Ouderschapsplan

Een ouderschapsplan oftewel zorgplan oftewel zorgmodel is een document waarin ouders (specifiek; ouders die gaan scheiden) afspraken over de uitoefening van hun ouderschap (vaderschap, moederschap) vastleggen. Er worden afspraken gemaakt over verzorging, ontwikkeling en opvoeding van hun kinderen.

Inhoud

De volgende punten zouden in een ouderschapsplan behandeld kunnen worden:

• de dagelijkse zorg voor de kinderen (waar verblijven de kinderen, eten en drinken, huisregels en dergelijke)
• school
• sport
• medische zorg
• vakantie
• bijzondere dagen (verjaardagen en dergelijke)
• financiën (beheer spaarrekeningen, bijdragen van de ouders)
• communicatie tussen de ouders (informeren en raadplegen)
• halen en brengen van de kinderen.

Wetgeving

Volgens een Nederlands wetsvoorstel uit 2005, de Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding, moeten ouders die gaan scheiden verplicht een dergelijk ouderschapsplan opstellen – ook bij een geregistreerd partnerschap. Als zo'n plan ontbreekt, zal de rechter een verzoek tot echtscheiding niet in behandeling nemen.

Volgens het wetsvoorstel moet een ouderschapsplan afspraken bevatten over minimaal de volgende zaken:

• het verdelen van de zorg- en opvoedingstaken of de regeling van het recht en de verplichting tot omgang;
• de wijze van informatieverschaffing en raadpleging bij belangrijke kwesties, waaronder het financiële vermogen van de kinderen;
• de regeling van de kosten van verzorging en opvoeding.

Geschiedenis

De gedachte dat ouders samen afspraken moeten maken voor ze gaan scheiden of liefst al als ze kinderen maken is jarenlang door de vaderbeweging bepleit. Zo is het door een internationale conferentie van vaders vastgelegd in de verklaring van Langeac. Daarbij werd overigens wel gesteld dat zo'n ouderschapsplan gebaseerd moet zijn op principiële gelijkwaardigheid van vader en moeder en bovendien praktische rechtskracht zou moeten hebben. Gescheiden Vaders Nederland maar ook de organisatie Fathers 4 Justice heeft op die gronden dan ook bezwaren tegen het hierboven genoemde voorstel. Het voorstel van het Nederlandse liberale kamerlid Ruud Luchtenveld gaat in deze een stapje verder. De Belgische sociaaldemocratische minister van justitie Laurette Onkelinx (PS) heeft een nog veel verdergaand voorstel aangenomen gekregen, dat principieel en praktisch gelijke zorgverdeling tot uitgangspunt neemt.

Gedeelde zorg is de logische volgende grote stap in het familierecht na de wet van 1 januari 1998 waarin het gezamenlijk gezag van ouders het uitgangspunt werd. De rechterlijke macht vond nadien reden om ondanks gezamenlijk gezag onderscheid te gaan maken tussen hoofdverblijf en tussenverblijf.