Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Hermanus Reintjes
| Hermanus Reintjes | ||
| Zeeslag bij Kamperduin, waarbij Reintjes dodelijk gewond raakte | ||
| Zeeslag bij Kamperduin, waarbij Reintjes dodelijk gewond raakte | ||
| Geboren | 4 oktober 1744 Edam | |
| Overleden | 9 november 1797 Londen | |
| Land/partij | Nederland | |
| Onderdeel | Marine | |
| Dienstjaren | 30 | |
| Eenheid | Marine | |
| Slagen/oorlogen | Zeeslag bij Kamperduin | |
Hermanus Reintjes (Edam, 4 oktober 1744 - Londen, 9 november 1797) (naam wordt ook wel geschreven als Reijntjes of Reyntjes) was een Nederlandse viceadmiraal, onder meer commandant van de Jupiter tijdens de zeeslag bij Kamperduin.
Loopbaan
Reintjes werd op 26 januari 1766 in de rang van commandeur benoemd tot admiraal te Amsterdam. Op 17 november 1777 werd hij aangesteld als extraordinair kapitein, diende van 1782 tot 1785 op de Argo, van 1788 tot 1790 op de Amazoon en van 1794 tot 1795 op de Piet Hein. Op hoog bevel gaf hij, dan waarnemend commandant, de Bataafse vloot op 24 januari 1795 aan de Fransen over.
Overgave aan de Fransen
Reintjes had in de vroege morgen van 21 januari 1795, twee dagen voor de komst van de Fransen bij Den Helder en drie dagen voordat de huzaren aan boord kwamen, door tussenkomst van luitenant-admiraal Van Kinsbergen, een besluit van de Gecommitteerde Raden der Staten van Holland en West-Friesland ontvangen, waarin hem gelast werd geen vijandelijkheden te plegen tegen de Fransen of zich tegen hen te verdedigen. Door dit besluit was het Reintjes niet mogelijk, mede ook door de regeringloosheid die heerste en door de gesteldheid van de schepen, zich tegen dit besluit te verzetten en was hij aldus gedwongen een overeenkomst met de Fransen te sluiten. Het besluit was des te dwingender omdat het hem werd toegezonden door de opperbevelhebber van de Nederlandse vloot. Een aantal dagen later ontving hij een bevel van de Algemene Staten, waarin hij uitdrukkelijk gemachtigd werd in het geval van een nadering of aanval der Fransen, geen verzet te plegen, in de woorden van Van Kinsbergen: geen vijandelijkheden tegen de Fransen te plegen noch zich tegen hen te verdedigen. Reintjes beschouwde de overeenkomst als wettelijk en legde de eed af op 29 januari.
Hij werd bij resolutie van de Staten-Generaal van 26 juni 1795 benoemd tot viceadmiraal en legde als zodanig de eed op de blauwe vlag af op 16 juli 1795 tijdens de Hoog Mogende Vergadering. [1] Op 1 maart 1796 vond de inwijding der nieuwe nationale vlag plaats op de Nederlandse oorlogsschepen ter rede van Texel en het Nieuwe Diep. Vier commissarissen uit het comité tot de zaken der marine, de burgers Vaillant, Penning, Speeleveld en In de Betouw, hadden zich naar genoemde plaatsen begeven, evenals viceadmiraal J.W. de Winter, Reintjes en schout-bij-nacht J.A. Blois van Treslong, die zich op de schepen bevonden. Het ogenblik waarop de zitting der Nationale Conventie gedecreteerd werd was het moment waarop de nieuwe nationale vlag aan de top van de grote mast van het schip van viceadmiraal en commandant van de Nederlandse vloot De Winter ontrold zou worden. Op de aanblik daarvan hoorde men het gedonder van het geschut van alle oorlogsschepen. Hierna volgde een diner aan boord van het schip van De Winter, de Vrijheid, waarbij alle commandanten der schepen en burgerlijke commissarissen aanwezig waren, waarna De Winter het volk toesprak met de woorden: kinderen, ik breng u deze dronk toe op het goed functioneren van de nieuwe vlag. Gedenk dat deze nooit aan boord van de Vrijheid gestreken moet worden en vergeet nooit dat verdedigers van het vaderland onderworpen zijn aan wetten en orders. [2] Het schip van Reintjes tijdens deze feestelijkheden was de Gelijkheid.
Zeeslag bij Kamperduin
Door het bondgenootschap met Frankrijk raakte de Bataafse Republiek in de loop van 1795 in oorlog met Engeland. Van de vloot werd een actief optreden verwacht, maar door de reorganisatie van het officierenkorps kwam daar weinig van terecht. Het lukte niet de vloot spoedig gevechtsgereed te krijgen en het gevolg was dat de Engelsen de Nederlandse kust blokkeerden en dat koopvaardijschepen geen of onvoldoende konvooi kon worden geboden. In februari 1796 zeilden twee eskaders uit om de Nederlandse koopvaardij in de Oost en in de West te beschermen maar dit bleek onvoldoende. In deze periode werd Reintjes door het Comité van Marine bekritiseerd wegens "eigendunkelijkheid"; waarschijnlijk mede hierdoor was hij vervolgens een tijd ziek. Van de uitgezonden eskaders zou er één zich in het najaar van 1796 bij Kaap de Goede Hoop aan een Britse vlooteenheid moeten overgeven, wat als zeer vernederend werd ervaren.
Pas in de zomer van 1797 was de vloot voor actie gereed. Tegenwind belette enige tijd nog het uitvaren en van een gezamenlijk met de Franse marine te ondernemen landingspoging op de Ierse kust kwam niets terecht. De verantwoordelijkheid voor dit laatste lag ook aan de onvoldoende voorbereiding door de Fransen zelf. Op 7 oktober zette admiraal J.W. de Winter op uitdrukkelijk bevel van Den Haag koers naar zee. Dat was met een vloot van zestien linieschepen, drie fregatten, twee korvetten, vier brikken en een adviesjacht. De Winter voerde zelf de vlag op de Vrijheid, terwijl zijn vice-admiraal, Reintjes, de Jupiter als vlaggenschip had. Op de Noordzee kruiste een Britse vloot onder viceadmiraal Adam Duncan. Hoewel de vloten getalsmatig van min of meer gelijke sterkte waren was de Engelse vloot veel meer geoefend dan de Bataafse. Er volgde een hevig, drie uur durend gevecht, waarin de Vrijheid al zijn masten verloor. De Bataafse vloot kon niet meer manoeuvreren en werd een vrij doelwit voor de Engelse schepen. De Winter kon niet anders meer doen dan zich overgeven. De Jupiter van Reintjes moest een soortgelijke strijd leveren. Een van zijn tegenstanders was de Monarch van de Britse vice-admiraal Richard Onslow. Ook op de Jupiter raakte de tuigage volkomen in het ongerede. Reijntjes zelf raakte gewond door een schampschot. En nadat de meeste kanonnen buiten gevecht waren gesteld en 61 matrozen het leven hadden gelaten restte ook Reintjes niets anders dan de overgave. In de achterhoede werden ook de linieschepen Delft, Alkmaar en Haarlem overmeesterd. Het fregat Monnickendam trof hetzelfde lot. De strijd was hevig geweest en in een Britse overwinning geëindigd. Dat bleek later ook uit de slachtofferlijsten of "butcher’s bill". In totaal sneuvelden 540 Nederlandse opvarenden en raakten er 620 gewond.Bij de Engelsen sneuvelden 203 manschappen en werden 622 gewond. Daarnaast waren 3.775 Nederlanders krijgsgevangen gemaakt en hadden de Engelsen in totaal 9 Bataafse linieschepen en een fregat veroverd. Daarvan gingen de Delft en de Monnickendam door de opgelopen schade alsnog verloren.
De dood van Reintjes
Na de slag werd Reintjes ernstig gewond per sloep naar de Monarch van viceadmiraal Onslow overgebracht en na afloop van de zeeslag naar Londen vervoerd. Hij was in gezelschap van De Winter en admiraal Meuer, die eveneens gewond was geraakt, en het gezelschap logeerde in de Tavistockstraat; zij hadden op hun woord van eer aldaar een beperkte vrijheid van handelen. Toen zij daar aankwamen was er aan de overkant een gezelschap bijeen, dat op hun gezondheid dronk met drie houzee's en een deputatie aan de admiraal zond om hem de reden van hun compliment bekend te maken, welk blijk van goedkeuring deze admiraal met zeer veel genoegen aannam. In de week daarop kwam admiraal Duncan de Nederlanders een bezoek brengen, waarna De Winter en Reintjes, vergezeld door verschillende Engelse officieren, zich naar de Bank begaven en aldaar de werkzaamheden in de verschillende departmenten bekeken. Bij deze gelegenheid verzamelde het Engelse volk zich en juichte hen toe.
Toen zij vervolgens weer in hun koets wilden stappen kwamen er diverse personen van hoge rang op hen toe om hen de hand te schudden. Weinige dagen later gaf lord Spencer aan zijn huis op de admiraliteit een maaltijd aan lord Duncan, admiraal Onslow en kapitein Fairfax, waarbij De Winter en Reintjes ook aanwezig waren. Het woord van eer, door De Winter vóór zijn verblijf in de stad gegeven, eindigde een week later, toen deze weer naar Nederland zou vertrekken.[3] Reintjes overleed aan zijn verwonding op donderdag 9 november 1797 in het appartement aan de Tavistockstraat op de leeftijd van 53 jaar; zijn wond, opgelopen door een splinter in de buik tijdens de zeeslag, [4] verergerde en zijn toestand werd steeds zorgelijker naarmate de tijd van het verblijf in London verstreek. Gedurende elf dagen moest hij het bed houden, daartoe gedwongen door zware flauwtes, waarna hij overleed. [5] De Winter en Meuer vertrokken hierop naar de admiraliteit om schikkingen te maken voor de begrafenis.[6]
Begrafenis
Reintjes werd begraven in de Nicolaaskerk te Monnickendam onder een dubbele zerk (nummer 24) met een doodshoofd, waaronder twee gekruiste doodsbeenderen. Hierop stond de inscriptie: Hier rust held Reijntjes. Hij bood, getrouw aan het vaderland, de Britse overmacht de dapperste tegenstand. Hij moest gewond de kiel geheel reddeloos overgeven. Een wond ontrukte hem in Londen het dierbare leven. Hermanus Reintjes, viceadmiraal ten dienste van het Bataafse Gemene Best. Dapper strijdend gewond. In een ongelukkige zeeslag tegen een grote overmacht der Engelsen. Op de 11de oktober verkregen en aan het gevolg van die wond binnen Londen overleden in de ouderdom van 53 jaren op de 9de november. Alhier begraven op 22 december 1797. Een familielid van Reintjes was kapitein H.W. Reintjes van Veerssen, ridder in de Militaire Willems-Orde.
Bronvermelding
