Hand

Het kan verwijzen naar :

• hand (lichaamsdeel), lichaamsdeel met vingers
• hand (schrijfwijze), wijze van schrijven ("een fraaie hand schrijven" : een mooi handschrift hebben)
• hand (macht), macht hebben (bijvoorbeeld : "in de hand van de vijand vallen")
• hand (spel), de kaarten die men tijdens een spel in de hand houdt

Uitdrukkingen :

• "Elkaar de handen drukken / geven / reiken ..." : ... ten bewijze van begroeting, afscheid, medeleven (elkaar vasthoudend bij de hand)
• "Doen wat uw hand vindt om te doen" : Het werk verrichten dat zich aanbiedt

• Ook : "Alles wat uw hand vindt om te doen, doe dat met uw macht"

• "Iets op de hand wassen" : Met de hand / Niet machinaal
• "Dat is zijn hand" : Dat heeft hij gemaakt / geschreven
• "De handen van de weegschaal"
• "Hand in hand gaan" : Samengaan
• "Als men hem een vinger geeft, neemt hij de hele hand" : Hij maakt misbruik van iemands goedheid
• "De hand ophouden" : Bedelen
• "Iemand de hand reiken / toesteken" : Iemand bijstaan / poging tot verzoening doen
• "Als de ene hand de andere wast, worden ze beide schoon" : Van wederzijdse hulp hebben beide partijen voordeel
• "Geen hand voor ogen kunnen zien" : Niets kunnen zien door geweldige duisternis
• "Ik geef mijn hand erop" : Ik verzeker je dat het zo is / beloof het na te komen

• "Mijn hand erop !" : Op mijn woord

• "Zijn hand voor iets niet om draaien" : Iets heel gemakkelijk of zonder bezwaar doen
• "De handen van iemand aftrekken" : Hem overlaten aan zijn lot
• "De hand aan iets houden" : bij voortduring ervoor zorgen (wetten)
• "De hand aan de ploeg slaan" : Een werk flink aanvangen
• "Iemand de hand boven het hoofd houden" : Hem beschermen
• "De hand met iets lichten" : Er zich afmaken met een 'Franse slag'
• "De hand over het hart strijken" : Iemand vergeven
• "Wat is er aan de hand ?" : Wat gebeurt er ?

• "Niks aan de hand / Niks aan het handje" : Er gebeurt niks bijzonders / Dat is niet erg / Dat hindert niet

• "Iemand iets aan de hand doen" : Iemand wijzen op gunstige kansen
• "Aan de hand van gegevens" : Op grond van
• "Aan de betere / beterende hand / beterhand zijn" : (zieken), vooruitgaand
• "Aan de hoge / hogere hand zitten" : Op de ereplaats
• "Iets achter de hand hebben" : Iets bewaard hebben voor de kwade dag
• 'Achter de hand zitten te fluisteren" : Stiekem, verstolen
• "Bij de hand zijn" : Al op en gekleed
• "Iemand bij de hand nemen" : De hand beetpakken en ergens heen leiden, of : Zich bekommeren om iemand / helpen / steunen
• "Beter één vogel in de hand, dan tien in de lucht" : Het zekere is te verkiezen boven het grotere onzekere
• "Goederen in de dode hand" : Niet overerfelijk, in het bezit van een instelling, kerk, klooster
• "De zaak in de hand hebben / houden" : Goed beheersen
• "Iets in de hand werken" : Bevorderen
• "Met harde hand" : Hardhandig, gestreng
• "Met de hand op het hart iets verzekeren" : Met betuigingen van geloofwaardigheid
• "Met hand en tand zich verzetten" : Uit alle macht
• "Met een of de losse hand" : Nonchalant, zonder nadenken
• "Iemand naar zijn hand zetten" : Hem zijn eigen wijze van werken en optreden bijbrengen / tot zijn eigen mening overhalen
• "Om de hand van een vrouw vragen" : Haar ten huwelijk vragen
• "Onder de hand" : Inmiddels
• "Zwaar op de hand zijn" : Alles zeer ernstig opvatten
• "Op iemands hand zijn" : Zijn partij aanhangen
• "Hand over hand (toenemen)" : Geleidelijk
• "Iets ter hand nemen" : Aanvatten, in handen nemen
• "Iets ter hand stellen" : Overhandigen, geven
• "Uit een of de losse hand" : Zonder veel nadenken of voorbereiden
• "Uit de hand eten" : Gewillig, volgzaam zijn
• "Het werk liep ons uit de handen" : werd ons te machtig
• "Uit de hand lopen (van personen)" : De leiding niet meer volgen

• "De zaak is uit de hand gelopen" : Wanordelijk geworden, of : De leiding over het hoofd gegroeid

• "Uit de eerste hand" : Rechtstreeks van de bron / de fabrikant

• "Uit de tweede hand" : Niet rechtstreeks

• "Uit de hand verkopen" : Onderhands
• "Leven van de hand in de tand" : Het verdiende onmiddellijk weer uitgeven
• "Voor de hand liggen" : Vanzelfsprekend zijn
• "Handen aan het lijf hebben" : Kunnen en willen aanpakken
• "Ik heb nog altijd twee handen aan mijn lijf" : Als het moet, kan ik nog altijd met m'n handen aan het werk
• "Handen te kort komen" : Meer te doen hebben dan men kan doen
• "De handen staan hem verkeerd" : Staan hem niet naar dat werk, hij is dat werk niet gewoon en kan het niet verrichten
• "Handen en voeten hebben" : Goed toegerust, waardevol, bruikbaar zijn
• "De handen in de schoot leggen" : Alle inspanningen / tegenstand moedeloos opgeven
• "Iemand de handen opleggen" : Hem zegenen bij een inwijding
• "Mijn handen jeuken" : Ik voel een grote lust tot het geven van een pak slaag
• "Het zijn twee handen op één buik" : Zij trekken één lijn
• "Vele handen maken licht werk" : Veel helpers doen het werk vorderen
• "Hij mag zijn handen dicht knijpen" : Hij moet dankbaar zijn voor dit resultaat
• "Een gelukkige hand hebben" : Iets met succes doen

• "Een ongelukkige hand hebben" : Tactloos optreden

• "Zijn hand overspelen" (Engels : "Overplay one's hand") : Te riskant spelen / Te veel vragen
• "De handen afhouden van iets" : Zich niet memoeien met
• "De handen (van anderen) op elkaar krijgen" : Hen doen applaudisseren / hun instemming verwerven
• "Zijn handen in onschuld wassen" : De verantwoordelijkheid van zich werpen
• "Zijn handen niet vuil willen maken aan iets" : Een onaangename, immorele of strafbare zaak niet willen verrichten
• "Zijn handen of handjes laten wapperen" : De handen uit de mouwen steken / hard werken, of : Gauw klaar staan met het geven van klappen
• "Een zaak aan een advocaat in handen geven" : Een rechtszaak beginnen
• "Zich in zijn handen wrijven" : Zijn genoegdoening uiten
• "Iets om handen hebben" : Vaste werkzaamheden hebben

• "Iets onder handen hebben" : Met iets bezig zijn

• "Iemand onder handen nemen" : Iemand de les lezen
• "Iets uit handen geven" : Ter uitvoering overdragen aan anderen
• "Een boek moeilijk uit handen kunnen leggen" : Er zeer geboeid in lezen
• "Iets van de hand doen" : Verkopen
• "Met de handen in het haar zitten" : Doodverlegen met iets zijn
• "Met de handen in de schoot zitten" : Werkeloos blijven

• "Met de handen over elkaar zitten" : Niets uitvoeren

• "Iemand op handen dragen" : Hem ten hoogste vereren

Zie ook

• Handbal (doorverwijzing)
• Handboog, boog die met de hand wordt afgeschoten (ook : handboogschutter)
• Handdoek, doek om na het wassen af te drogen
• Handdynamo (knijpkat), zaklantaarn met door de druk van de hand bewogen dynamo
• Handel (doorverwijzing)
• Handenarbeid, werk van de handen
• Handgeld (doorverwijzing)
• Handgranaat, granaat die met de hand geworpen wordt
• Handig (doorverwijzing)
• Handje contantje, terstond uitbetaald
• Handkar (handwagen), kar die met de hand geduwt of getrokken wordt
• Handmolen, molen die met de hand wordt gedreven of die handzaam is
• Handrem, met de hand bediende rem
• Hands, overtreding waarbij opzettelijk de hand wordt gebruikt
• Handschaaf, kleine schaaf
• Handschoen, bekleding van de hand
• Handschrift (doorverwijzing)
• Handstoffer, veger met korte steel
• Handtastelijk (doorverwijzing)
• Handtekening, in min of meer vaste vorm, eigenhandig geschreven naamtekening (ook : handvest)
• Handvleugeligen, vleermuisachtigen
• Handwerk (doorverwijzing)
• Handzaag, zaag die met één hand wordt bewogen