Le Poole (geslacht)

Le Poole is een Nederlands patriciërsgeslacht afkomstig uit Hondschoote dat zich later in Leiden vestigde. Dit geslacht heeft lange tijd een prominente rol gehad in de Leidse textielindustrie.

Geschiedenis

De stamreeks begint met Anthony Le Poole die op 19 april 1627 als poorter van Leiden werd ingeschreven. Diens zoon, Jacob, was kleermaker en wolfabrikant in Leiden. De eerste vermelding van het bedrijf dat tot 1936 in de familie zou blijven, is uit 1674, toen Jacobs zoon, Jacob "de jonge", met Josyna Bus trouwde. De greinrederij, die het toen was, werd door deze vader en zoon geleid. Na de dood van Jacob, zoon van Jacob "de jonge", in 1750, namen diens zonen Jacob en Abraham het bedrijf over. Zij gaven het de naam die het bedrijf tot de opheffing zou dragen: firma Jacob en Abraham Le Poole. Het bedrijf was destijds bijna failliet. Niettegenstaande de achteruitgang van de Leidse textielindustrie, wisten de broers het tij te keren en het bedrijf uit te breiden. Dit deden zij door nieuwe stoffen te produceren, terwijl vele concurrenten niet innoveerden en daar uiteindelijk aan ten onder gingen.

In 1773 verhuisde het bedrijf naar Garenmarkt 8, waar het zou blijven tot 1936. Tussen 1838 en 1842 werd er een nieuw bedrijfsgebouw neergezet, wat ten goede kwam aan een verhoogde productie door het gebruik van stoommachines. Dit pand is rond 1963 afgebroken om plaats te maken voor een parkeerterrein.

Aan het eind van de jaren 1770 werd begonnen met de fabricage van vlaggendoek, waar het bedrijf tot aan de opheffing om bekend bleef staan.

In 1866 nam mr. Samuel Le Poole, een achterkleinzoon van Jacob (naar wie het bedrijf genoemd was), de leiding van het bedrijf op zich. Na zijn promotie aan de Rijksuniversiteit Leiden bezocht hij verscheidene textielfabrikanten in Engeland, om zich voor te bereiden op zijn werk in het familiebedrijf. Hij kwam te weten dat er daar wetten waren ter bescherming van werknemers, welke gunstig bleken te zijn voor zowel werkgever als werknemer. Hierdoor werd hij een voorvechter voor onder meer beperking van kinderarbeid en minder werkuren. Door zijn publicaties hierover in het tijdschrift De Economist genoot hij landelijke bekendheid. In 1863 tekende hij, samen met een dertigtal andere Leidse fabrikanten, het Leids Adres. Dit zou in 1874 zijn vruchten afwerpen, toen het Kinderwetje van mr. Samuel van Houten werd aangenomen.

In 1936 werd het bedrijf opgeheven.

Wapen

Het blazoen van het wapen van de familie Le Poole luidt als volgt:

• Wapen: in goud een rode keper vergezeld boven van twee groengepunte rode rozen en beneden van een liggende rode wassenaar.
• Helmteken: een roos van het schild tussen een gouden vlucht.
• Dekkleden: rood, gevoerd van goud.

De voorgaande wapenbeschrijving wijkt af van de beschrijving die werd gegeven bij de eerste opname in het Nederland's Patriciaat, in 1919. Na nader onderzoek voor de volgende opname, in 1941, werd het blazoen veranderd naar een beschrijving die correcter werd geacht. De oorspronkelijke wapenbeschrijving uit 1919 luidt als volgt:

• Wapen: in goud een rode griffioen.
• Helmteken: de griffioen uitkomend.
• Dekkleden: goud en rood.

Enkele telgen

Jacob Le Poole (1693-1750), greinier

• Jacob Le Poole (1727-1803), firmant Jacob en Abraham Le Poole
  • Mr. Samuel Le Poole (1764-1826), lid van de Leidse gemeenteraad en stedelijke rekenkamer, firmant Jacob en Abraham Le Poole
    • Samuel Jacob Le Poole (1800-1866), lid van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Leiden, firmant Jacob en Abraham Le Poole
      • Mr. Samuel Le Poole (1834-1891), lid van de Provinciale Staten van Zuid-Holland en van de Leidse gemeenteraad, firmant Jacob en Abraham Le Poole
        • Ir. Rudolf Le Poole (1876-1935), inspecteur van de volksgezondheid
          • Rudolf Willem Le Poole (1914-1987), lid van de raad van bestuur van de Koninklijke Nederlandse Stoomboot-Maatschappij, ridder der Eerste Klasse in de Huisorde van Oranje
            • Ir. Hendrik Anne Constantijn Le Poole (1940)
              • Rutger Le Poole (1971), musical- en stemacteur
          • Prof. dr. ir. Jan Bart Le Poole (1917-1993), natuurkundige en pionier op het gebied van elektronenmicroscopie in Nederland, ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw
        • Charles Le Poole (1879-1943), chef handelsbureau van de Dienst der Staatsmijnen in Limburg, officier in de Orde van Oranje-Nassau
          • Maarten Carel Le Poole (1919-2007), Engelandvaarder, drager van het Kruis van Verdienste
          • Mr. Gijsbrecht Norman Alexis Le Poole (1925-2013) directeur van Le Poole Kernkamp & Co B.V. managementadviseurs, directeur van de Teylers Stichting
            • Mr. Charles Le Poole (1955), trouwde met jkvr. Sophie von Weiler (1958), voormalig hockeyster
            • Sandra Le Poole (1959), voormalig hockeyster
      • Louis Gerardus Le Poole (1848-1908), lid van de Leidse gemeenteraad, firmant Jacob en Abraham Le Poole
        • Samuel Jacob le Poole (1873-1931), firmant Jacob en Abraham Le Poole
          • Mr. Jacob le Poole (1914-1993) lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, directeur-afdelingschef van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, algemeen directeur van het Sint Jozefziekenhuis te Deventer, ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw
            • Mr. Fré le Poole (1940), juriste, voormalig rechter en voormalig politica in de Eerste Kamer der Staten-Generaal namens de PvdA
        • Louise Le Poole (1885-1945), trouwde met prof. dr. Willem Matthias van der Scheer (1882-1957), hoogleraar in de psychiatrie en neurologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, commandeur in de Orde van Oranje-Nassau
• Abraham Le Poole (1730-1816), firmant Jacob en Abraham Le Poole

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

Nederlandse patriciërsgeslachten Geslachten die tot het Patriciaat van het Koninkrijk der Nederlanden behoren of hebben behoord. Lijst volgens opgave van het Centraal Bureau voor Genealogie.