Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Mazdaznan
Mazdaznan is een mengreligie of levenswijze, ontstaan aan het einde van de 19e en begin van de 20e eeuw, met zarathoestrische, christelijke en een aantal hindoeïstisch-tantrische elementen, die zich vooral concentreert op zienswijzen over gezond leven.
Woord
Het woord mazdaznan zou afkomstig zijn uit de Iraanse Zend-taal (Avestisch), samengesteld uit ma: groot; zda: eeuwigwerkende intelligentie, en znan: beoefenaar, leerling.[1] Vrij vertaald zou dit de meestergedachte betekenen of de gedachte die meester is.[2] Tegelijk betekent het als samengesteld woord ook een trouwe leerling van Mazda. Ahura Mazda was de naam van het Opperwezen in het zoroastrisme.[3] Mazda wordt gesymboliseerd door licht.
Religieuze vernieuwers
De mazdaznan-beweging ziet zich als volgeling van grote religieuze vernieuwers: Ainyahita, Zarathoestra, Jezus van Nazareth en dr. Otoman Zar-Adusht Ha’nish.[4]
Gezondheidsleer
Voeding
De aanhangers volgen een eigen vegetarische voedingsleer, gebaseerd op voedselcombinaties. Eieren en melk zijn toegestaan. Voedselconserven worden afgekeurd, maar ook rauw voedsel wordt afgewezen, omdat het koken en bakken van groenten wordt gezien als een daad van „meester worden van de natuur”. Men houdt zich aan bepaalde tijden van de dag om te eten. Ook darmreiniging speelt een rol, omdat volgens de mazdaznan gezondheidsleer 92% van alle ziekten „afkomstig is uit de darmen”.
Voeding moet volgens de mazdaznanleer aan volgende basisprincipes voldoen:
- De voeding moet in overeenstemming zijn met iemands leeftijd
- De voeding moet aan de jaargetijden aangepast zijn
- De voeding moet een harmoniserende werking hebben
- De voeding moet aangepast zijn aan iemands temperament
- De voedingsmiddelen moeten op de juiste wijze gecombineerd worden
- Indien gekookte groenten gebruikt worden, dan moeten deze op de juiste wijze gekookt worden[5]
Andere gezondheidsregels
De volgelingen praktiseren dagelijkse ademhalingsoefeningen zoals in de yoga en mediteren.
De frenologie, die in de 19e eeuw populair was maar nu als pseudowetenschappelijk wordt gezien, speelt een rol in de gezondheidstheorie.
Geschiedenis
De leer werd aan het einde van de 19e eeuw uitgewerkt door Otoman Zar-Adusht Ha’nish (1844-1936), die burgerlijk waarschijnlijk Otto Hanisch heette. Er zijn slechts weinig gegevens over hem bekend. Hij werd publiek enkel met deze kunstnaam bekend.
Ten laatste vanaf 1890 woonde Ha’nish in de Verenigde Staten. Dat jaar begon hij in Chicago zijn reform-visies te verspreiden en stichtte hij het Mazdaznan Peace Center. Hij gebruikte toen reeds de naam Otoman Zar-Adusht Ha’nish. Rond 1900 zou hij in Chicago dokter in de geneeskunde (M.D.) zijn geworden en hield lezingen over vegetarische voeding en over darmreiniging.
Vanaf 1902 werkte hij vanuit New York en verscheen het eerste Engelstalige Mazdaznan-tijdschrift.
In opdracht van Ha’nish werd de mazdaznan-leer vanaf 1907 ook in Europa verspreid, vooral in Duitsland, door David en Frieda Ammann, Californische landbouwers van Zwitserse afstamming.
Op een van zijn reizen trof Ha’nish Cornelis Sypkens en Stephania W. Sypkens-van Andel uit Nederland, die het gedachtegoed in Nederland verspreidden en Nederlandse vertalingen uitgaven van werken door dr. Ha’nish.[1]
Vanaf 1917 woonde Ha’nish in Los Angeles, waar hij de Reorganized Mazdaznan Temple Association of God stichtte.
Aanvankelijk bestond de mazdaznan-beweging uit openbare lezingen en groepsoefeningen. Wegens de veelvuldige navraag gaf Ha’nish een boek uit: The Power of Breath. Door middel van dit boek verspreidde mazdaznan zich als een beweging van vegetarisme en voedingsleer, ademhalings- en klankoefeningen voor fysieke, geestelijke en mentale groei.
Een bekende aanhanger van mazdaznan in Duitsland was de Bauhausleraar Johannes Itten.
De mazdaznanbeweging werd in 1935 door de nazi’s verboden. Het verbod bleef in kracht tot 1945. De beweging telt in Duitsland nu enkele duizenden volgelingen.
In 1980 verhuisde het hoofdkantoor naar Encinitas, Californië. Toen de laatste leidinggevende van het hoofdkantoor in 2001 verdween, hield de georganiseerde beweging in de Verenigde Staten op te bestaan, hoewel er mogelijk afzonderlijke aanhangers achterbleven. In Canada werd de beweging in 2007 gereorganiseerd door Peter de Boer.
Huidige verspreiding
Er zijn vandaag nog georganiseerde beoefenaars van mazdaznan in Canada, Nederland, Duitsland en Hongarije. Ook zijn er nog aanhangers in de Verenigde Staten en Frankrijk.
Mazdaznan is in Nederland actief, maar niet als een vereniging waarvan men lid kan worden. Om praktische redenen is er wel een stichting, de Stichting Mazdaznan Beweging (SMB), die de activiteiten coördineert. De stichting is uitgever van het tijdschrift Mazdaznan.
Weblinks
Verwijzingen
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland) • Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!) • Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!) • tekst herschrijven met scribbr.io •