Kum nye

Kum nye
Tibetaans	སྐུ་མཉེ་
Wylie	sku mnye

Kum nye (Wylie sku mnye), vertaald: massage (mnye) van het energetische lichaam (sku), is een systeem voor ontspanning en healing en bestaat uit langzame bewegingsoefeningen, meditatieve zitoefeningen en massage.

Kum (sku) verwijst naar de belichaming en aanwezigheid in de ruimte en nye (mnye) naar massage in de zin van wisselwerking waarbij gevoel een rol speelt.

Oorsprong en introductie in het westen

Kum nye werd in het Westen geïntroduceerd door Tarthang Tulku. Na zijn komst naar de Verenigde Staten in 1968 heeft hij deze yoga vorm gesystematiseerd en aangepast en meer geschikt gemaakt voor de westerse mens. In 1978 publiceerde hij het eerste boek over kum nye.

Hoewel betrouwbare bronnen ontbreken, was kum nye volgens Tarthang Tulku al bekend in de tijd van het vroege boeddhisme en werd het gecontinueerd door yogi’s. en is het bewaard gebleven in zowel de Tibetaans medische teksten als in de boeddhistische vinayateksten.. Tarthang Tulku stelt ook dat in Tibet kum nye niet altijd bekend was. Kum nye werd vaak gebruikt bij andere oefeningen. Bijvoorbeeld Tarthang Tulku schrijft dat bij de lessen in Nying-thig tsa-long soms eerst de theorie en beoefening van kum nye onderwezen werd voordat met Nying-thig tsa-long begonnen werd.

Tarthang Tulku heeft begin 21e eeuw nieuwe kum nye-oefeningen gegeven en het begrip Kum Nye Dance geïntroduceerd.

Het Nyingma Centrum is door Tarthang Tulku als enige bevoegd verklaard om in deze yogavorm les te geven. Om kum nye te beschermen is er door Stichting Nyingma Centrum een merkrecht geregistreerd op kum nye in de Benelux.

Andere vormen van kum nye

Er bestaan verschillende kum nye-systemen en sommige van deze systemen worden ook in het Westen onderwezen. In Nederland is de kum nye vorm van Tarthang Tulku het bekendst.

Tulku Lobsang

Er is naast de vorm van Tarthang Tulku een vorm die zich meer op massage richt. Deze vorm wordt onderwezen door Tulku Lobsang. Het lijkt erop dat deze vorm van kum nye dezelfde oorsprong heeft als die van Tarthang Tulku aangezien deze ook in kloosters beoefend werd en als voorbereiding bij andere oefeningen toegepast wordt. Zo wordt deze vorm van kum nye ook als ondersteuning gebruikt voor andere meditatieve en lichaamsgerichte oefeningen zoals tsa-long. Bij beide vormen van kum nye is het laten stromen van de energie van belang en beide vormen zijn erop gericht om evenwicht te herstellen.

Een verschil is dat bij de kum nye variant van Tulku Lobsang iemand een massage ontvangt terwijl in de kum nye variant van Tarthang Tulku zelf-massage onderwezen wordt. Het is onduidelijk of de kum nye variant van Tulku Lobsang ook bewegingsoefeningen bevat zoals wel het geval is bij de vorm van Tarthang Tulku.

Ngak'chang Rinpoche Khandro Déchen

Een andere vorm van kum nye wordt onderwezen door Ngak'chang Rinpoche en Khandro Déchen. Hoewel ook hiervoor betrouwbare bronnen ontbreken zou deze vorm gerelateerd zijn aan dzogchenleringen. Deze oefeningen zijn afkomstig van Khyungchen Aro Lingma (1886-1923) die deze ontvangen zou hebben via visionaire relevaties van Yeshe Tsogyal. In de Tibetaanse mythologie is Yeshe Tsogyal de mythische partner van Padmasambhava. De mythen plaatsen hun bestaan in de tweede helft van de achtste eeuw.

Dit systeem bestaat uit totaal 111 oefeningen waarvan er een aantal verborgen zijn en pas geleerd dienen te worden nadat er voldoende ervaring is met de eerste 105 oefeningen. In dit systeem kunnen alleen diegene die dit niveau bereikt hebben, toestemming krijgen om les te geven.

Ku nye

Gerelateerd aan kum nye (skyu mnye) is ku nye (bsku mnye): traditionele Tibetaanse massage.

Dit is een vorm van massagetherapie en werkt op het fysieke lichaam. Ku nye bestaat uit drie fases:

1. Ku - het 'toepassen' of het insmeren van het lichaam met olie of boter zodat het lichaam deze olie opneemt via de huid. Ook kan in deze fase het rustig bewegen en masseren van de gewrichten plaatsvinden. Daarnaast kan in deze fase ook hitte of koude toegepast worden met behulp van warme of koude stenen of verwarmde kruidenstempels.
2. Nye - massage waarbij de spieren, pezen en bepaalde punten en kanalen gemasseerd, gekneed of gestretcht worden.
3. Chi (Phyis) - in deze fase van Ku Nye wordt de toegepaste olie en het zweet ontstaan tijdens fase 1 en 2 verwijderd.

Het is belangrijk dat bij Ku Nye alle drie de fases gedaan worden.

Kum-nye tantra

De Kum-nye kent ook een tantra-variant waarbij zelfinzicht vanuit een non- dualistisch principe de grondslag vormt. Het kernbegrip hier:

Kom in balans

en blijf in balans.

De basis van de Kum-nye tantra is uitgeschreven in de "Tantic Practice in Nyingma" geschreven door Khetsun Sangpo.

Literatuur

• Tarthang Tulku (2004) Tibetaanse ontspanning, Kum Nye, massage en ontspanning, Altamira-Becht, Haarlem, ISBN 9069636336
• Tarthang Tulku (2010) Kum Nye - Tibetaanse Yoga - deel 1, Dharma Uitgeverij, Amsterdam, ISBN 9073728193
• Tarthang Tulku (1984) Kum Nye ontspanning, deel 2 meditatieve bewegingsoefeningen, Dharma Uitgeverij, Amsterdam, ISBN 9073728096
• Tarthang Tulku (2005) The Joy of Being, advanced Kum Nye Practices for Relaxation, Integration & Concentration, Dharma Publishing, Cazadero CA VS, ISBN 0898003881
• Khandro Dechen (2009) Moving Being: Illustrated Handbook of sKu-mNye Yogic Exercises, Aro Books Worldwide, ISBN 1898185050
• Tarthang Tulku (2012) Kum Nye Dancing: Introducing the Mind to the Treasures the Body Offers, Dharma Publishing, Cazadero CA VS, ISBN 0898000068
• Khetsun Sangpo Rinpoche "Tantic Practice in Nyingma", Snow Lion, ISBN 9781559397674

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)