Rinzai

Rinzai
Japans schilderij van Linji Yixuan (Japans: Rinzai Gigen).
Japans schilderij van Linji Yixuan (Japans: Rinzai Gigen).
Taalvarianten
Vietnamees	Lâm Tế tông
Traditioneel Chinees	臨濟宗
Vereenvoudigd Chinees	临济宗
Hanyu pinyin	línjì zōng
Jyutping	lam4 zai3 zung1
Japans	臨済宗 / Rinzai-shū
Koreaans	임제종

Rinzai of de rinzaischool is een van de drie grote stromingen van de zen binnen het Japans boeddhisme. De sekte vindt haar oorsprong in de 9de eeuw toen ze in China bekend stond onder de naam Linji Yixuan. De stroming werd in Japan geïntoduceerd in 1191 door de Japanse priester Eisai.

Linji (Rinzai)

Linji Yixuan (Japans: Rinzai Gigen, gestorven 866) was een befaamde Chinese Ch'anleraar. Hij was een leerling van Huang-po. Na uitvoerige studie van de boeddhistische soetras en wijsbegeerte richtte hij zich op zijn 25ste op het bereiken van daadwerkelijk inzicht. In de overgeleverde verslagen van zijn onderricht ligt de nadruk op 'schok-methodes' om de leerlingen tot daadwerkelijk begrip van de boeddhistische leer te brengen:

"De meester vroeg aan de non: 'Welkom? Niet welkom?'. De non slaakte een katsu. De meester hield zijn stok omhoog en zei: 'Spreek, spreek!'. De non slaakte een katsu. De meester sloeg haar.

Het zijn deze spectaculaire korte anekdotes die, door ze achter elkaar te plakken, hebben bijgedragen aan het beeld van zenmeesters als paradoxale en wild-meppende mannen. Feitelijk bevatten Rinzai's overgeleverde uitspraken veel referenties aan de boeddhistische leer. Kennis van deze leer maakt de uitspraken een stuk begrijpelijker.

Rinzai-school

China

Zijn school was een van de 'Vijf Huizen' uit de Chinese Tang-periode.

Japan

Rinzai is de Japanse versie van de Chinese Linjischool. Tijdens de Chinese Tang-dynastie (618-907), de klassieke 'Gouden Eeuw' van het Chinese Ch'an, waren er al zenleraren die naar Japan kwamen. Pas tijdens de Japanse Kamakuraperiode (1185-1333) werd zen een aparte school in Japan.

De monnik Myōan Eisai bezocht China in 1168, en vervolgens van 1187-1191. Bij terugkomst vestigde hij in 1191 een tempel in Kyushu. In 1199 vestigde hij tempels in Kamakura en Kyoto. Deze tempels waren Tendai-tempels, waar sterk de nadruk werd gelegd op meditatie, als zijnde een terugkeer naar de essentie van het boeddhisme.

In de 13e en begin 14e eeuw bloeide rinzai-zen in Kamakura en Kyoto, dankzij de steun van het Kamakura Shogunaat. Door Shuho Myocho (Daito Kokushi, 1283-1337) en Musō Soseki (1275–1351) kreeg de stroming zijn eigen Japanse identiteit.

Rinzai was in zijn begindagen vaak in scherp contrast met Soto, een andere stroming van zen die vooral onder het volk populariteit genoot. Rinzai was vooral populair onder samoerai en stond daarom ook wel bekend als samoerai-zen.

Daar rinzai meer werd beoefend door de hogere klassen, droeg het sterk bij tot Japanse kunsten als kalligrafie, schilderen, theeceremonies, tuinieren en zelfs vechtsport.

Beoefening

Rinzai legt de nadruk op kensho ("de eigen ware aard zien"), als toegangspoort naar een bevrijde manier van leven. Rinzai staat bekend om de strengheid van de trainingsmethoden. De praxis van het bereiken van zazen wordt in de rinzaischool geassocieerd met 'Koanintrospectiezen'. Dit in tegenstelling tot 'stille verlichting-zen' (in het Japans Shikantaza Shikantaza), die bij de Sotoschool (een tweede grote stroming binnen de zen) wordt gebruikt.

Zazen

Zazen is een vorm van meditatie waarbij men zit. Het is een meditatievorm die wordt beoefend om vrij te raken van het lijden en wel door het bereiken van een kalme, wakkere geest die niet gehinderd kan worden door hevige emoties en illusies. Doorgaans wordt de zazen beoefend in de zendo. Deze meditatie is doorgaans heel strikt aan rituelen en regels gebonden. Deze zijn afhankelijk van de zentraditie. In de rinzai-zen zit men met het gezicht naar het midden van de ruimte. Tijdens de meditatie wordt de aandacht gevestigd op het tellen van de adem of op een koan.

Koan-introspectie

De term koan is afkomstig van het oude Chinese woord kung-an, dat 'publieke zaak' betekent. Er wordt vaak gerefereerd naar de centrale vraag of situatie van een koan als een publieke zaak. Koan is volgens de rinzaischool de beste manier om daadwerkelijk inzicht de creëren. Koans zijn vragen die gesteld worden door zenmeesters en vereisen rationele antwoorden. Het is de bedoeling dat de leerling mediteert om het antwoord op de gestelde vraag te vinden. Wanneer de leerling de betekenis van de koan doorgrond heeft, dient hij dit in te leveren in een privéruimte. Dit kan door middel van woorden, schreeuwen en gebaren. Dit heet dokusan.
Indien de zenmeester oordeelt dat de leerling de vraag niet ten volle kon interpreteren en begrijpen, kan de leerling nieuwe instructies krijgen of teruggestuurd worden naar de zendo. De achterliggende gedachte van de koan is niet het zoeken naar een antwoord maar het mediteren rond discriminerende gedachten en het ontwikkelen van een intuïtiever en diepgaander inzicht.

One hand clap

Een van de bekendste koans is die van de zenmeester Hakuin Ekaku. "Twee handen klappen en maken geluid, wat is het geluid van de ene hand?", vroeg Hakuin. De vraag wordt vaak verkort naar "wat is het geluid van het eenhandig klappen?".

Organisatie

Het Japanse rinzai bestaat uit veertien takken. Deze takken zijn vernoemd naar de hoofdtempels van elke tak. De Myoshin-ji is de grootste tak van rinzai.

De vijf bergen

Dit is een systeem van zentempels gecreëerd en gesponsord door de staat. De term 'berg' staat voor tempel of klooster. Deze term wordt toegepast omdat vele van deze tempels op geïsoleerde bergen staan. In Japan werd dit systeem in de Kamakuraperiode geadopteerd. Het is een systeem bestaande uit tien tempels, vijf in Kyoto en vijf in Kamakura. Deze tempels dienden als een soort van gouvernementele bureaucratie. Het Ashiga-shogunaat werd door dit systeem geholpen om de uniformiteit van het huidige rijk te behouden.

Rinzaitempels

Elke vertakking bezit zijn eigen centrale tempel. In deze hoofdtempels wordt de rinzai-zen aangeleerd. Elke tempel heeft wel dezelfde centrale gedachten, maar ze worden anders aangebracht. Elke tempel heeft zijn eigen geschiedenis, zijn eigen stichter en zijn eigen functie binnen de maatschappij. Deze functies worden zowel op politiek als op religieus vlak beïnvloed.

Bronnen

Internet

• http://www.britannica.com/EBchecked/topic/504168/Rinzai geraadpleegd op 19/05/2013
• http://www.rinzaizen.org/History.html geraadpleegd op 19/05/2013
• http://zen.rinnou.net/whats_zen/history.html geraadpleegd op 19/05/2013
• http://www.thezensite.com/ZenTeachings/Translations/Teachings_of_Rinzai.pdf geraadpleegd op 19/05/2013
• http://cobras.hubpages.com/hub/Soto-and-Rinzai-Japans-Major-Schools-of-Zen-Buddhism geraadpleegd op 19/05/2013
• http://en.wikipedia.org/wiki/Zen geraadpleegd op 19/05/2013
• http://www.dharmanet.org/lczen.htm geraadpleegd op 19/05/2013
• http://buddhism.about.com/od/abuddhistglossary/g/koandef.htm geraadpleegd op 22/05/2013
• http://en.wikipedia.org/wiki/Five_Mountain_System geraadpleegd op 24/05/2013
• http://www.zinrijk.nl/zengeschiedenis_japan/6/vijf_bergen_rinzai-school geraadpleegd op 24/05/2013
• http://buddhism.about.com/od/chanandzenbuddhism/a/Introduction-To-Koans.htm geraadpleegd op 24/05/2013
• http://www.buddhismplace.com/PageCreation?nodeId=59745581 geraadpleegd op 26/05/2013

Boeken

• BORUP, Jørn. Japanese Rinzai Zen Buddhism : Myōshinji, a living religion.Leiden, Brill, 2008.

Zie ook

• Chan (boeddhisme)
• Zen

Verder lezen

• Scloegel, Irmgard (1979), Zen leer van Rinzai. Katwijk: Servire
• Dumoulin, Heinrich (2005), Zen Buddhism: A History. Volume 2: Japan. World Wisdom Books. ISBN 9780941532907

Externe links

Teksten

• Teachings of Rinzai
• Hajime Nakamura: The Non-Logical Character of Zen

Organisaties

• The Joint Council for Japanese Rinzai and Obaku Zen
• The International Research Institute for Zen Buddhism, at Hanazono University (the Rinzai University) in Kyoto, Japan

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties Bij de start van deze pagina is gebruik gemaakt van de De Engelstalige Wikipedia   Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)