Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Nicolaas Adriani
Nicolaas Adriani (in Indonesië ook bekend als Tua Boba; Oud-Loosdrecht, 15 september 1865 – Poso, Centraal Sulawesi, 1 mei 1926) was een Nederlands taalkundige en predikant. Hij vertaalde het Nieuwe Testament naar het Bare’e.
Leven
Zijn vader, Maarten Adrian Adriani, was predikant in Oud-Loosdrecht. Later werd hij directeur van de Utrechtsche Zendingsvereeniging. Zijn moeder kwam uit de familie Gunning, waar ook vele predikanten van wiens afstamming ook veel priesters omvatte. Adriani bracht zijn jeugd door in de pastorie van Maarssen en bezocht daarna het gymnasium in Utrecht.
Door tuberculose moest hij een jaar school missen. Hij herstelde, maar was te zwak om elke dag naar het gymnasium in Utrecht te reizen. Een oom, J. H. Gunning jr., die predikant was in Den Haag, liet Nicolaas Adriani in zijn woning logeren, om hem zo de mogelijkheid te geven, verder de lessen aan het gymnasium te volgen. Toen Gunning hoogleraar werd in Amsterdam, verhuisde Adriani met het gezin mee. In Amsterdam volgde hij les aan het gymnasium.
In Amsterdam kwam hij in aanraking met verschillende talen en dialecten en groeide hij uit tot een taalgeleerde.
Hij kreeg een studiebeurs van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) om in Londen Indonesisch te gaan studeren. Het NBG besloot in 1889 Adriani naar Poso te zenden, op Midden-Celebes (Sulawesi). Daarom studeerde hij bij B. F. Matthes nog Buginees, de meest gebruikte taal op Sulawesi.
Hij doctoreerde in 1893 cum laude aan de universiteit van Leiden met een proefschrift over het Sangirees.
In 1894 trouwde hij met zijn nicht Maria Lambertha Gunning, dochter van de oom waar hij in zijn gymnasiumtijd logeerde.[1]
Het echtpaar Adriani vertrok in 1895 naar Poso, een gebied op Celebes/Sulawesi dat toen nog niet onder Nederlands bestuur stond. Zij werkten er vooral samen met Albert Christiaan Kruyt en echtgenote.
In 1897 werd hij een correspondent voor de Koninklijke Nederlandse Academie van Kunsten en Wetenschappen en in 1918 werd hij er een lid van.[2]
Adriani bezorgde gegevens aan de Gereformeerde Evangelisatievereniging om te helpen bepalen welke plaatsen gebruikt konden worden voor evangelieprediking. Adriani gaf er de voorkeur aan om mensen te evangeliseren die nog de stamreligies aanhangen, omdat hij vond dat men bij het evangeliseren van mensen die de islam hebben aangenomen met grotere obstakels te maken zou krijgen. Hij werkte samen met A. C. Kruyt om de etnische groep van de Toraja en anderen in kaart te brengen in heel Centraal-Sulawesi.
Omdat Adriani een vroegste Nederlandse zendelingen in Zuid-Sulawesi was, begeleidde hij vaak de nieuwe zendelingen die net aankwamen. Vaak gingen hij en zijn gezin de nieuwelingen aan de haven ophalen.
In 1903 was Adriani klaar met een versie van het Nieuwe Testament in het Bare’e. Dit was geen vertaling, maar een navertelling in de plaatselijke vertelstijl. Tegen 1909 had hij een echte vertaling klaar van het evangelie volgens Lucas. Door een maagaandoening ging hij in 1914 terug naar Nederland, en wegens de Eerste Wereldoorlog duurde het tot 1919 voor de Adriani’s terug aankwamen in het Posogebied. Hij werkte er aan de Bijbelvertaling, gaf Bare’e-taalles aan pas aangekomen zendelingen en begon ook de taal van de Mentawai-eilanden te leren.
In 1926 besloten Adriani en zijn vrouw naar Java te verhuizen. Zover zou hij echter niet meer geraken: toen het paar een rondreis maakte door het Posogebied om afscheid te nemen, overleed hij aan een dubbele longontsteking. Een andere bron stelt dat hij overleed aan een blindedarmontsteking.
Het zou nog acht jaar duren voor de vertaling in het Bare’e zou worden uitgegeven.
Weblinks
- https://query.staatsarchiv.bs.ch/query/detail.aspx?ID=426743
- https://www.protestant.nu/Encyclopedie/tabid/359/Default.aspx?Page=Adriani%2C%20Nicolaas
Verwijzingen
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •