Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Provinciale Staten (Nederland)
In Nederland vormen de Provinciale Staten (vaak kortweg Staten genoemd, vooral in samenstellingen) sinds 11 maart 2003 het collectief van volksvertegenwoordigers op provinciaal niveau. Voor deze datum vormden de Provinciale Staten juist het bestuur van de provincie. De hoofdtaak van de Provinciale Staten is thans het controleren van het bestuur, dat gevormd wordt door de Gedeputeerde Staten.
De samenstelling en de bevoegdheden zijn geregeld in de Provinciewet. De leden van de Provinciale Staten (Statenleden) worden iedere vier jaar rechtstreeks door de stemgerechtigde inwoners van de provincie gekozen.
Op hun beurt kiezen deze gekozenen weer de leden van Gedeputeerde Staten en, vanaf 2019 samen met de leden van het Kiescollege voor de Eerste Kamer in Caribisch Nederland, de leden van de Eerste Kamer.
Van 1813 tot 1850 bestonden Provinciale Staten uit vertegenwoordigingen van drie standen: de ridderschap, de steden en de landelijke stand. Zo werden in Noord-Holland in 1840 van de 72 leden er 6 benoemd door de ridderschap, 44 door de steden en 22 door de (gekozen) kiescolleges van het platteland.[1] Thorbeckes hervorming (Grondwetsherziening van 1848) en de eerste versie van de Provinciewet van 1850 maakten aan dit adellijke privilege een einde.
Aantal Statenzetels naar aantal inwoners
Het aantal leden is afhankelijk van het inwonertal en loopt uiteen van 39 voor een provincie met minder dan 400.000 inwoners, tot 55 voor een provincie met meer dan 2.000.000 inwoners (art.8 lid 1 van de huidige Provinciewet). Provinciale staten bestaan uit:
39 leden in een provincie beneden de 400 001 inwoners;
41 leden in een provincie van 400 001 – 500 000 inwoners;
43 leden in een provincie van 500 001 – 750 000 inwoners;
45 leden in een provincie van 750 001 – 1 000 000 inwoners;
47 leden in een provincie van 1 000 001 – 1 250 000 inwoners;
49 leden in een provincie van 1 250 001 – 1 500 000 inwoners;
51 leden in een provincie van 1 500 001 – 1 750 000 inwoners;
53 leden in een provincie van 1 750 001 – 2 000 000 inwoners;
55 leden in een provincie boven de 2 000 000 inwoners.
Er zijn dus negen categorieën, waarvan er zes in 2019 van toepassing zijn, zie ook hieronder. Hoe meer inwoners, hoe groter het aantal leden, maar hoe kleiner grosso modo het aantal zetels in verhouding tot het aantal inwoners. Hiervoor wordt bij de Eerste Kamerverkiezingen gecompenseerd.
Verlaging aantal Statenzetels
Als gevolg van een wijziging van de Provinciewet is bij de Provinciale Statenverkiezingen van 7 maart 2007 het totaal aantal Statenleden verlaagd van 764 naar 564. Het maximumaantal van 83 Statenleden werd verlaagd naar 55, voor provincies met meer dan 2.000.000 inwoners. Het minimumaantal van 39 bleef gehandhaafd, maar het minimum geldt sindsdien voor provincies met minder dan 400.000 inwoners.
Een overzicht van de verandering vanaf 2003 in zeteltal per provincie:
| Provincie | t/m 2003 | 2007 | 2011 | 2015 |
|---|---|---|---|---|
| Groningen | 55 | 43 | 43 | 43 |
| Friesland | 55 | 43 | 43 | 43 |
| Drenthe | 51 | 41 | 41 | 41 |
| Overijssel | 63 | 47 | 47 | 47 |
| Flevoland | 47 | 39 | 39 | 41 |
| Gelderland | 75 | 53 | 55 | 55 |
| Utrecht | 63 | 47 | 47 | 49 |
| Noord-Holland | 83 | 55 | 55 | 55 |
| Zuid-Holland | 83 | 55 | 55 | 55 |
| Zeeland | 47 | 39 | 39 | 39 |
| Noord-Brabant | 79 | 55 | 55 | 55 |
| Limburg | 63 | 47 | 47 | 47 |
| totaal | 764 | 564 | 566 | 570 |
Een gevolg van deze verlaging van het aantal zetels is dat de kiesdrempel gestegen is, tot (afhankelijk van de provincie) tussen anderhalf en ruim twee procent van de stemmen. Daardoor is het moeilijker dan voorheen voor kleine partijen om een zetel te behalen, wat ook gevolgen kan hebben voor de vertegenwoordiging van kleine partijen in de Eerste Kamer.
De twaalf Provinciale Staten
Onderstaand volgt een overzicht van de vertegenwoordiging van politieke partijen in Provinciale Staten na de verkiezingen van 20 maart 2019.[2] Sjabloon:Navigatie verkiezingen Nederland Provinciale Staten (2019)
Verkiezingen voor de Eerste Kamer
Een bijzondere taak van de leden van Provinciale Staten is het kiezen van de leden van de Eerste Kamer. Eerste Kamerleden (ook wel senatoren genoemd) worden niet rechtstreeks gekozen, maar door getrapte verkiezingen: de inwoners van de provincies kiezen de Statenleden en deze kiezen dan, vanaf 2019 samen met de door de inwoners in Caribisch Nederland gekozen leden van de Kiescolleges voor de Eerste Kamer, de leden van de Eerste Kamer. De verkiezingen van Provinciale Staten zijn daarmee van direct belang voor de landspolitiek. De Eerste Kamerverkiezingen vinden uiterlijk drie maanden na de provinciale verkiezingen plaats.
 Zie ook Eerste Kamerverkiezingen 2019 |
Trivia
Sinds mei 2008 noemen Provinciale Staten van Limburg zich het Limburgs Parlement.[3]
Het Provinciehuis heet in Gelderland Huis der Provincie en in Limburg Gouvernement.
Zie ook
- Provincies van Nederland
- Interprovinciaal Overleg
- Staten, voor de herkomst van de naam
Bronnen
Noten
|
Sjabloon:Navigatie verkiezingen Nederland Provinciale Staten