Kustwacht

De kustwacht zorgt voor de veiligheid op zee. Zij beschikken over schepen en vliegtuigen, die schepen en de visserij kunnen controleren, en biedt hulp bij calamiteiten op zee, zoals bij slecht weer (Engels: Search and Rescue).

Wereldwijd gezien zijn de kleine reddingsboten voor direct bij de kust meestal geen onderdeel van de kustwacht, maar horen bij de strandwacht. De kustwacht werkt meestal nauw samen met de marine. Zogenaamde "Search and Rescue" eenheden zijn vaak een onderdeel van de kustwacht. "Search And Rescue" (SAR) betekent letterlijk "Zoeken en Redden". Deze dienst werkt vaak met reddingboten of helikopters, om bijvoorbeeld drenkelingen op te sporen of iemand van een boorplatform of schip te kunnen halen. In Nederland zijn reddingboten van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) aangemerkt als specifieke SAR eenheden.

De schepen en vliegtuigen zijn vaak beschilderd met een dunne schuine blauwe streep, gevolgd door een brede rood/oranje schuine streep op een witte achtergrond. Maar ieder land heeft daar z'n eigen variatie op.

Belgische kustwacht

In Oostende is het "Vlaamse Maritime Rescue and Coordination Center"MRCC Oostende. Verder zijn er speciale "Search and Rescue" (SAR) helikopters gestationeerd in Koksijde. Er wordt een kustwacht opgericht, die vergelijkbaar is met de kustwacht van andere landen.

Nederlandse kustwacht

De Nederlandse Kustwacht is een zelfstandige civiele organisatie die taken uitvoert voor zeven ministeries. Verkeer en Waterstaat, Defensie, Justitie, Financiën, Landbouw Natuur & Voedselkwaliteit, Economische zaken(SodM) en Binnenlandse zaken. Na de oprichting van de kustwacht in 1987, werd het Kustwachtcentrum gevestigd in het gebouw van Scheveningen Radio te IJmuiden. In 1995 kwam de Kustwacht onder de operationele leiding van de Koninklijke Marine en om deze reden verhuisde het Kustwachtcentrum in 2001 naar Den Helder.

Het kustwachtcentrum ligt op het terrein van de Koninklijke Marine. Het fungeert als coördinatie-, meld- en informatiecentrum en heeft een 24 uurs bezetting. Een wachtploeg bestaat uit 5 personen, t.w. een Duty-officer, drie Watch-officers en een handhavings officier.

Het Kustwachtcentrum is aangewezen als Nationaal Maritiem en Aëronautisch Redding Coördinatie Centrum (JointRCC).

Omwille van de herkenbaarheid zijn vlieg- en vaartuigen van de diverse organisaties, uitgezonderd die van de marine, in hetzelfde kleurenschema geschilderd. Organisaties die samenwerken in de kustwacht zijn: de Koninklijke Marine, Koninklijke Luchtmacht, Rijkswaterstaat, Koninklijke Marechaussee, Douane, Korps Landelijke Politiediensten, het Openbaar Ministerie en de Algemene Inspectiedienst.

De middelen die de kustwacht ter beschikking staan zijn onder meer:

het bergingsvaartuig Waker (Svitzer Salvage IJmuiden, gechartered door het Ministerie van Verkeer en Waterstaat)
7 betonningsvaartuigen (Rijkswaterstaat Noordzee, Ministerie van Verkeer en Waterstaat)
het oliebestrijdingsvaartuig Arca (Rijkswaterstaat Noordzee, Ministerie van Verkeer en Waterstaat)
1 mijnenjager van de Alkmaar-klasse (Koninklijke Marine)
2 patrouillevaartuigen, Visarend en Zeearend (Rijksrederij)
diverse kleinere patrouillevaartuigen van het Korps Landelijke Politie Diensten (Ministerie van Binnenlandse Zaken)
1 visserij-inspectievaartuig Barend Biesheuvel (Rijksrederij)
reddingsboten van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij en van particuliere maatschappijen
2 Dorniers 228 waarnemingsvliegtuig PH-CGN en PH-CGC vanaf circa 1 november 2007 zijn beide toestellen eigendom van Defensie
helikopters van het Defensie Helikopter Commando
helikopters van het Korps Landelijke Politie Diensten
1 Seaking S61N helikopter van de firma Bristow, gehuurd door de NOGEPA (Nederlandse Olie en Gas Exploratie en Produktie Associatie)

Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba (KWNA&A)

In 1996 werd een zelfstandige kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba opgericht. Personeel is voor een deel afkomstig van de Koninklijke Marine, maar wordt in toenemende mate in eigen beheer opgeleid. Vandaag de dag bestaat de organisatie uit zo'n 210 lokale personeelsleden en zo'n 30 marinemensen. De Commandant der Zeemacht in het Caraïbisch Gebied, de bevelhebber van Koninklijke Marine in de Antillen, is tevens commandant Kustwacht Nederlandse Antillen en Aruba.

De KWNA&A beschikt over een tweetal vliegtuigen van het type DASH-8, een drietal cutters van het type Stanpatrol 4120 en een aantal kleine eenheden, waaronder 12 superrhibs van fabrikant Delta (UK). Naast deze organieke eenheden zijn er eenheden van de Koninklijke Marine, waaronder het fregat van de Koninklijke Marine, die worden ingezet voor Kustwachttaken.

Het hoofdkwartier van de KWNA&A bevindt zich op Marinebasis Parera. Onder het hoofdkwartier vallen de vier steunpunten. Dit zijn steunpunt Hato airport, steunpunt Curaçao, steunpunt Aruba (op marinierskazerne Savaneta) en steunpunt Sint-Maarten. Kustwacht operaties bij de Benedenwindse Eilanden als ook bij de Bovenwindse Eilanden worden gecoördineerd vanuit Curaçao, door het Reddings en Coördinatie Centrum van de Kustwacht.