Straat van Apolima (Manono, Apolima en Nu'ulopa), de vier Aleipata eilanden een eindje ten oosten van Upolu (Nu'utele, Nu'ulua, Namua, en Fanuatapu), en het eilandje Nu'usafe'e (kleiner dan 0,01 km² in oppervlakte en ongeveer 1,4 km van de zuidkust van Upolu verwijderd)

Het hoofdeiland Upolu herbergt bijna driekwart van de Samoaanse bevolking, en de hoofdstad is Apia. Het klimaat is tropisch, met een gemiddelde jaarlijkse temperatuur van zo'n 26,5 °C, en een regenseizoen van november tot april. Savai'i daarentegen is het grootste eiland van Samoa en het zes na grootste eiland van Polynesië. Het inwoneraantal van Savai'i is 42.000.

Trivia

• Sinds maandag 7 september 2009 wordt er links gereden. Ondanks protesten van burgers en ondernemingen, is deze maatregel toch doorgevoerd door de regering. De regering wilde de invoer van auto's uit Australië en Nieuw-Zeeland vergemakkelijken, waar vele inwoners van de eilandstaat familieleden hebben en waar het verkeer links rijdt.

• Prins Pita, prins van Samoa, heeft in 2009 aan het Nederlandse programma Coming to Holland: Prins zoekt Vrouw meegedaan.

• Ondanks het lage inwonersaantal is het nationale rugbyteam van wereldniveau. Sinds 1991 hebben ze aan elk wereldkampioenschap rugby meegedaan.

Externe link

• Samoa news

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Samoa op Wikimedia Commons.

Gemenebest van Naties (voorheen: Britse Gemenebest)

Mandaatgebieden van de Volkenbond 1920-1945

Landen en gebieden in Oceanië

Onafhankelijke landen: Australië · Fiji · Indonesië* · Kiribati · Marshalleilanden · Micronesia · Nauru · Nieuw-Zeeland · Oost-Timor** · Palau · Papoea-Nieuw-Guinea · Salomonseilanden · Samoa · Tonga · Tuvalu · Vanuatu Andere gebieden in Oceanië: Amerikaans-Samoa · Cookeilanden · Frans-Polynesië · Guam · Hawaï · Nieuw-Caledonië · Niue · Noordelijke Marianen · Norfolk · Pitcairneilanden · Tokelau-eilanden · Wallis en Futuna Etnologische indeling: Melanesië · Micronesië · Polynesië *: alleen wat betreft Molukken, Noord-Molukken, Papoea, West-Papoea en West-Timor **: afhankelijk van de definitie

13°-15° ZB, 171°-173° W