Nabur Martins

Nabur Martins, geboren als Nabugodonosor Martins, was een Gents schilder uit de 15e eeuw.

Biografie

Martins was gehuwd en had een zoon, Lieven.

Op 7 september 1435 werd hij opgenomen in het Gentse schildersambacht. Hij was werkzaam voor de Gentse magistraat en had een groot atelier met talrijke medewerkers. In 1440-1441 bracht hij schilderwerk aan in de kapel van het schepengerecht van Gedele, en in 1442-1443 maakte hij een retabel voor de schepenen van de Keure. Tussen 1445 en 1449 verfraaide hij de kapel van deze schepenen. In 1452-1453 deden de schepenen opnieuw een beroep op hem voor schilderwerk in het stadhuis. Daarnaast kreeg Nabur van de Gentse magistraat ook andere opdrachten zoals het ontwerpen voor een balustrade voor het Gentse belfort. Ook het Bourgondische hof deed herhaaldelijk een beroep op hem. In 1443 en 1445 was hij werkzaam in het Hof ten Walle, het prinselijk hof te Gent waar later (1500) keizer Karel V geboren zou worden. In dit paleis was hij soms werkzaam met andere kunstenaars, zoals in 1445 met de glazenier Martin Beyaert voor het vervaardigen van een glasraam.

Zijn roem was ook buiten Gent bekend en talrijke kerken deden dan ook beroep op hem voor het schilderen van een altaarschilderij, zoals in 1443 voor de St.-Walburgakerk te Oudenaarde en in 1444 voor de kerk van Lede. Hij kreeg ook opdrachten van voorname patriciërs zoals het schilderen in 1444 van een paneel voor Lievin Sneevoet, schepen en ontvanger van Gent.

Voor grootschalige opdrachten werkte hij soms samen met andere kunstenaars zoals in 1451-1452 voor het schilderen van heraldische stukken met Jos Carre, Casin van Bassevelde en Haetselet van den Bossche of in 1451-1452 voor decoratieve werken aan de Keizerpoort, één van de oostelijk gelegen stadspoorten van Gent. Opvallend is dat in 1456 de Gentse schepenen hem aanmaanden om achterstallige schulden aan erfgenamen te betalen. Uit de documenten blijkt nochtans dat hij een vermogend man was. Naast een goedgekeurde lening in 1448 stelde hij zich herhaaldelijk borg bij de opname van meesters in het Gentse schildersambacht, o.a. in 1439 voor Jacob Bolloc, in 1444 voor Jacob de Ketelboetere en in 1449 voor Symoen Janszone.

Wanneer Martins overleed is niet geweten. Hoewel we verschillende werken van deze kunstenaar in de documenten kennen, kunnen we geen enkel werk met zekerheid aan hem toeschrijven. De beeldenstorm in de 16e eeuw zorgde ervoor dat talrijke schilderijen verloren gingen. Ook lotgevallen zoals brand zijn de oorzaak dat talrijke kunstwerken niet tot ons zijn gekomen.

Tijdens de Franse tijd werden talrijke kunstwerken door de bezetter aangeslagen om te verkopen of over te brengen o.m. naar Parijs. Dit betekent dat ook voor het werk van Nabur Martins geen enkel schilderij zich nog bevindt in de kerk of instelling waarvoor het gemaakt werd.

De decoratiewerken in het Gentse stadhuis gingen verloren tijdens de afbraakwerken in het begin van de 16de eeuw voor het bouwen van het nieuw schepenhuis. Het Gentse prinsenhof werd na de brand in de 19de eeuw bijna volledig gesloopt, waardoor ook de werkzaamheden van Martins in dit paleis verloren gingen.

Gebaseerd op een geheugencitaat schreef men de muurschildering "De Geboorte van Christus (1448)" in het Groot Vleeshuis toe aan Martins. De fantast Theodore Schellinck beweerde uit het geheugen een akte te kunnen citeren, waarin vermeld werd dat Nabur Martins in de Gentse St.-Martinuskerk een muurschildering vervaardigde zoals hij er ook één had geschilderd in het Groot Vleeshuis. Nadien werd nooit een document gevonden die deze vermelding kon staven. Gezien de betrouwbaarheid van deze "vondst" wordt thans het auteurschap van deze muurschildering niet meer aanvaard.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties Van Elslande R., Nabur Martins, de belangrijkste Gentse schilder uit het midden der 15de eeuw, in: Ghendtsche Tydinghen, 25ste jg., 1996, blz. 190-202.