Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Kameel (dier)
| Kameel IUCN-status: Kritiek[1] (2008) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Een kameel (Camelus bactrianus). | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Camelus bactrianus Linnaeus, 1758 | |||||||||||||
Kameel op  Wikispecies |
Zie ook : kameel (doorverwijzing), voor andere betekenissen en toebehoren van "kameel".
De kameel oftewel Camelus bactrianus is een hoefdier uit de onderorde der eeltpotigen. De kameel verschilt van de dromedaris door het aantal bulten op de rug. De dromedaris heeft er één, de kameel twee.
Soorten
Er zijn twee ondersoorten: de huiskameel (Camelus bactrianus bactrianus) en de wilde kameel (Camelus bactrianus ferus). De huiskameel is een zeer algemene soort, die veelvuldig gehouden wordt en regelmatig in dierentuinen te zien is. De wilde kameel daarentegen is ernstig bedreigd, en komt enkel voor in kleine populaties in de steppen en halfwoestijnen van China en Mongolië.
In dienst van de mens
Vanwege het gebruik als rij- en lastdier door nomaden en andere reizigers door de woestijn in bijvoorbeeld karavanen wordt het dier ook wel "het schip van de woestijn" genoemd. De kameel kan 280 kilogram dragen. Het dier wordt ook gehouden om zijn wol, melk en vlees.
Kamelen zijn ongeveer 4500 jaar geleden gedomesticeerd in Iran en Turkestan. Ongeveer 4000 jaar geleden bereikten ze Mesopotamië. Tussen 1700 en 1200 v.Chr. verspreidden de huiskamelen zich vanuit Iran over Zuid-Rusland, Noord-Kazachstan en Oekraïne. In de 3e eeuw v.Chr. bereikten de kamelen China.
Nomaden slachten vaak stervende kamelen om hem uit zijn lijden te verlossen. Wanneer de kameel dood is, wordt deze gebruikt voor voedsel, maar ook voor water en in het uiterste geval als schuilplaats voor bijvoorbeeld een zandstorm. Voor laatstgenoemde functie wordt de kameel opengesneden, de organen en hersenen worden verwijderd en de binnenkant wordt schoongemaakt. Men ligt in de borstholte.
Kenmerken
Kamelen kunnen wekenlang zonder te drinken in leven blijven. Ze verliezen erg weinig water, onder andere doordat ze pas gaan zweten op het moment dat hun lichaamstemperatuur boven de 40°C komt. De nieren zijn in staat om veel water uit de voorurine in het bloed terug te nemen. Ook kunnen ze grote uitdroging moeiteloos doorstaan. Als een kameel drinkt, drinkt hij bijzonder veel, meer dan 100 liter achter elkaar, tot 60 liter per minuut. In de bulten wordt vet opgeslagen, dat dient als energiereserve bij voedselgebrek. Als de bulten niet worden aangesproken, staan ze rechtop. Bij voedselschaarste, wanneer de kameel teert op het vet in de bult, gaan de bulten naar een kant hangen. De dikke vacht beschermt de dieren zowel tegen extreme hitte als extreme kou.
Kamelen zijn telgangers, en kunnen voor korte tijd 25 kilometer per uur rennen en 30 tot 40 kilometer per dag lopen. De eeltkussens onder de poten beschermen de kamelen tegen het hete zand.
Kamelen kunnen tot 2 meter hoog worden en 500 tot 700 kilogram zwaar. Dit in tegenstelling tot de dromedaris, die lichter, maar hoger wordt. Dit is een aanpassing aan de koudere woestijnen van Centraal-Azië, waar 's winters de temperatuur behoorlijk kan dalen tot ver onder het vriespunt. 's Winters hebben de dieren een dikke vacht, die in de lente wordt geruid. Hierbij vallen grote plukken haar in één keer uit.
Trivia
- Dromedarissen en kamelen kunnen kruisen, en vruchtbare nakomelingen krijgen (hybridekameel). Deze bastaarden hebben één grote bult en zijn groter dan hun beide ouders;
- Kamelen zijn eveneens te kruisen met lama's;
- De kameel is het attribuut van het gepersonifieerde Azië en in de middeleeuwen het symbool voor gehoorzaamheid;[2]
- Ezelsbrug: het onderscheid tussen dromedaris en kameel is eenvoudig te onthouden. In het woord dromedaris zit één letter E, dus één bult. Kameel heeft twee E's en twee bulten;
- Het Engelse Camel betekent niet alleen kameel, maar staat ook voor de groepnaam van alle kameelachtigen; vandaar dat op de pakjes van het sigarettenmerk Camel een dromedaris kan staan.
- Een kameel is een paard ontworpen door een commissie, is een uitspraak uit de managementwereld.
Zie ook
- Kameel (doorverwijzing)
- Kamelenrace
Vrije mediabestanden over Camelus bactrianus op Wikimedia Commons
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º (en) Kameel op de IUCN Red List of Threatened Species.
- º Hall, J. (2000). Hall's Iconografisch Handboek. Leiden: Primavera Pers.