George Fox

George Fox (Drayton-in-the-Clay (nu Fenny Drayton), Leicestershire, juli 1624- Londen, 13 januari 1691) was een Engelse dissenter en religieus leider, bekend als een van de stichters van het Religieus Genootschap der Vrienden, beter bekend als de quakers.

Leven

Fox werd geboren in juli 1624 in Drayton-in-the-Clay (nu Fenny Drayton), Leicestershire, als zoon van Christopher Fox, een wever en wolhandelaar, en zijn vrouw Mary Lago. Zijn ouders waren vrome anglicanen, en van jongs af aan werd hij opgevoed in de anglicaanse traditie. Fox kreeg een basisopleiding, maar hij had geen formele universitaire scholing.

Fox werd geboren in een periode van religieuze en politieke onrust in Engeland, en zijn leven en werk hadden een blijvende invloed op de ontwikkeling van het christendom en de vrijheid van religie.

Religieuze roeping en prediking

In de jaren 1640, tijdens de Engelse Burgeroorlog, begon Fox aan een spirituele zoektocht. Hij werd teleurgesteld door de gevestigde kerken en hun geestelijkheid, die volgens hem meer geïnteresseerd waren in macht en status dan in ware spirituele leiding. Hij werd beïnvloed door verschillende radicale religieuze stromingen en figuren van zijn tijd, zoals de puriteinen en de diggers. Zijn eigen spirituele zoektocht bracht hem in contact met verschillende dissidente groepen die de gevestigde kerkelijke structuren afwezen en streefden naar een directere, persoonlijkere relatie met God.

In 1647 had Fox een openbaring waarin hij tot de overtuiging kwam dat iedereen direct toegang had tot God zonder de noodzaak van een priester of sacramenten.

Fox begon te prediken, vaak in de openlucht, en trok veel aanhangers met zijn boodschap van directe openbaring en innerlijk licht. Zijn volgelingen werden aanvankelijk ’Children of the Light’ of ’Friends of the Truth’ genoemd, maar werden al snel bekend als quakers, een term die oorspronkelijk als een belediging werd gebruikt.

De quakerbeweging

De quakerbeweging werd gekenmerkt door hun afwijzing van de traditionele kerkdienst en sacramenten, hun pacifisme, en hun nadruk op gelijkheid en eenvoud. Fox en zijn volgelingen weigerden de gevestigde kerkelijke en wereldlijke autoriteiten te erkennen, wat vaak leidde tot vervolging en arrestaties.

Fox zelf werd meerdere malen gevangengezet, waaronder een lange periode in de jaren 1650 en 1660. Desondanks bleef hij prediken en organiseren. In 1652 had hij een visioen op Pendle Hill, dat hij beschouwde als een roeping om de quakerbeweging te verspreiden. Dit leidde tot de oprichting van quakergemeenschappen in heel Engeland en later ook internationaal, met missies naar Noord-Amerika en de Caraïben.

Op 27 oktober 1669 trouwde Fox op een bijeenkomst in Bristol met Margaret Fell uit Swarthmoor Hall, een van de vroege bekeerlinges. Zij had acht kinderen van haar eerste echtgenoot, Thomas Fell, die in 1658 overleden was. Zeven van hen werden actieve quakers. Kort na de bruiloft werd zij gearresteerd. George werd intussen zo ziek en depressief, dat hij bijna niet meer kon zien.

Latere jaren

Tegen 1671 was Fox weer gezond en Margaret was op bevel van de koning vrijgelaten. Hij ondernam een reis naar Noord-Amerika in 1671-1673, waar hij gemeenschappen van quakers bezocht en sterkte. In 1672 publiceerde Fox een epistel tegen de slavernij en moedigde quakers die plantages bezaten in de Amerikaanse koloniën aan om hun slaven te vrij te laten. Quakers waren voorstanders van de afschaffing van de slavernij lang voordat dit een wijdverbreide beweging werd.

Reizen op het Europese vasteland George Fox maakte verschillende reizen door Europa om de boodschap van de quakers te verspreiden en contacten te leggen met religieuze groeperingen. Hij bezocht de volgende plaatsen: 1677 Calais: Calais was een strategische locatie en een logische halte voor reizigers die het Kanaal overstaken. Rouen: Rouen was een belangrijk handels- en cultureel centrum. Beide steden hadden historische en culturele banden met Engeland. Emden, een stad in Oost-Friesland, in het noorden van Duitsland, die toen deel uitmaakte van de Nederlanden. Emden stond bekend om zijn religieuze diversiteit en was een toevluchtsoord voor verschillende dissidente groeperingen. Harlingen: Gelegen in Friesland en bekend om zijn religieuze tolerantie. Leeuwarden: Fox bezocht ook deze stad in Friesland om de quakerleer te verspreiden en de plaatselijke quakers te ondersteunen. Amsterdam: Amsterdam was in die tijd een belangrijk centrum van religieuze tolerantie en een ontmoetingsplaats voor veel verschillende geloofsgemeenschappen. Rotterdam: een belangrijke handelsstad en een centrum van religieuze diversiteit. Bezoek om de quakergemeenschap te ondersteunen en de boodschap te verspreiden. Middelburg: Om de quakergemeenschap in Zeeland te steunen. Antwerpen: Belangrijke halte om de quakerleer te verspreiden. 1684 Amsterdam Hamburg': Bezoek aan deze handelstad om de leer van de quakers te verspreiden.: Friedrichstadt (Noord-Friesland): gesticht door Nederlandse remonstranten, was een plaats van religieuze vrijheid waar veel verschillende geloofsgemeenschappen woonden.

Gedurende drie maanden in 1677 en een maand in 1684 bezocht Fox de Vrienden in de Nederlanden en organiseerde hij hun bijeenkomsten. Hij nam intussen schriftelijk deel aan een dispuut onder de Vrienden in Groot-Brittannië over de rol van vrouwen in samenkomsten, een strijd die veel van zijn energie kostte en hem uitgeput achterliet. Terug in Engeland bleef hij in het zuiden om te proberen het geschil te beëindigen. Hij volgde met belangstelling de stichting van de kolonie Pennsylvania, waar William Penn hem meer dan 4000 acres (4,0 km²) land had gegeven.

De vervolging ging door en Fox werd in oktober 1683 kort gearresteerd. Fox’ gezondheid verslechterde, maar hij ging door met zijn activiteiten. Hij schreef naar politieke leiders in Polen, Denemarken, Duitsland en elders over zijn geloof en over hun behandeling van quakers.

Hij bleef actief deelnamen aan de bijeenkomsten van de quakers in Londen. Hij sprak nog in het parlement over het lijden van de vervolgde Vrienden. De nieuwe koning, Jacobus (James) II, sprak de dissenters vrij die gevangen gezet waren omdat zij de anglicaanse kerk niet bezochten. Dit leidde tot de vrijlating van ca. 1500 Vrienden. De quakers verloren aan invloed tijdens de zogenaamde Glorious Revolution, tijdens dewelke James II werd afgezet, maar de Act of Toleration van 1689 maakte een einde aan de wetten over religieuze uniformiteit waaronder de quakers vervolgd waren, waardoor zij nu vrij konden vergaderen.

George Fox overleed in 1691. De begrafenis werd bijgewoond door duizenden sympathisanten.

Invloed

George Fox’s invloed reikte verder dan zijn leven. De quakerprincipes van pacifisme, gelijkheid, en sociale rechtvaardigheid hebben een blijvende invloed gehad op diverse sociale bewegingen, waaronder de afschaffing van de slavernij, vrouwenrechten, en burgerrechten. Fox schreef vele brieven, dagboeken en traktaten die een diep inzicht geven in zijn gedachten en de vroege religieuze praktijk van de quakers. Zijn werk, Journal of George Fox, blijft een belangrijk document voor de geschiedenis van de quakerbeweging en de bredere groep van de christelijke dissenters.

 

artikelkiem