Leo Magits

Jan Leo Magits (Brussel, 4 maart 1899 – Mechelen, 3 november 1990) was een Belgische socialist. Zijn moeder overleed bij de geboorte, zijn vader verdween snel uit beeld. Magits werd opgevoed door een oom, een socialistische caféhouder.

Magits groeide op in Leuven. Op 12-jarige leeftijd werd hij lid van de Socialistische Studiekring en later ook van het Comité voor Arbeidersopvoeding (CAO) dat werd opgericht door Pieter Ursi. Magits beschouwde Ursi als een soort pleegvader en werkte als zijn secretaris.

Onder Ursi’s invloed startten een aantal jongeren, onder wie Magits, een landbouwcommune in Rotselaar, die echter snel ophield te bestaan omdat de jongeren politieke actie verkozen boven zware handenarbeid.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog

Magits werd in 1914 secretaris van de plaatselijke Socialistische Jonge Wacht.

Magits volgde even normaalschool in Tienen. Tijdens zijn studentenjaren was hij secretaris van de Leuvense Stijn Streuvelskring en schreef bijdragen in De Goedendag.

Hij stopte zijn studie omdat hij in botsing kwam met de franskiljonse directie, onder meer door een artikel in De Goedendag waarin hij zich positief uitliet over de vernederlandste Universiteit Gent, maar ook omdat hij een leeuwenspeldje droeg.

In 1917 behaalde hij alsnog zijn diploma aan de Centrale Examencommissie maar de Belgische regering weigerde na de oorlog het diploma te erkennen.

In 1918 werd Magits redactiesecretaris van het activistische weekblad Uylenspiegel. In november 1918 vluchte hij met Ursi naar Duitsland. Magits werd in België bij verstek veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf wegens activisme; voor Ursi luidde de uitspraak ’levenslange gevangenisstraf’.

Na de oorlog

In Berlijn woonden ze het congres van de Spartacusbond bij waarop de bond besliste aan te sluiten bij de Derde Internationale en de naam Kommunistische Partei Deutschlands aan te nemen. Ursi en Magits waren aanwezig bij de Spartacusopstand. Hun verblijf in Duitsland was echter van korte duur, en beiden vertrokken nadien naar Nederland waar beiden lid werden van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij.

Magits volgde les aan de volksuniversiteit van Den Haag maar zowel daar als in Rotterdam raakte hij moeilijk aan werk, tot hij in 1921 in Amsterdam als redacteur begon te werken voor het Internationaal Verbond van Vakverenigingen.

In Nederland raakte hij gewonnen voor het grootneerlandisme.

Tevens werd hij medeoprichter en secretaris van de Vlaamsch-Hollandsche Vereeniging Guido Gezelle (1926-1936), lid van de Nederlandsche Unie. In 1928 richtten Ursi en Magits met onder meer Roza De Guchtenaere, Hendrik Brug­mans en Jef Van Extergem het Algemeen Nederlandsch Arbeidersverbond (ANAV) op, een organisatie van naar Nederland uitgeweken linkse activisten.

Terug naar België

In 1935 of 1936 keerde Magits naar België terug waar hij secretaris werd van de Centrale voor Arbeidersopvoeding voor Vlaanderen (tot 1967).

Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog vluchtte Magits naar Frankrijk. Hij keerde snel terug naar België. Magits werd in 1941 moniteur bij en in 1945 (tot 1965) directeur van de Arbeidershogeschool.

Magits was tijdens de oorlog betrokken bij het oprichten van de Belgische Socialistische Partij, waar hij lid van het partijbureau werd en na de oorlog een van de zeven leden was die moesten oordelen over partijgenoten die van collaboratie tijdens de oorlog verdacht werden.

In 1945 werd Magits gemeenteraadslid in Leuven. Drie jaar later nam hij ontslag omdat hij teveel werk had. Ook in werd hij provincieraadslid en -voorzitter, een functie die hij ook niet lang beoefende.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties